ABD ve Çin 5 yıl ortadan sonra ilk kez yarı resmi nükleer silah görüşmelerine yeniden başladı ve Çinli temsilciler ABD’li mevkidaşlarına Tayvan konusunda atom tehdidine başvurmayacaklarını söyledi.
Bilgi, görüşmelere katılan iki Amerikalı delege tarafından verildi. Çinli temsilciler, ABD’li muhataplarının Çin’in Tayvan konusunda bir çatışmada hezimete uğraması halinde nükleer silah kullanabileceği ya da kullanma tehdidinde bulunabileceği tarafındaki kaygılarını dile getirmelerinin ardından ABD’lilere garanti verdi.
Ayrıntıları ilk kez Reuters’da yer alan ve “Track Two” olarak nitelenen görüşmeleri düzenleyen ABD’li akademisyen David Santoro, “Çinli yetkililer ABD tarafına, Tayvan konusunda nükleer silah kullanmadan konvansiyonel bir savaşta galip gelebileceklerine inandıklarını söylediler” dedi.
Track Two görüşmelerine katılanlar çoklukla eski yetkililer ve akademisyenlerden oluşuyor ve temsil ettikleri hükümetlerin tavrının belirlenmesinde doğrudan etkili olmamış olsalar bile bu bahiste yetki sahibi olarak konuşabiliyorlar. Hükümetler arası müzakereler ise Track One olarak isimlendiriliyor.
Şanghay’da gerçekleşen ve iki gün süren görüşmelerde Washington, ortalarında eski yetkililer ve akademisyenlerin de bulunduğu yaklaşık altı delege tarafından temsil edildi. Pekin ise görüşmelere ortalarında birkaç eski Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) subayının da bulunduğu akademisyen ve analistlerden oluşan bir heyet gönderdi.
Reuters’a konuşan bir ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Track Two görüşmelerinin “faydalı” olabileceğini söyledi ve bakanlığın görüşmelerden haberdar olduğunu lakin iştirak göstermediğini ifade etti.
Çin heyetinin üyeleri ve Savunma Bakanlığı ise sorulara yanıt vermedi.
Nükleer silah sahibi iki ülke arasındaki gayri resmi görüşmeler, ABD ve Çin’in ekonomik ve jeopolitik olmak üzere en önemli bahislerde uyuşmazlığa düştüğü ve başkanların birbirlerini kötü niyetle hareket etmekle suçladığı bir devirde gerçekleşti.
İki ülke Kasım ayında nükleer silahlarla ilgili Track One görüşmelerine kısa müddetliğine yeniden başlamış fakat o vakitten bu yana görüşmeler durmuştu. Üst seviye bir ABD’li yetkili Çin’in yansısına ilişkin hayal kırıklığı yaşadığını açıkça ifade etmişti.
Çin’in nükleer cephaneliğinin 2021 ve 2023 yılları arasında yüzde 20’nin üzerinde arttığını tahmin eden Pentagon, Ekim ayında Çin’in “Tayvan’da konvansiyonel bir askeri mağlubiyet yaşaması ve bunun idaresini tehdit etmesi halinde caydırıcılık sağlamak için nükleer güç kullanmayı da değerlendirebileceğini” açıklamıştı.
Tayvan’ı denetimi altına almak için güç kullanabileceğini birçok kez belirten Çin, son dört yılda ada ülkesinin etrafındaki askeri faaliyetlerini artırmış durumda.
22:32
