Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – İnşaat iskeleleri pek çok ülkede demirden ayaklar üzerinde yükseliyor. En yüksek gökdelenlerin de inşasında bu iskeleler kullanılıyor. Pek çok kişi sağlam demirler üzerinde yükselen ve tahta basamaklarla oluşturulan çalışma alanlarının güvenli olduğunu düşünüyor. Pek de yanılmış sayılmayan insanların bu niyetinin kaynağı ise kalın demirler. Rüzgârlı ya da fırtınalı havalarda, bir sağa bir sola sallanan ve ‘Daha sağlam olabilir mi?’ diye düşündüren bu inşaat iskeleleri sadece Hong Kong’da en güvenli haliyle kullanılıyor. Üstelik de hiç demir kullanmadan! Asya’nın güneydoğusu, Hint ve Büyük Okyanus’taki adalarda yetişen ve Çin’de de pek çok araç gerecin imalinde kullanılan bambu, inşaat dalında ise en yüksek gökdelenlerin bulutlara yükselmesini sağlıyor. Demirden iskelelere oranla daha sağlam olmasını sağlayan ise ta kendisi!
BAMBU MU, DEMİR Mİ?
Hong Kong’taki inşaatlarda her yıl 4 buçuk milyondan fazla bambu kamışı kullanılıyor. Kamışlar, kentin aslında ünlü olan silüetine eşsiz bir doku katıyor. Bunun yanında inşaat için kullanılan bambu iskeleler son derece güçlü ve esnektir. Metrekare başına 18 bin çekme dayanımına sahip olan bambu, metrekare başına 14 bin olan çeliğe kıyasla çok daha sağlam. Daha çok Batılı ülkelerde tercih edilen bir materyal olan çelik, Hong Kong’da neredeyse hiç kullanılmıyor. Bambu, çevre dostu bir materyal olduğu için Batı ülkelerinde çeliğin yerine geçmesi ve inşaatta ileri fikrin bir yolu olarak yetiştirilmesi teşvik ediliyor. Bunun yanında iki materyal karşılaştırıldığında ortaya başka ayrıntılar çıkıyor. Bunlardan biri de bambu iskeleleri inşaat kesiminde başarılı kılan nokta olan, dünya çapında birçok çağdaş yapının inşa edilmesine yardımcı olmasının nedeni, gücü ve dayanıklılığı. Ancak bambu kamışlar kullanmak için bu kamışların yetiştiği noktadan çok da uzaklaşmamak gerekiyor. Çünkü kamışların taşınması son derece zor ve maliyetli olabiliyor.
Bambu iskeleler, Hong Kong gibi yerlerde yerel olarak bulunabildiği ve yetiştirilebildiği için ucuz bir kaynak olarak öne çıkıyor. Bambu iskelelerin güvenliğini ve sağlamlığını sağlamak için yapılan tek şey onları birbirine iyice bağlamak da değil. Bambu kamışlarını birbirine bağlayacak olan işçiler, sıkı bir eğitimden geçiyor. 3 yıllık bir çıraklık veya bir yıllık tam zamanlı bir kurs almayan kimse bu görevi üstlenemiyor. Bugünlerde Hong Kong’da yaklaşık 2 bin 500 kayıtlı bambu inşaat iskelesi işçisi bulunuyor. Uzman işçiler, yerden 300 metre yüksekliğe kadar binaların etrafına iskele kuruyorlar. Yapı yönetmelikleri, bambu iskeleler kurulurken yetkili bir kişi tarafından da bildirim ve denetim yapılmasını zorunlu kılıyor. Yani hem imal hem de denetim evresinde bambu iskelelerin güvenliği sağlanıyor.
BİN 500 YILDIR YAPILIYOR, YÜZDE 30 DAHA UCUZ!
