Deprem Riskleri Yerli Teknolojiyle Modelleniyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Karabostan, Türk Reasürans sermayedarlığında akademik ve teknolojik yetkinlikleri üzerinden sigorta ve reasürans odaklı rekabetçi tahliller üretmek ve bunları küresel pazarlarda da ölçeklemek vizyonuyla kurulduklarını ve Yıldız Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyetlerini sürdürdüklerini söyledi.

Deprem modellemesinin işlevlerini ve finansal değerini vurgulayan Karabostan, sarsıntıların frekansı düşük ama şiddeti yüksek olaylar kategorisine girdiğini belirterek, şöyle devam etti:

“6 Şubat sarsıntılarında 11 vilayetimizdeki yapı stokunun önemli bir kısmı hasar gördü ve sigorta şirketleri çok büyük tazminat yüküyle karşı karşıya kaldı. Gibisi durumları yönetebilmek için dünyada garanti, reasürans sistemi sayesinde sağlanıyor. Dünya sigortacılığı birbirleri arasında risk transferi gerçekleştiriyor. Ama bu risk transferi ne kadar ve ne maliyetle yapılması gerektiği epeyce kritik bir soru. Bu sorunun yanıtı ise modelleme ile elde ediliyor.”

Ana işlerinin deprem modellemesi olduğunu ifade eden Karabostan, deprem modellemesine ilişkin şunları kaydetti:

“Belli bir coğrafyada oluşabilecek sarsıntıları, bu sarsıntıların büyüklüklerini, şiddetini, binaların sarsıntıya vereceği yansıyı, bina içindeki sigortalanan değerin alacağı fiziki hasarı, daha sonra bu hasarın mali olarak neye tekabül edeceğini, sonrasında bu hasarın poliçelerde ne kadar tazminat yükü oluşturacağını, bunlar birleştiğinde sigorta şirketinin toplam ne kadar tazminat ödeyeceğini ne kadarını reasürans şirketlerinden alacağını simülasyonlar yoluyla hesaplıyoruz. Dolayısıyla şirketlere portföy yönetim stratejileri, fiyatlama ve risk transfer siyasetleri konusunda karar desteği sunuyoruz.”

Yaptıkları işin interdisipliner bir çalışma olduğuna dikkati çeken Karabostan, yerbilimcilerden deprem mühendislerine, istatistikçilerden jeomatik mühendislerine ve yazılımcılara kadar çok sayıda uzmanla çalıştıklarını söyledi.

“BU MODELLEMELER DÜNYADA ÇOK AZ SAYIDA MERKEZ TARAFINDAN SUNULUYOR”

Karabostan, katastrofik modelleme yazılımının (CATMOD) tamamını yerli kaynaklarla geliştirdiklerini ve Türkiye’ye has bir model olduğunu dile getirdi.

CATMOD’un en şimdiki deprem kaynaklarını içerdiğini ve daima güncellendiğini kaydeden Karabostan, “Bu modellemeler dünyada çok az sayıda yetkinlik merkezi tarafından sunuluyor. Bunlardan bir tanesiyiz.” tabirini kullandı.

“HEM ÜLKEMİZ HEM DE SİGORTA SEKTÖRÜ İÇİN ÖNEMLİ BİR KAYNAK”

T Rupt Tekonoljinin faaliyete geçmesinin çabucak ardından 6 Şubat sarsıntılarını yaşadıklarını aktaran Karabostan, portföylerden ne kadar tazminat ödeneceğine dair CATMOD üzerinde çok hızlı biçimde ayrıntılı bir çalışma yaptıklarını anlattı. Bu çıktıların DASK, Türk Reasürans ve sigorta şirketleri tarafından kullanıldığına işaret eden Karabostan, şunları söyledi:

