Onkoloji Uzmanının “Kara Listesi”: 13 Farklı Kanser Riskini Artırıyor

Kanser, bedenin herhangi bir bölgesindeki hücrelerin denetimsiz şekilde büyümesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Normal kaidelerde hücreler, ihtiyaç duyulduğunda bölünür ve zarar gördüklerinde ölürler.

Ancak kanserde, bu doğal süreç bozulur. Olağandışı hücreler hızla çoğalarak tümör adı verilen kitleleri oluşturabilir veya kan ve lenf yoluyla diğer organlara yayılabilir.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, kanser küresel çapta ölümlerin önde gelen nedenleri arasında yer alıyor. Ancak erken teşhis ve etkili tedavi formülleriyle birçok kanser cinsinde sağkalım oranları artabiliyor.

Kanser riskini azaltmak için tütün ve alkol kullanımından kaçınmak, sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve tarama programlarına katılmak önem taşıyor. Uzmanlar, özellikle belirtilerin farkında olunması ve erken harekete geçilmesi gerektiğini vurguluyor.

Sağlıklı beslenme biçimi genel sıhhatiniz üzerinde de çok etkili. Tükettiğiniz her besin vücut sağlığınızı etkiler. Bu olumlu ya da olumsuz yönde olabilir. Özellikle sıhhatsiz besinlerin tüketimi bazı önemli hastalıkların riskini artırabilir. Uzmanlara göre bu besinler kanseri tetikleyebiliyor.

Dünya Kanser Araştırma Fonu (WCRF) ‘in yayınladığı datalarda en çok kanser hadisesi 100 binde yaklaşık 470 kişi ile Avustralya’da, 438 ile Yeni Zelanda ile 374 ile de İrlanda takip etmektedir. Türkiye’deki oran ise 100 binde 144 kişi olarak bildirilmiştir.

Onkoloji alanında uzman Diyetisyen ve Beslenme Uzmanı Nichole Andrews, sağlıklı beslenmenin kıymetini vurgulayarak, kanser riskini artıran besinlerin listesini paylaştı.

SABAHLARI ÇAY KAHVE TÜKETİMİ

Sabahları en sık tüketilen içecekler arasında çay ve kahve yer alıyor. Özellikle kahve aç karnına tüketilen içeceklerden biri. Bir fincan kahve kanser riskinizi doğrudan artırmasa da Andrews, insanları ilave şekerlerin tesirini göz önünde bulundurmaya ve azaltmaya çağırdı, “Kahveyi seviyorum. Ancak şuruplarla harmanlanmış kahveler çok hızlı bir şekilde yüksek kalorili hale gelebilir. Bu içecekler kolayca 800 kaloriye ulaşabiliyor” dedi.

AŞIRI ŞEKER TÜKETİMİ

Şekerli besinlerin sık tüketimi vücut için son derece sıhhatsiz. Özellikle de çay ve kahvenize küpler gibi yiyecek ve içeceklere tatlı şeyler eklemek uzak durmanız gereken bir alışkanlık.

İŞLENMİŞ GIDALAR

İşlenmiş besinlerin tüketimi kanser riskini artırıyor. İster salam, sucuk olsun ister önceden pişirilmiş etler, bunların tüketimi vücut için son derece sıhhatsiz. Bu etlerin saklanmasında kullanılan kimyasallar olan nitrat ve nitritler bağırsaktaki hücrelere zarar vererek kansere yol açabilecek değişikliklere neden olabiliyor.

BEYAZ EKMEK

Her sofrada olan beyaz ekmek kanser riskini artıran besinler arasında. Andrew, “Ben esmer pirinç, kepekli makarna, esmer ekmek, kepekli ekmeği tercih ediyorum” dedi.

ŞEKERLİ İÇECEKLER

Şekerli içecekler kilo alımına ve diyabete neden olabiliyor. Boş kalorileri temsil eden bu içecekler kanser riskini de artırıyor. Andrew, “Kalorilerimin gazlı içeceklerden gelmesini istemiyorum. Dışarıda yemek yemeye gittiğinizde büyük bir bardak şekerli içecek içiyorsanız fazladan bir sürü kalori almış olursunuz. Aşırı vücut yağı 13 farklı kanser riskini artırabiliyor.” diyor.

KIRMIZI ET

Andrews, “Kırmızı et, alkol ve işlenmiş etler gibi tüketildiği anda kanser riskini artırmaz, ancak haftada 500 gram tüketildiğinde kolorektal kanser riskini artırır. Genellikle haftada bir porsiyon kırmızı et tüketiyorum ya da hiç tüketmiyorum.

Dışarıda yemek yerken ya da evde yemek pişirirken öğünlerimi tavuk, hindi, balık, deniz ürünleri ya da soya gibi farklı bitkisel proteinler etrafında şekillendiriyorum. Kırmızı et, bağırsak kanserinin olası bir nedeni olarak listelenmiştir, yani hastalığa neden olabileceğine dair deliller olsa da özellikle işlenmiş etle irtibatlı veriler kadar güçlü değildir” ifadelerine yer verdi.

BİTKİ BAZLI SÜTLERE DİKKAT

“Ben her zaman inek sütünü tercih ederim, her zaman süt eserlerini seçerim çünkü süt ürünleri çok besleyicidir” diyen Andrew şunları ekledi:

“Bu ürünler süt alerjisi olan kişiler için kusursuz seçenekler olsa da ve doğrudan kansere neden olmasalar da hastalık riskini azaltan besinlerden yoksunlardır. Bunların hepsi güvenli seçenekler ve eğer seviyorsanız, tadını çıkarmaya devam etmenizi istiyorum, ancak düşük protein içeriği nedeniyle bunları seçmiyorum. İçindeki inanılmaz kalsiyum nedeniyle inek sütü kolorektal kanser riskini de azaltır. Tükettiğiniz her türlü süt ürünü kolon kanseri riskinizi azaltacaktır.”

ALKOL

Alkol vücut sağlığı için tehlikelidir. Bir kadeh kırmızı şarap içmenin sağlığa faydaları konusunda tartışmalar olsa da Andrews, kanser riski söz konusu olduğunda tek bir kadehin bile içilmemesi gerektiğini söyledi.

Andrews, “Ben hiç alkol tüketmiyorum. Kırmızı şarap da dahil olmak üzere tüm alkol tipleri altı farklı kanser riskini artıracaktır. Bu, alkolün içindeki etanoldür. Gerçekten herhangi bir alkol tüketimi hemen kanser riskinizi artırmaya başlar. Alkol ile karaciğer, kolon ve göğüs kanserleri de dahil olmak üzere çok sayıda kanser arasındaki temaslar bilim insanları tarafından net bir şekilde ortaya konmuştur” diyor.