AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının akaryakıt bölümünde adapsız fatura kullanımının önüne geçmek ve vergi kaybını engellemek için geliştirdiği yerli ve milli sistem olan UTTS’nin tüm altyapı çalışmaları tamamlandı.
UTTS, akaryakıt alan vergi mükellefi araçları otomatik tanıyarak fiş ve faturalarda bu bilginin yer almasını sağlayacak. Böylelikle araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan yöntemsiz fatura uygulaması son bulacak.
Gelir Yönetimi Başkanlığı, UTTS sayesinde akaryakıt kesiminde adapsız fatura kullanımından kaynaklanan ve her yıl 15 milyar lirayı bulan vergi kaybının önüne geçmeyi hedefliyor. UTTS, devletin vergi güvenliğini sağlarken diğer taraftan da akaryakıt dalında rekabet ortamı oluşturacak.
Sadece vergi mükellefleri için zorunlu
UTTS, sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu kişi ve kuruluşların, iş yerlerine ait veya kiralama yoluyla edindikleri taşıtlara taşıt tanıma ünitesini 31 Aralık 2024’e kadar taktırmaları gerekecek. UTTS kapsamında yükümlü kılınmamış kişisel taşıt sahipleri ise sistemden isteğe bağlı şekilde faydalanabilecek.
Sistem kapsamında vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını sarfiyat gösterebilmek için söz konusu alışverişleri sırasında, UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren ödeme kaydedici aygıt fişi almakla yükümlü kılındı. 31 Aralık 2024’ten sonra UTTS’den düzenlenmeyen evraklar, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak ve vergi indirimine konu edilemeyecek.
Plaka bilgisi manuel girilemeyecek
Türkiye’de trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıtın 8 milyona yakını akaryakıt harcamalarını sarfiyat göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükelleflerine hizmet veren araçlardan oluşuyor. Bunların da 3 milyona yakını ticari Taşıt Tanıma Sistemi bulunan araçları kapsıyor.
Yakıt harcamalarını giderleştirmek için araçların kiralama yoluyla edinilmesi veya işletmeye dahil olması ve işte kullanılması gerekiyor. Mevcut sistemde akaryakıt dolumu yapılan aracın plaka bilgisini istasyon görevlisi elle giriyor. İşlem sırasında taşıta ait olmayan bir plakanın bilgisi girilerek adapsız fatura oluşturulabiliyor.
Uygulamadaki bu boşluğu kullanan bazı mükellefler, kullanmadıkları ya da kullandıklarından fazla akaryakıt harcamasını faturalandırıyor. Bu fatura masraf olarak gösterildiğinde vergiden düşülüyor. UTTS ile 2025 başından itibaren bu çeşit uygulamaların son bulması bekleniyor.
Sistemin işleyişi
Kurulum ve işletme görevi Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne verilen UTTS’nin paydaşları arasında akaryakıt dağıtım şirketleri ve akaryakıt istasyonu işletmecileri, yetkili donanım üreticileri, yetkili taşıt ve istasyon montaj firmaları, yeni nesil pompa ödeme kaydedici aygıt üreticileri (YN Pompa ÖKC) ve taşıt sahibi mükellefler yer alıyor.
Sistem kapsamında yükümlü kılınan taşıtların yakıt depo girişlerine, taşıt tanıma ünitesi takılacak, bu sayede taşıtın sahiplik ve plaka bilgisi kayıt altına alınacak.
Akaryakıt istasyonlarında pompa tabancasına takılan taşıt tanıma okuyucu aygıt, şifre çözümleme süreçlerini, iletişim modülündeki güvenlikli haberleşme anahtarı ile yapacak. Böylelikle UTTS yükümlüsü taşıtların yakıt dolum sürecinde plaka bilgisi otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye aktarılacak, fatura ve satışa ilişkin veriler de UTTS’ye işlenecek. Bu taşıtlar için artık plaka bilgisinin sisteme elle girilmesi mümkün olmayacak.
Kayıt ve kurulum evresi bu yıl tamamlanacak
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Bildirisi, Resmi Gazete’nin 5 Ekim 2023 tarihli sayısında yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
Tebliğle akaryakıt satışlarında, yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici aygıtlara plaka bilgisinin otomatik olarak iletilmesine ve bu kapsamda oluşturulan sistemin teknik özelliklerinin belirlenmesine ilişkin düzenlemeler yapıldı.
UTTS’nin “www.utts.gov.tr” adresli portalı martta paydaşların kullanımına açıldı. Sistemde, ağustosa kadar akaryakıt istasyonlarına ilişkin kurulumlar için teknik hazırlık çalışmalarının tamamlanması planlanıyor.
UTTS donanımlarının montaj, tamirat ve servis süreçlerini sadece Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün yetkilendireceği firmalar yürütebilecek. Ünite montajını yetkili taşıt montaj firmaları, akaryakıt istasyonlarına taşıt tanıma okuyucusu ve güvenlikli haberleşme aygıtının kurulumunu ise yetkili istasyon montaj firmaları yapacak.
Tebliğ kapsamında YN Pompa ÖKC’lerin yazılımlarında güncelleme yapılarak UTTS entegrasyonu sağlanacak. Akaryakıt dağıtım şirketleri dilerlerse işletmekte oldukları taşıt tanıma sistemlerini UTTS’ye entegre edebilecek.
13:13