“CATMOD hem ülkemiz hem de sigorta sektörü için önemli bir kaynak. CATMOD’dan kesimin de faydalanmasını istedik ve diğer sigorta şirketlerinin de kullanımına sunduk. Farklı ülkeler için de modeller geliştirmeyi kuruluşumuzda stratejik hedef olarak belirlemiştik. Stratejik önceliklerimiz arasında Doğu Avrupa ve Türk Cumhuriyetleri var. Geçtiğimiz günlerde Azerbaycan Merkez Bankası ve İcbari Sigortalar Bürosu iş birliği ile gerçekleştirdiğimiz Katastrofik Risklere Sağlam Maliye Sistemi Konferansı bu stratejik maksadın bir sonucuydu. Azerbaycan deprem modelini geliştirmek istikametinde projemizi de kısa vakitte başlatmayı planlıyoruz.”

“OLASI MARMARA SARSINTISIYLA İLGİLİ ÖZEL BİR ÇALIŞMAMIZ VAR”

Karabostan, şirketin Türkiye deprem model kataloğunda 100 binin üzerinde deprem senaryosu olduğunu ifade etti.

Yerli kadastrofik modelleme platformu ile mümkün sarsıntılara hazırlık yapıldığına dikkati çeken Karabostan, şöyle devam etti:

“Olası Marmara sarsıntısıyla ilgili özel bir çalışmamız var. Marmara özelinde 8 adet deprem senaryomuz mevcut. Bu 8 deprem senaryosu birbirini karşılıklı olarak dışlıyor. Yani hepsi birbirinden farklı ama 8 senaryoyu bir araya getirdiğimizde Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Marmara Denizi içerisindeki segmentlerinin üreteceği 7 üzerindeki büyüklüğe sahip deprem senaryolarının tamamını kapsıyor. Dolayısıyla elimizde çok ayrıntılı çalışılmış bir model mevcut. Sigorta şirketleriyle de bu model sonuçlarını paylaştık.”

“SiGORTA SEKTÖRÜ DIŞINDA DA YARAR SAĞLAMAYI HEDEFLiYORUZ”

Geleneksel olarak sigorta bölümlerinin afet modelleme çalışmalarından faydalandığını kaydeden Karabostan, “Aslında mümkün depremlerden varlıkları ve faaliyetleri etkilenecek tüm kuruluşlar için model sonuçları önemli bir bilgi kaynağıdır. Bu çerçevede bankacılık, sanayi, perakende gibi birçok bölüme de hizmetlerimizi sunmak istiyoruz.” tabirini kullandı.

“SEL TEHLİKESİNE İLİŞKİN ÇALIŞMA YAPACAĞIZ”

Yakın vakitte Zorunlu Afet Sigortasının (ZAS) devreye gireceğini hatırlatan Karabostan, iş planları kapsamında Türkiye’nin tüm afet tehlikelerini modelleyeceklerini vurguladı.

Sel tehlikesine ilişkin ilerleyen periyotta çalışma yapacaklarını belirten Karabostan, “Bu alanda DASK bünyesinde yapılmış önemli çalışmalar mecvut. DASK’ta bu ürün geliştirilirken çok ayrıntılı akademik bir çalışmalar yürütüldü. ZAS’ın devreye girmesiyle biz de sel riskini modelleyeceğiz. Ülkemizde Pasifik’teki gibi büyük tsunamiler yok ama tarihî depremler bize öğretiyor ki Türkiye’de yer sarsıntısına bağlı olarak deniz düzeyinin yükselmesi görülen bir şey. Kahramanmaraş Sarsıntılarında de 1999 zelzelesinde de bu durumu gözlemledik. Önümüzdeki devirde bu mevzuyu özel olarak çalışıp modelimize ekleyeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.

Erdem Karabostan, T Rupt Teknoloji olarak Türkiye için en şimdiki ve gerçekçi sonuçları üreten modelleme tahlili ekibi olmayı hedeflediklerini vurgulayarak makine öğrenmesi yetkinliğini platformlarına ekleyeceklerine vurgu yaptı.