9. Yargı Paketi Maddeleşti: Hakaret Suçu, Arabuluculuk, Soybağı Davası… İşte Maddedeki Yeni Düzenlemeler

Kanunla, İcra ve İflas Kanunu’nda değişiklik yapılıyor. Buna göre, elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışta teklifler arasındaki fark, satışa çıkarılan malın muhammen değerinin binde beşinden ve her halde 1000 Türk lirasından az olamayacak.

Açık artırma müddetinin son 10 dakikası içinde yeni teklifin verilmesi halinde açık artırma 3 dakika uzatılacak. Uzama süresi içinde yeni teklif verilmesi halinde açık artırma süresi her yeni teklifin verilmesinden itibaren 3 dakika uzatılacak. Son uzama süresi içinde yeni teklif verilmezse mal en yüksek teklif verene ihale edilecek. Uzama müddetlerinin toplamı bir saati geçemeyecek. Bir saatlik süre Adalet Bakanlığının kararıyla kısaltılabilecek, uzatılabilecek veya kaldırılabilecek ve bu kararlar Bakanlığın resmi internet sitesinde duyurulacak.

Parasal sonlarda yeniden değerleme oranında artırma yapılması sonucunda belirlenen sonların 10 Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmayacağı kararı, 1000 Türk lirasını aşmayan kısımların dikkate alınmayacağı şeklinde değiştirildi. Yeniden değerleme sonucu belirlenen mali sayının 1000 lirayı geçmeyen küsuratı dikkate alınmayacak.

İstinaf ve temyiz kanun yoluna başvuruda esas alınan mali sınırda yeniden değerleme nedeniyle meydana gelen artış, bölge adliye mahkemesinin kaldırma veya Yargıtay’ın bozma kararları üzerine yeniden verilen kararlar hakkında uygulanmayacak, ilk karar tarihinde geçerli olan nakdî sonlar esas alınacak.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda Avukatlık Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, adli yardım ödeneğinin barolar arasındaki dağıtımında, birden fazla baronun bulunduğu illerde, her 5 bin nüfus için tespit edilecek toplam puanın yüzde 30’u o ilde bulunan barolar arasında eşit olarak, kalanı ise o ilde levhaya kayıtlı toplam avukat sayısına bölündükten sonra elde edilen sayının her baronun üye sayısına çarpımı sonucu elde edilecek puana göre dağıtılacak.

Hukuk Meslekleri Giriş Sınavı’ndaki soru sayısı artırılacak

Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön İmtihanı’nda soru sorulacak alanlar arasına “milletlerarası hukuk”, “milletlerarası özel hukuk”, “genel kamu hukuku ve sosyal güvenlik hukuku” eklenecek. İhtiyaç duyulması halinde bu alanlara, yönetmelikle yeni hukuk alanları eklenebilecek.

Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön İmtihanı’nda soru sayısı 100’den 120’ye çıkarılacak. İmtihanlara yeni alanların eklenmesi ve imtihanların yapılma formu ile imtihanlara ilişkin diğer konular Hakimler ve Savcılar Kurulu, Yükseköğretim Kurulu, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Noterler Birliğinin görüşü alınarak Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.

Bölge Yönetim Mahkemeleri, Yönetim Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Misyonları Hakkında Kanun’un tek yargıçla çözümlenecek davalara ilişkin 7’nci hususundaki mali hudutlar; her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Tarz Kanunu’nun ilgili kararları uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacak. Tek yargıçla çözümlenecek davaların belirlenmesinde dava tarihindeki, ölçü artırımı yapılan hallerde ise artırımın yapıldığı tarihteki mali sınır esas alınacak.

Hakimler ve Savcılar Kanunu’ndaki değişiklikle adalet müfettişlerinin görev ve yetkileri belirlenecek.

Yediemin otoparklarında sahipleri tarafından teslim alınmayan araçların satışı

Karayolları Trafik Kanunu’ndaki değişiklikle buluntu olması nedeniyle veya kanun kararları yeterince trafikten men edilerek alıkonulan ve sahipleri tarafından 6 ay içinde teslim alınmayan veya aranmayan yediemin otoparklarındaki araçların satış tarzı yeniden belirleniyor. Bu durumdaki araçların sicilinde bulunan satılamaz, devredilemez, haciz, ihtiyati haciz, rehin gibi şerhler için ilgili kurumlara, bu araçların satılacağı hususu bildirilecek ve satış süreçlerine başlanacak; araçların üzerinde bulunan tüm şerhler ayrıca bir sürece gerek olmaksızın, satış tarihinden itibaren kalkmış sayılacak varsa tescil kayıtları buna göre düzeltilecek.

