Deborah Szekely, 102 yaşında ve birçok kişinin gıpta edeceği bir hayat yaşıyor. Sağlıklı yaşam odaklı bir tatil köyünün sahibi olan Szekely haftada üç gün çalışmaya, işlerle yakından ilgilenmeye devam ediyor. Meksika’nın Baja California eyaletinde bulunan Rancho La Puerta, Haziran 1940’da Szekely ve merhum eşi tarafından açıldı. Geçtiğimiz günlerde Women’s World mecmuasına konuşan Szekely, o günden beri işiyle daima yakından ilgilendiğini, yaşının ilerlemiş olmasının bu durumu değiştirmeye sebep olmadığını söyledi.
Szekely, “Doğa ‘Deborah durman gerek’ dediği zaman Deborah duracak. O güne kadar çalışmaya devam edecek” ifadelerini kullandı. Kişinin ne kadar yaşayacağı genlerine ve hayattaki bahtına da bağlı elbette fakat yaşam biçimi da ömür müddetini belirlemekte önemli bir faktör. Özellikle de hayatımızın ne kadarını sağlıklı ve aktif bir biçimde geçireceğimizi tercihlerimiz belirliyor. Dünya genelinde 100 yaşını aşmış insanların sayısı bugün hiç olmadığı kadar yüksek ve hızla da artıyor. Örneğin Pew Araştırma Merkezi’nin bilgilerine göre, ABD’de yaşayan asırlık insanların sayısının önümüzdeki 30 yılda dört katından fazla artması bekleniyor. Dolayısıyla uzun ömür araştırmalarının son devirde bu kadar revaçta olması şaşırtan değil. Öte yandan 100 yaşını aşmış kişilerin kendileri gibi uzun yaşamak isteyenlere verdiği tavsiyeler de gündemden düşmüyor. Szekely de kendisi gibi bir asrı sıhhatle devirmek isteyenler için dört ipucu sıraladı:1) ‘ESKİ MODA’ ANTRENMANLAR YAPINSzekely, “eski moda” antrenmanların sağlıklı kalmanın en kritik ögelerinden biri olduğunu belirtti ve ekledi:
“Yaptığınız idmanın tipi önemli değil. Önemli olan kendinizi zorladığınızı hissetmeniz, kalp atışlarınızı hızlandırmanız ve terlemeniz. Gerçekten soğuk soluğa kalıyorsanız, iyi bir iş çıkarıyorsunuz demektir.” Szekely evinin yakınlarındaki parklarda her gün en az 1 mil (1,6 kilometre kadar) yürüdüğünü anlattı. Bilim dergisi BMJ’de 2019’da yayımlanan bir araştırmada, günde 9,5 saat boyunca hareketsiz kalan şahıslarda erken ölüm riskinin, en fazla antrenman yapanlarınkinin iki katı olduğu görüldü. Dahası yoğunluğundan bağımsız her türlü fizikî aktivitenin herhangi bir sebepten kaynaklanan ölüm riskini azalttığı da tespit edildi. 2) SAĞLIKLI BESLENİNGelip geçici diyetlere karşı olduğunu vurgulayan Szekely, yemeğin “bir yaşam tarzı” olduğunu belirtti.
Çocukluğundan beri pesketaryen (balık veya diğer su eserlerini içeren lakin diğer hayvanların etlerine yer vermeyen beslenme modeli) olduğunu vurgulayan Szekely, tatil köyünün içinde bulunan topraklarda kendi zerzevat meyvesini üretip mümkün olduğunca taze besinler tüketmeye çalıştığını dile getirdi.
Kahvaltıda genelde muz ve yoğurt yediğini lakin ara sıra kendini ödüllendirmekten de geri durmadığını anlatan Szekely, böyle vakitlerde kahveli dondurma yediğini söyledi. 2020 yılında yapılan bir araştırmada, ağırlıklı olarak bitkisel işlenmemiş besinlerle beslenmekle daha düşük tansiyon ve daha düşük kalp hastalığı riski arasında bir bağlantı olduğu görüldü.
Öte yandan geçtiğimiz günlerde Business Insider’a konuşan diyetisyen Elena Paravantes de sağlıklı beslenmeye başlamak isteyenler için en iyi yolun küçük değişikliklerle başlamak olduğunu söyledi. 3) İYİMSERLİĞİNİZİ KAYBETMEYİN VE HİÇBİR ŞEYDEN PİŞMAN OLMAYINSzekely, Women’s World’e yaptığı açıklamada, “Dünyada tonlarca sorun var ve sizin bir konuda yapabileceğiniz bir şey yok. Kaygıya kapıldığınızda bu meseleleri artırmış olursunuz. Endişelenmeyerek sıkıntıları azaltmış olursunuz” dedi. Amerikan CNBC kanalına da konuşan Szekely, geriye dönüp bakma alışkanlığı olmadığını belirterek, “Bu tam bir zaman kaybı. Yapabileceğiniz hiçbir şey yok, olan olmuş” dedi.
Szekely, bunun yerine her şeyi olumlu yönden görmeye çalıştığını, her zaman ileri baktığını ve düzeltemeyeceği şeylerle meşgul olmayı bıraktığını anlattı.
Araştırmalar olumlu düşünmenin ve “Her şerde bir hayır vardır” demenin 100 yaşını aşmış insanlarda çok sık görülen bir özellik olduğuna işaret ediyor. 4) TOPLUMUN BİR PARÇASI OLUNBarrons’a da açıklamalarda bulunan Szekely, “Hep birlikte hayatta kalmak uzun ömür için muhakkak hayati bir öneme sahip. Komşularımızın sağlığı ve memnunluğu sadece önemli değil, aynı zamanda bir gereklilik. Etrafınızdaki şeyler sağlıklı olmadıkça sizin de sağlıklı olmanız zor” dedi. 2021 yılında yapılan ve Frontiers in Psychology mecmuasında yayımlanan bir meta tahlilde, bir destek ağına sahip olmakla uzun yaşamak arasında bir bağlantı olduğu görüldü. ABD’nin Indiana eyaletinde bulunan Purdue Üniversitesi’nde 2024’te gerçekleştirilen bir araştırmada da olumlu bağlantılara sahip olmakla uzun yaşamak ve yürümek, merdiven çıkmak ya da alışveriş torbalarını taşımak gibi günlük işleri yapmaya devam etme mahareti arasında kontaklar olduğu tespit edildi. Business Insider’ın “A 102-year-old who runs a business shares her longevity tips, including walking every day” başlıklı haberinden derlenmiştir.
13:13
