Türkiye’deki 29 milyon araçtan yaklaşık 8 milyonu akaryakıt harcamalarını sarfiyat göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükellefleri ile temaslı çalışıyor. 3 milyonu da ticari Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) kullanıyor. Yakıt harcamalarını sarfiyat olarak göstermek için araçların kiralama yoluyla edinilmesi veya işletmeye dahil olması ve işte kullanılması gerekiyor. Mevcut sistemde akaryakıt dolumu yapılan aracın plaka bilgisi istasyon görevlisi tarafından el ile giriliyor. Akaryakıt satışı sırasında taşıta ait olmayan başka bir plaka bilgisi sisteme elle işlenerek yöntemsiz fatura oluşturulabiliyor. Örneğin, şirket sahibinin bir yakınına ait araca alınan yakıt şirket aracına alınmış gibi gösterilebiliyor. Özetle bazı mükellefler kullanmadığı ya da kullandığından fazla akaryakıt harcamasına ait faturayı sarfiyat olarak gösterebiliyor.
Pompada otomatik tanıma
Bu faturalarla yakıtların masraf olarak gösterilmesi daha az vergi ödenmesi anlamına geliyor. Kaybın yıllık 15 milyar lirayı bulduğu tahmin ediliyor. Bu kapsamda Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafından yerli imkanlarla geliştirilen ve altyapısı hazır olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek.
Sistem, akaryakıt istasyonlarında plaka bilgilerinin elle girişini önleyerek plakaların sisteme otomatik olarak aktarılmasını sağlayacak. Yaklaşık 8 milyon aracın yakıt depo girişlerine Taşıt Tanıma Ünitesi (TTB) takılacak. Aygıt sayesinde taşıtın kime ait olduğu ve plaka bilgileri kayıt altına alınacak. Akaryakıt istasyonunda pompa tabancasına da kayıt altına alınan bu aracı tanıyacak ‘Taşıt Tanıma Okuyucu’su (TTO) yerleştirilecek. Böylelikle yakıt alan araca ait bilgiler, ne kadar yakıt alındığı ve ödemeye ilişkin veriler anında UTTS’ye işlenecek. Bu araçlarda elle plaka girme dönemi kapanacak.
Bireyleri kapsamıyor
Bu sistem, sadece vergi mükellefleri olan kişi ve kuruluşlar için geçerli. Yani yeni uygulama 8 milyon araç sahibini kapsıyor. Geriye kalan 21 milyon araç sahibi kapsam dışında. Bu ferdi taşıt sahipleri isterse sistemden faydalanabilecek.
13:13
