20 Ayrı Devlete Ait: Sikkelerin Değeri Mahkemelik Oldu

Karaman’ın Ermenek ilçesi İkizçınar köyünde geçtiğimiz yıl ormanlık alana mantar toplamaya giden emekli Adem Algül, köyün üst tarafındaki dağlık alanda Amfora (antik testi) içerisinde 247 gümüş sikke buldu.

Algül, bulduğu sikkeleri vakit kaybetmeden bir yakınına ait araçla Ankara’ya giderek Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü’ne teslim etti.

20 AYRI DEVLETE AİT

Taşınır Kültür Varlıkları Müze Müdürlüğü tarafından incelemeye alınan sikkeler, envanterlik eser olarak değerlendirilip, kültür varlığı olarak “Müze Envanter Defteri”ne kaydedildi. O dönem hüküm sürmüş 20 ayrı devlete ait olduğu bedellendirilen sikkelerin, milattan önce 5. ve 6. yüzyıllara ait olduğu belirlendi.

155 BİN 350 LİRA ÖDENDİ

Sikkeleri teslim eden Algül’e 155 bin 350 lira “kıymet takdiri” olarak ödeme yapılmasına karar verildi.

BİLİRKİŞİ RAPORU İSTENDİ

Ödülü az bulan Algül ise, Ankara Yönetim Mahkemesi’ne başvurdu. Ankara 23. Yönetim Mahkemesi, sikkelerin değer kıymetinin yapılması için eksperden rapor istedi.

“FİYAT TESPİTİ YAPMAMIZ İMKANSIZ”

Mahkemeye gönderilen eksper raporunda şöyle denildi:

“Gümüş sikkelerinin değer takdiri konusunda bir Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bilimine yaşamını adamış bilim insanı olarak herhangi bir fiyat tespiti yapmamız imkansızdır. Bizler için 1 gümüş sikkenin değeri ufak hatta kırık bir seramik modülüyle birebirdir. Fiyatı yoktur. Bu eserlerin üstte belirtilen kanun kapsamında yer aldığını hatırlatarak, internet üzerinde belirlenen fiyatların Türkiye’de geçersiz olduğunu belirtmek isteriz. Bu fiyatlar ülkemizden yasadışı yollarla kaçırılan eserlerin ülkemiz kurumları tarafından tanınmayan kurumlar tarafında satışa çıkarılmış olup, onlar tarafında belirlenen fiyatlar üzerinde açık arttırmaya sunulduktan sonra belirlenmiştir. Bu nedenle mahkemeniz tarafında herhangi bir fiyat kıstası oluşturamaz. Ancak müzelerimiz bu tip eserleri müzelere getiren şahıslara kurulan kurulların saptadığı belirli fiyata dayalı bir tür ‘teşekkür bedeli’ takdir etmektedir. Ancak heyetimiz bu evraka konu olan gümüş sikkelerin toplam tartısının 2976,79 gram olduğunu belirtmek yerinde olduğunu ve bu meblağ gümüşün bugünkü piyasa değeri de 117 bin 106 liradır. Ayrıca kültürel mirasımızı korumak ve bu konuda şuurlu olmak her bir ülke vatandaşı olarak üzerimize düşen bir sorumluluktur.”

“SİKKELERİ MANTAR TOPLAMAYA GİTTİĞİMDE BULDUM”

Sikkelere nasıl bulduğunu anlatan Adem Algül, “Ormanlık alana mantar toplamaya gittim. Etrafıma bakınırken bir siyahlık gördüm ve bu şeyi mantara benzettim. Elimi uzattım da bronz madeni bir şey olduğunu hissettim. Daha sonra çıkardığımda bulduğum denizci amforasıymış. İçi tarihi gümüş sikkelerle dolu bir amforaydı. Doğruca konutuma geldim. Bir yakınımın özel aracıyla Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne gidip sikkelere teslim ettim. Münasebetim de devletime yakışır diye düşündüm. Devletim bana çok şey verdi. İki çocuğumu okuttu, beni de yatılı okulda okuttu. 19 yaşımda devlet memuru oldum. O an devlete borcumun çok olduğunu hissettim. Bu benim memleketim, vatanım, milletim diyerek bu hislerle teslim ettim ama devletin bana verdiği ödül epeyce cüziydi.” dedi.

“BENİM AÇIMDAN KABUL EDİLEMEZ”

Bulduğu sikkelere eksper tarafından güya üç kilo hurda gümüş parası gibi bir paha biçildiğini söyleyen Algül, şu ifadeleri kullandı:

“Bu duruma bir vatandaş olarak üzülmemek elde değil. Bu tür eserlerin devletimize ve müzelerimize kazandırılması benim açımdan çok önemli. Tüm vatandaşlarıma da birebirini tavsiye ederim. Devletimiz kazansın, eserler devletimizde sergilensin. Yurt dışına gidip bir başkasının malı olmasın. Bu toprakların malı, bu topraklarda kalsın. Bütün isteğim budur. Mahkeme sürecinde eksperin hazırladığı rapor, epeyce gerçek dışı. ‘Tarihi bedel biçemiyorum’ diyor. Sadece hammadde fiyatı üzerinden bir kıymet takdir ediliyor. Bu benim açımdan kabul edilemez. Çünkü bu eser çok özel ve önemli. Yurt dışındaki fiyatları da ortada. Elbette yurt dışı fiyatı istemiyorum ama bu özel yapıta hakkıyla bir bedel biçilmesini istiyorum. Başka bir isteğim yok. Daha önce 153 bin 600 lira bedel biçildi. İtiraz ettik. İkinci eksper bu değeri 153 bin liraya indirdi. İdari mahkemeye başvurduk. Avukatım süreci takip ediyor. Ankara 23. İdari Mahkemesi üniversiteden eksper talep etti. Ancak üniversite hocası yine sadece hammadde fiyatına göre kıymet biçmiş. ‘Tarihi paha belirleyemeyiz’ denilmiş. Benim talebim, yapıtın kıymetine uygun bir ödemenin tarafıma yapılması, çünkü bu bir ödül.”