Horlayan da Dinleyen de Risk Altında! ‘Uykuda Ani Ölüme Neden Oluyor’

TEDAVİ EDİLMEYEN HORLAMA HASTA EDİYOR

Horlama, bedene oksijen ileten hava yollarının tam olarak açık olmadığını gösteren önemli bir belirtidir. Uyku sırasında gürültülü bir şekilde nefes alma şeklinde tanımlanabilir. Üst solunum yollarındaki kasların gerginliğinin azalması sonucu lisanın geriye kayarak diğer gevşek dokularla birlikte titreşime yol açması; horlama sesinin çıkmasına neden olur. Yumuşak damağın ve küçük lisanın olağandan uzun olması, büyük bademcik ve geniz eti ya da burundaki darlıklar da horlamayı tetikleyebilir. Horlama sıklığı yaş ve kilo alımı ile artmaktadır. Neredeyse herkeste ara sıra görülebilen horlama bazı insanlar için ise kronik bir sıkıntıdır ve önemli sağlık sorunlarına yol açabilir.  Hasta dinlenemeden uyanır, daima yorgunluk çeker, sabah baş ağrıları, gece boğulma hissi ile ya da çarpıntıyla uyanabilir. Halsizlik, gece sık tuvalete çıkma, depresyon ve sonluluk gibi durumlar da diğer horlama belirtileridir. Tedavi edilmezse ilerleyen devirde uyku apnesi ile birlikte felç, kalp krizi, tip2 diyabet, yüksek tansiyon ve depresyon gibi önemli sağlık sorunlarına ve uykuda ani ölüme yol açabilir. Horlayan kişinin yatak partneri ise uyku hijyeni bozulduğu ve sağlıklı bir uyku çekemediği için yorgunluk yaşar, stres düzeyi artar ve genel yaşam kalitesi azalır, süreç uzar ise tansiyon sorunları ile karşı karşıya kalabilir. 

TEDAVİ, HORLAMA VE UYKU APNESİNİN ŞİDDETİNE GÖRE DEĞİŞİYOR

Horlama ve uyku apnesinin tanısı uyku laboratuvarında bir gece yatarak polisomnografi (uyku testi) adı verilen tetkikin yapılması ile konuyor. Hastanın uykuda burun ve ağızdan gerçekleştirdiği solunum hareketleri, oksijen değerleri, kalp hızı ve kalp ritmi, göğüs ile karnın uyku sırasındaki hareketleri ve uyku sırasındaki beyin dalgalarının özellikleri kıymetlendirilerek teşhis ve derecelendirmesi yapılıyor. OSAS (tıkayıcı uyku apne sendromu) teşhisinde Kulak Burun Boğaz (KBB) tabiplerinin gerçekleştirdiği detaylı üst solunum yolu muayenesi de epey önem taşıyor. Horlama tedavisi; alınacak genel önlemler, ağız içi araç tedavisi ve cerrahi olmak üzere üç basamakta uygulanıyor. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;  

1- Yaşam Stili Değişiklikleri

Kilo vermek, alkolden ve sakinleştirici-uyku verici ilaçlardan uzak durmak, burun tıkanıklığını gidermek, uyku tertibine dikkat etmek, doğru yatış konumunda kalmak ve horlamaya eşlik eden hipotiroidi (guatr bezinin az çalışması) ve akromegalinin (büyüme hormon fazlalığı) gibi hastalıkların tedavisi horlama durumunu güzelleştirebilir.

2– Ağız İçi Araç Tedavisi

Uyku sırasında ağız içine yerleştirilen birtakım aparatlarla üst solunum yollarına ait yapıların konumunu değiştirip (örneğin dili öne çekerek) hava yolunu genişletmek, kas işlevleri üzerine etki ederek direnci düşürmek havayollarının tıkanmasına ve horlamaya engel olabilir.

3- Cerrahi Tedaviler

Horlamada, darlık yerinin tam olarak saptanabildiği olgularda cerrahi tedavi uygulanabilir. Bu cerrahiler şu formdadır:

– Lazer yardımlı uvulapalatoplasti (LAUP): LAUP, küçük dil ve yumuşak damaktaki dokunun sarkmış olan fazla kısmını alarak ve bademcik ile dil kökündeki fazla büyümüş olan dokuyu azaltarak hava akışını güzelleştirir.

– Endoskopik konka redüksiyonu: Burun içerisindeki, alt konkadaki (alt burun etleri) fazla dokuyu küçültmek için diyod lazer teknolojisi kullanılır.

– Septoplasti: Bu prosedür, burunda sapmış bir septumu düzeltir. Septoplasti, kıkırdak ve kemiği yeniden şekillendirerek burun içindeki hava akışını düzgünleştirir.

– Tonsillektomi /Tonsil ablasyonu: İri olan bademciklerin alınması veya lazer ile küçültülmesi sürecidir.

Erkeklerde kadınlara oranla daha çok görülen horlamayı engellemek için yüksek yastık tercih etmek, yürüyüş ve koşu gibi egzersizler yapmak, antioksidandan zengin besinler tüketmek, sigara ve alkolden uzak durmak alınabilecek etkili önlemler ortasındadır. Ancak horlama bunlara rağmen geçmiyor ve şiddeti daha da artıyorsa hastanelerin kulak burun boğaz kısmına gidilmesi gerekmektedir.