İşlem yapılacak aracın tanıtımına yarayan şasi veya motor seri numaralarının bulunmaması veya düşmüş olması ya da tamir veya tadil gibi nedenlerle silinmiş veyahut tahrip edilmiş olması durumunda bu eksiklikler satış işlemini gerçekleştirecek kurum tarafından ilgili mevzuat kapsamında tamamlanarak araç satışa hazır hale getirilecek. Aracın tescil kaydındaki haciz, ihtiyati haciz, rehin gibi şerhler satış sonrasında satış bedeli üzerinde devam edecek. Satış konusu aracın vergi, ceza veya prim gibi borçları, satıştan önceki sahibine ait olup mülkiyet ilgiliye tüm borç ve yüklerinden ari olarak geçecek.

Satış kapsamında belgeye ödenen meblağdan; sırasıyla koruma ve satış için yapılan sarfiyatlar, aracın tanıtımına yarayan numaraların tespitine ve tamamlanmasına dair sarfiyatlar ve vergi, fotoğraf veya harç gibi malın aynından kaynaklanan alacaklar ödendikten sonra kalan meblağın tüm alacaklıların alacağını karşılaması halinde hak sahiplerine Amme Alacaklarının Tahsil Tarzı Hakkında Kanun ve İcra ve İflas Kanunu kararları çerçevesinde dağıtılacak ve bakiye bir meblağ bulunması halinde bu fiyat, koruma edilecek; kamu bankalarında nemalandırılacak ve satıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde müracaat halinde nemalarıyla birlikte hak sahiplerine ödenecek. 5 yıl içinde herhangi bir müracaatın olmaması halinde söz konusu bedeller Hazine’ye irat kaydedilecek.

Satış kapsamında belgeye ödenen meblağdan; sırasıyla koruma ve satış için yapılan masraflar, aracın tanıtımına yarayan numaraların tespitine ve tamamlanmasına dair sarfiyatlar ve vergi, fotoğraf veya harç gibi malın aynından kaynaklanan alacaklar ödendikten sonra kalan meblağ, tüm alacaklıların alacağını karşılamazsa sıra cetveli yapılmak üzere ilgili kuruma gönderilecek.

AYM’nin iptal kararlarına ilişkin düzenlemeler: Soybağı davası

TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek maddeleşen ve kamuoyunda “9. Yargı Paketi” olarak bilinen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda Türk Uygar Kanunu’nda bazı düzenlemelere gidiliyor.

Buna göre, koca, anne veya çocuk, soybağının reddi davasını açarak babalık karinesini çürütebilecek. Bu dava, dava açma hakkına sahip diğer bireylere karşı açılacak.

Anne doğumdan, çocuk ise ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorunda olacak.

Dava açma mühletinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da daima olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hallerinde baba olduğunu iddia eden kişi, kocanın altsoyu, anası veya babası, doğumu ve kocanın ölümünü, daima olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabilecek.

Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına, birlikte evlat edinmede ana ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin isimleri, tek başına evlat edinmede ise ana veya baba adı olarak evlat edinenin adı yazılacak. Evlat edinilen diğer kişiler hakkında, talepleri halinde bu hüküm uygulanacak.

Kanunla, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’a madde ekleniyor. Buna göre, istinaf incelemesi için dosya kendisine gönderilen ilgili hukuk dairesi, bir ay içinde yapacağı ön inceleme sonucunda iş bölümü bakımından kendisini görevli görmezse gerekçesiyle birlikte belgeyi görevli olduğu kanısına vardığı ilgili hukuk dairesine gönderecek. Bir aylık sürenin bitiminden sonra veya duruşma günü verilen dosya hakkında gönderme kararı verilemeyecek.

Hakaret suçu ve uzlaştırmada yeni düzenlemeler

Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan hakaret suçu bakımından şikayet süresi, her ne suretle olursa olsun fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yılı geçemeyecek.

