Melike Sarıkaya / Milliyet.com.tr – New York’ta otobüs şeritlerini denetlemek amacıyla bu yıl devreye alınan yapay zekâ tabanlı kameralar, bir yazılım kusuru nedeniyle üç bin 800 şoföre haksız trafik cezası gönderdi. Özellikle bazı rotalarda sistem, yasal park alanlarını yanlış yorumlayarak 900’den fazla yasal olarak park etmiş araca ceza kesilmesine neden oldu. Türkiye’de de yapay zekâ destekli hız tespit aygıtlarının kullanılması teknolojinin doğru bir şekilde uygulanmasının değerini gündeme taşıdı. Uluslararası Yol ve Sürüş Güvenliği Uzmanı Mert İntepe, Milliyet.com.tr’ye yapılması gerekenleri anlattı.
HATALARA RAĞMEN ETKİLİ OLDUĞU İDDİA EDİLDİ
New York’ta hatalı kesilen cezalar için Metropolitan Ulaştırma Otoritesi (MTA) tarafından cezaların iptal edilerek mağdurlara geri ödeme yapıldığını açıklandı. MTA, sorunun sistemin rotalara uygun programlanmaması nedeniyle yaşandığını kabul ederken, yazılımın yanılgısız çalışması için geniş çaplı güncellemeler yapıldığını belirtti. Yanlışlara rağmen MTA, sistemin toplu taşıma performansı üzerindeki olumlu tesirlerine dikkat çekiyor.
Kamera sistemi sayesinde otobüs suratlarının yüzde 5 oranında arttığı ifade edilirken, trafik sıkışıklığının azaldığı da raporlandı. Buna karşın sürücüler arasında yapay zekânın doğruluğuna dair önemli telaşlar oluştu. Sistemin önümüzdeki yıl 2 binden fazla otobüste uygulanması planlanıyor. Ancak uzmanlar, teknolojinin geniş ölçekte uygulanmadan önce kapsamlı testlerden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
‘YANLIŞ CEZAYA YOL AÇAN FAKTÖRLER VAR’
Uluslararası Yol ve Sürüş Güvenliği Uzmanı Mert İntepe bu tür olayların güvensizliğe sebep olabileceğine dikkat çekerek, “ABD’de 3 bin 800 yanlış ceza kesilmesi, yapay zekâ tabanlı sistemlerin hassas bir şekilde kalibre edilmediği durumlarda ne kadar önemli sorunlara yol açabileceğini gösteriyor. Trafik gibi günlük hayatın her alanını etkileyen bir konuda bu tür kusurlar, maddi ziyanlara ek olarak sosyal güvensizliğe de neden olabiliyor. Bu olay, yapay zekâ sistemlerinin insan kontrolüne tabi tutulması gerekliliğini bir kez daha ortaya koydu. Yanlış ceza oranını etkileyen de bazı temel faktörler var. Bunlar veri kalitesi, algoritma yetersizliği, sensör ve kamera yanılgıları, çevresel faktörler ve operasyonel sorunlar” dedi. Uzman İntepe bu başlıkları şöyle sıraladı:
“Veri Kalitesi: Yapay zekânın eğitildiği veri setlerinin doğruluğu ve kapsamlılığı.
Algoritma Yetersizliği: Kullanılan yapay zekâ modeli, karmaşık veya nadir durumlarla başa çıkamayabilir.
Sensör ve Kamera Yanılgıları: Görüntüleme teknolojilerindeki eksiklikler veya hatalı algılamalar.
Çevresel Faktörler: Hava şartları, ışık durumu veya coğrafik maniler gibi dış faktörler.
Operasyonel Sorunlar: Sistemlerin saha testlerinin eksik yapılması veya yanlış konfigürasyonlar.”
‘İNSAN KONTROLÜYLE DESTEK ŞART’
Yapay zekâ tabanlı ceza sistemlerinin uygulanmasında hata oranının her zaman olacağını ve önemli olanın bu yanılgıyı en düşük düzeye indirmek olduğunu dile getiren Uzman İntepe, “Hata oranını asgarî düzeye indirmek için farklı senaryoları kapsayan geniş ve doğru veri setleriyle yapay zekâyı eğitmeliyiz. Yapay zekânın aldığı kararları insan kontrolüyle desteklemeliyiz. Algoritmaları ve yazılımları düzenli olarak güncellemeliyiz. Sistemleri farklı kurallar altında yoğun bir şekilde test etmeliyiz. Ulusal ve uluslararası protokollere uygun standart çalışma prosedürleri geliştirilmeliyiz” dedi.
İntepe, Türkiye’de yapay zekâ destekli hız tespit aygıtlarının ise plakaları tanıyarak ihlal durumlarını kayıt altına aldığını, araçların suratını ölçerek trafik akışının analiz edildiğini, ihlal yapan araçlar için algoritmalar kullanıldığını belirtti.
Türkiye’de uygulanan bu sistemlerin belli durumlarda hatalı sonuç verebileceğini vurgulayan İntepe, “Dağlık veya kırsal alanlarda yapay zekâ sensörlerinim görüş açıları kısıtlanabilir. Alt yapı sıkıntısından kaynaklı yetersiz internet bağlantısı veya elektrik kesintileri aygıtların çalışmasını etkileyebilir. Kirli, eski veya standart dışı plakalar tanıma algoritmalarını zorlayabilir. Yoğun sis, yağmur veya kar aygıtların performansını etkileyebilir” diyerek eksiklikleri anlattı. Bu eksikliklerden kaynaklı yaşanabilecek meseleleri Uzman İntepe, şöyle sıraladı:
1- Algoritma yanlışları günahsız şoförlerin ceza almasına neden olabilir.
2- Teknolojiye duyulan güvensizlik artabilir.
3- Kameraların daima kayıtta olması mahremiyet ihlallerine yol açabilir.
4- Sisteme dış müdahaleler, trafikte kaosa neden olabilir.
5- Sistemlerin kurulumu ve bakımı önemli maliyetler gerektirebilir.
Uzman Mert İntepe, ABD’de yaşanan olayın yapay zekâya olan itimadın sarsılmasına neden olmuş olabileceğini söyledi. İntepe, yapay zekâ tabanlı sistemlerin doğru kullanıldığında trafik güvenliğini ve sistemini önemli ölçülerde güzelleştirebileceğini ancak bu teknolojilerin insan yanlışını sıfırlamaktan çok minimuma indirmek için kullanılması gerektiğinin altını çizerek sözlerini noktaladı.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
02:00
News
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
