161 Yıl Önce Yapay Zeka Tehlikesini Öngören Çoban: “Her Gün Onlara Daha Fazla Güç Veriyoruz”

Günümüzde teknolojinin en hızlı ilerlediği alanlardan biri olan yapay zeka, kaygıları de beraberinde getiriyor. Giderek artan tartışmalar sırf çağdaş çağda değil, geçmişte de insanlığın gündeminde yer alıyordu.

161 yıl önce Yeni Zelandalı bir çobanın makine evrimleriyle ilgili kaygılarını yazdığı bir mektup ortaya çıktı. Mektubunda makinelerin zamanla şuur kazanacağından endişe eden çoban, bu durumun insanları tehdit edeceğini söylüyor.

13 Haziran 1863 tarihinde Christchurch’teki The Press gazetesinde yayınlanan mektup, bugün popüler olan yapay zeka telaşının 161 yıl önce bile halkın zihninde önemli bir yer tuttuğunu gösteriyor.

“İNSANLAR AŞAĞI IRK POZİSYONUNDA OLACAK”

Mektubun yazarı Yeni Zelandalı çoban Samuel Butler, “Cellarius” takma ismiyle gazete aracılığıyla halkla paylaştığı yazısında, makinelerin şuur geliştirebileceği ve zamanla insanların yerini alabileceği telaşını dile getiriyor.

Ünlü biyolog Charles Darwin’in evrim teorisiyle makinelerin hızla gelişen tabiatı arasında bir paralellik kuran Butler, makinelerin denetimi ele geçirerek insanları aşağı ırk olarak konumlandırabileceği uyarısında bulunuyor.

KENDİ KENDİNE HAREKET ETME GÜCÜ

Butler, “Kendi haleflerimizi kendimiz yaratıyoruz. Her gün onlara daha fazla güç veriyoruz ve her türlü yaratıcı düzenekle onlara kendi kendini düzenleme, kendi kendine hareket etme gücü sağlıyoruz ki bu insan ırkı için zeka anlamına geliyor” ifadelerini kullanıyor.

DENKLEM TERSİNE DÖNEBİLİR

Mektupta, makinelerin başlangıçta insanlara yardımcı olan “bakıcılar” olarak sahneye çıkacakları ve insanların bu teknolojilere bağımlı hale geleceği öngörülüyor. Ancak Butler, insan-makine alakasını, evcil hayvanlarla olan ilişkiye benzetiyor; ancak gelecekte makinelerin bu denklemi tersine çevirip, insanları kontrol altına alacağına dikkat çekiyor.