İnşaat iskeleleri kimi zaman sıva, boya ya da çeşitli dış cephe işlemlerini yapıya uygulamak üzere kuruluyor. Demirden ayaklar üzerinde metrelerce yükselen iskeleleri oluşturan çubuklar, birbirine geçmeli ve yine demirden sistemlerle birbirine bağlanıyor. İnşaatlarda yaşanan iş kazalarının birçoğu da bu demir inşaat iskelelerinin yıkılması ya da gereğince doğru şekilde kullanılmamasından kaynaklanıyor. Ölümlere bile sebep olabilen bu sistem son derece maliyetli ve tehlikeli olsa da dünya çapında inşaat kesiminde kullanılmaya devam ediliyor. Son olarak 4 Haziran’da Türkiye’de bir apartman inşaatının 9. katında kurulu iskeleden düşen inşaat işçisi kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Bu nedenle 1 milyon lirayı bulabilen maliyetleri olan çelik ve demir iskeleler yerine, Hong Kong’da bambu kamışları üzerinde yükselen apayrı bir formül kullanılıyor. Üstelik hiç demir kullanmadan sapasağlam yükselen iskeleler yüzde 30 daha ucuz. Bunun en önemli nedeni ise bambunun dünyanın en hızlı büyüyen bitkisi olması. Bir bambu kamışı, günde 90 santim uzayabilir. Bambu ağacı toprağa tohum olarak ekildikten sonra, 5 yıl boyunca gübrelenir ve sulanır. 5 yılın sonunda filizlenmeye başlayan bambu, bu kademeden sonra akıl almaz şekilde, 6 ay içerinde 27 metre gibi bir boya ulaşır.
Bambu iskele kurma mesleğinin yaklaşık bin 500 yıllık bir geçmişi olduğu biliniyor. Bambu kamışlarının metal olanlara göre daha ucuz olması sayesinde çağdaş vakitlerde popülerliği iyice arttı. Bunaltıcı sıcaklar ve sık sık meydana gelen tropikal sağanak yağışlar nedeniyle sanayinin kötü çalışma şartlarıyla ünlenmesi ise dezavantaj olsa da yılda 30 ila 50 kişi bambu iskele kurma işine başlıyor. Ortalama olarak yetenekli bir iskele kurucunun günlük yararı 120 euro yani günde yaklaşık 4 bin 300 lira civarında. İskeleleri sabitlemek için 7 metrelik bambu kamışları ve plastik bağlar kullanılıyor ve iskeleler kurulduktan sonra, bazı inşaatçılar iskelenin üzerini dünyaca ünlü markaların reklamları basılmış olan naylon bezlerle örtüyor.
DEPREM ÜLKELERİNDE TERCİH EDİLEBİLİR
Bambu kamışları hafif olmasına rağmen dayanıklılığı çeliğe oranla çok daha fazla olan bir materyaldir. Üstelik bambu, çelikten çok daha fazla bir mukavemet-ağırlık oranına sahip. Bambu iskeleler, çelikten daha hızlı ve daha verimli bir şekilde monte edilebilir; kurulumu 6 kat, sökümü ise 12 kat daha hızlı yapılabilir. Bambu iskeleler, bir direk kayıp düşse bile daha az hasara neden olacağından, çelik iskelelerden daha az tehlikeli. Sağlam yapılar inşa etmek için, sağlam şantiyeler kurulması gerektiği unutulmaması gereken noktalardan biri. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda yapının yerden yükselişinde kullanılan her materyalin değeri büyük. Bambu iskeleler burada da öne çıkıyor, hafif ancak güçlü oldukları için zelzeleye eğilimli ülkeler ve bölgeler için daha güvenli.
Bambu iskele, Hong Kong’da derin bir tarihe sahip olduğundan, şehir genelinde klasik bir inşaat yöntemi olmaya devam ediyor. Bu nedenle Hong Kong’da bambu iskelelerle kaplı yükselen gökdelenler görmek yaygın bir manzara. Kimi kaynaklara göre günümüzde gökdelenlerde kullanılan bambu iskelelerin tarihi binlerce yıl öncesine yani antik Çin’e kadar uzanıyor. Gökdelenlerden kulübelere, dekoratif eşyalardan az katlı yapılara, dayanıklılığı, esnekliği ve bolluğuyla bilinen bambu, asırlardır inşaat için uygun bir gereç olarak kabul ediliyor.
Bambu iskelelerin en eski kayıtları, haşere ve zararlıları uzak tutarken yağmurlu ve nemli iklime uyum sağlayabilen kazık evler inşa etmek için kullanıldığı yönünde dokümanlarla günümüze ulaşan, 581-618 yılları arasında Çin’e hâkim olmuş Sui-Tang hanedanlığına uzanıyor. Bambu iskele, Song hanedanlığı döneminde yani 1085-1145 yılları arasında Zhang Zeduan tarafından resmedilen Çin’in en değerli sanat yapıtlarından biri olan ‘Qingming Şenliği Sırasında Nehir Boyunca’ isimli yapıtında de görülüyor.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
05:13
News
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