Sesli, yazılı veya manzaralı mesajla hakaret suçu, uzlaştırma kapsamından çıkarılarak ön ödeme kapsamına alınacak.

Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar gören, kendisine uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren 7 gün içinde kararını bildirmediği takdirde, teklifi reddetmiş sayılacak.

Uzlaşmanın sağlanması halinde uzlaşma anında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan ziyanlar hariç, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamayacak.

Uzlaştırmacı olmak için hukuk mezunu olma şartı getirilecek. Uzlaştırmacılar, hukuk fakültesi mezunlarının yer aldığı, Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen uzlaştırmacı listelerinden görevlendirilecek.

Uzlaşma gerçekleştiği takdirde, mahkeme, uzlaşma sonucunda sanığın edimini defaten yerine getirmesi halinde, davanın düşmesine karar verecek. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi halinde durma kararı verilecek. Durma süresince zaman aşımı işlemeyecek. Uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi halinde, mahkemece yargılamaya kaldığı yerden devam olunacak.

Kanunla, Çocuk Koruma Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, sosyal çalışma görevlileri, mahkemeler yerine Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerine atanacak.

Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ait taşınmazlarla ilgili süreçler nedeniyle değerli kağıt ve işlem bedeli alınmayacak, kamu kurum ve kuruşlarına herhangi bir katılım payı ödenmeyecek.

Vakıflar Genel Müdürlüğü, Harçlar Kanunu’nda sayılan yargı harçlarından muaf olacak. Genel Müdürlüğün dava, icra takibi ve geçici hukuki koruma önlemleri gibi her türlü dava ve işte teminat gösterme zorunluluğu olmayacak. Bu hüküm, Genel Müdürlüğün yönetim ve temsil ettiği mazbut vakıflar adına taraf olduğu dava, icra takibi ve geçici hukuki koruma önlemleri gibi her türlü dava ve iş hakkında da uygulanacak.

Vakıf kültür varlıklarının onarım veya onarım karşılığı kiralama süreçlerine ilişkin metot ve asıllar yönetmelikle belirlenecek.

Kanunla, Anayasa Mahkemesinin, bazı Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini iptal etmesi dolayısıyla Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) ile Anayasa Mahkemesi takımlarına ilişkin düzenlemeler yapılıyor.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki mali hudutlarla ilgili düzenlemeye göre, mali hudutlar her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan mali sonların, o yıl için Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacak. Bu şekilde belirlenen sonların 1000 lirayı aşmayan kısımları dikkate alınmayacak.

İstinaf ve temyiz kanun yoluna başvuruda esas alınan mali sınırda yeniden değerleme nedeniyle meydana gelen artış, bölge adliye mahkemesinin kaldırma veya Yargıtayın bozma kararları üzerine yeniden verilen kararlar hakkında uygulanmayacak, ilk karar tarihinde geçerli olan mali sonlar esas alınacak.

Arabuluculuk düzenlemeleri

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda yapılan değişikliğe göre, anlaşma evrakının taraflarından biri, icra edilebilirlik şerhi verilmesinden sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabilecek. Tapu müdürlüğünce taşınmaza ilişkin mevzuatta öngörülen gerekli inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra resmi senet düzenlenmeksizin tescil talebi yerine getirilecek.

Ayrıca taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilecek ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile karşı tarafın ödemekle yükümlü olduğu yargılama masraflarının yarısından sorumlu tutulacak. Ayrıca bu taraf lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre belirlenen vekalet fiyatının yarısına hükmedilecek.

Arabuluculuk eğitimini tamamlayan ve mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip olanlar, yazılı sınava girmeden arabuluculuk siciline kayıt olabilecek.

TBMM Genel Kurulunda AK Parti’nin kabul edilen önergeleriyle düzenlemeden, daha önce maddeleşen Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a eklenen 5 madde ile evlenen kadının soyadına, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) kayyum olarak atanmasına ve Kamulaştırma Kanunu’ndaki değişikliğe ilişkin kararlar çıkarıldı.

Meclis Başkanvekili Celal Adan, teklifin kabul edilerek yasalaşmasının ardından birleşimi, 12 Kasım Salı saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.