10 Soruda Orucu Bozan ve Bozmayan Durumlar

Oruç tutarken dikkat edilmesi gereken bazı durumlar var.

Oruç, belirli fiillerin yapılmasıyla bozulur ve kimilerinde hem kaza hem de kefaret gerekirken, kimilerinde sadece kaza gerekir.

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Konseyinden aldığı bilgilerle, oruçla ilgili merak edilen bahisleri derledi.

İşte orucu bozan ve bozmayan durumlar:

AŞI OLMAK VEYA İĞNE YAPTIRMAK ORUCU BOZAR MI?

Oruç, yemek, içmek, cinsel ilişki ve bunların kapsamına giren şeylerle bozulur. Bu sebeple, gıda ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar, yemek ve içmek anlamına gelmediklerinden orucu bozmazlar. Aşı da böyle olup orucu bozmaz.

Ancak gıda veya keyif verici enjeksiyonlar orucu bozar. Oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha sonra bu oruç kaza edilir.

ORUÇLU İKEN KAN VERMEK VE BEDENE KAN ALMAK ORUCU BOZAR MI?

Ramazanda oruçlu iken kan verenin orucu bozulmaz. Bedene kan almak ise beslenme, gıda alma kapsamına girdiği için orucu bozar.

KUSMAK ORUCU BOZAR MI?

Miktarı ne olursa olsun tabiatıyla gelen kusuntu orucu bozmaz. Aynı şekilde mideden birdenbire ağza yükselip tekrar mideye dönen şeyler de oruca zarar vermez. Kişinin kendi isteği ile ağız dolusu kusması halinde ise oruç bozulur.

Bununla birlikte, kustuğu için orucu bozuldu zannıyla yemeye içmeye devam eden kimsenin orucu bozulur. Böyle bir kimseye kefaret değil, gününe gün kaza gerekir.

ORUCU KASTEN BOZMANIN KARARI NEDİR?

Orucu kasten, yani mazereti olmadığı halde bilerek bozmak, ramazanın hürmetine saygısızlıktır ve büyük günahtır. Hz. Peygamber orucunu bu şekilde bozanların kefaret ile yükümlü olacaklarını belirtmiştir.

Oruç kefareti 60 gün ara vermeksizin oruç tutmaktır. Buna da gücü yetmeyen kişi, 60 yoksulu bir gün ya da bir yoksulu 60 gün doyurur. Bu kefaretin yanında ayrıca, tövbe edilmesi ve bozulan orucun da kazası gerekir.

RAMAZANDA ORUÇLUYKEN SEYAHATE ÇIKAN KİMSE, YOLCULUK SEBEBİYLE ORUCUNU BOZARSA NE YAPMASI GEREKİR?

Ramazanda sefer arası (en az 90 kilometre) kadar bir yere gitmek için yola çıkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Ancak niyet ettikten sonra gündüz seyahate çıksa bu yolculuk esnasında legal başka bir mazereti bulunmazsa orucunu bozmamalıdır. Başlanan bir ibadetin mazeret yoksa tamamlanması gerekir.

Buna rağmen sefer bir mazeret olduğu için kişi orucunu seferiliği başladıktan sonra bozarsa kendisine kefaret gerekmeyip sadece kaza gerekir.

ORUÇ TUTACAK GÜCÜ OLDUĞU HALDE TUTMAYAN BİR KİMSE, BU ORUÇLARININ FİDYESİNİ VEREREK ORUÇ BORCUNDAN KURTULMUŞ OLUR MU?

Oruç için fidye verilmesi, oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlı kimseler ile iyileşme ümidi olmayan hastalar için geçerlidir. Buna göre, oruç tutmaya gücü yettiği halde tutmayan veya geçici bir sebeple tutamayan kimseler hakkında fidye kararı yoktur. Mazeretsiz oruç tutmayanların, tutmadıkları oruçları kaza etmeleri ve tövbe istiğfar etmeleri gerekir.

UZMAN BİR TABİBİN ORUÇ TUTMAMASINI ÖNERDİĞİ KİMSE NE YAPMALIDIR?

Uzman bir tabibin, oruç tutmasının sağlık açısından zararlı olacağı teşhisini koyduğu bir hasta, ramazanda oruç tutmayabilir. Şayet hastalığı geçici ise tutmadığı oruçlarını uygunlaşınca kaza eder. Hastalığı kalıcı ise tutamadığı oruçlar için fidye verir.

KADINLAR ADET VE LOHUSALIK HALLERİNDE ORUÇ TUTABİLİRLER Mİ?

Adet ve lohusalık halindeki bir kadının namaz kılması ve oruç tutması haramdır. Bu durumdaki kadının namazı ve orucu sahih olmaz. Fakihler bu konuda görüş birliği içindedirler.

Adet süresince tutulmayan oruçların temizlendikten sonra tutulacağı konularında da bütün mezheplerin görüş birliği vardır. Hakikaten Hz. Aişe bu konuda kendisine sorulan bir soru üzerine Resulullah döneminde adet gördüklerinde tutmadıkları oruçları kaza etmekle emrolunduklarını, kılmadıkları namazları ise kaza etmekle yükümlü tutulmadıklarını söylemiştir.

UÇAKLA SEYAHAT EDEN ORUÇLU KİŞİ İFTARINI NEREYE GÖRE YAPAR?

Seyahate çıkan kişilerin, imsak ve iftarları o anda bulundukları yere göre yapmaları gerekir. Uçakla seyahat eden oruçlu kişiler de uçuş esnasında varsa uçak yetkilisinin vereceği bilgiye göre, böyle bir uygulama yoksa uçağın üzerinde bulunduğu yere göre imsak ve iftar yapmalıdırlar.

Ancak çok hızlı uçaklarla kıtalararası yolculuk yapılması durumunda, imsak ile iftar arasında süre, olağandışı ölçüde kısa veya uzun olabilmektedir. Bu durumda, yolculuk yapacak kişi orucunu kazaya bırakabilir. Ancak oruca başlamış ise oruç tutmaya başladığı yerin akşam vaktine göre iftar edebilir.

ORUÇ FİDYESİ NASIL ÖDENİR?

Oruç fidyesinin fiyatı fitre bedeli kadardır. Bu fidyeler ramazanın başlangıcında verilebileceği gibi ramazanın içinde veya sonunda da verilebilir. Fidyelerin tamamı bir yoksula topluca verilebileceği gibi ayrı ayrı yoksullara de verilebilir. Bu durumda olan kimseler, fidye vermeye güçleri yetmiyorsa Allah’tan bağışlanmalarını isterler.