ABD’nin Kaliforniya Eyaletinden ‘Ayrılma’ Kararı: Kampanya Başlatıldı

ABD’de 5 Kasım 2024 tarihinde ABD Başkanı Donald Trump, rakibi Kamala’ya karşı bir kez daha ipi göğüsleyerek seçim zaferini kazandı.

5 Kasım başkanlık seçimleri kapsamında Kaliforniya’da Demokrat Parti kazandı.

Daha sonrasında Kaliforniya’da eyalet sakinlerinin, ABD’den ayrılmak için oy verecekleri bir teşebbüs duyuruldu.

“ABD’DEN AYRILMA” TEKLİFİ

Eyaletin uygulamaları gereği, resmi internet sitesinde yayımlanan kampanya açıklamasında, “ABD’den ayrılma” teklifinin sahibi Marcus Ruiz Evans’ın, Kasım 2028’deki seçimlerde konunun oy pusulasına dahil edilebilmesi için kayıtlı seçmenlerden yüzde 5’inin, yani en az 546 bin 651 kişinin imzasını toplaması gerektiği belirtildi.

Açıklamaya göre, teklif sahibi Evans’ın, topladığı imzaları bölge seçim yetkililerine teslim etmek için 22 Temmuz’a kadar süresi bulunuyor.

KAMPANYAYA 220 BİN KİŞİ TARAFINDAN İLGİ

“Kaliforniya’nın ABD’den ayrılıp bağımsız bir devlet olma” önerisi zaman zaman gündeme geldi.

Donald Trump’ın 2016’daki seçim zaferinin ardından sosyal medya üzerinden “Calexit” kampanyası başlatıldı ve kampanyanın sahiplerine göre yaklaşık 220 bin kişi tarafından ilgi gördü.

Kampanya sahibi Evans, isim olarak İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma projesi Brexit’den esinlenen “Calexit” için imza topladığı internet sitesinde, kampanyanın çıkış noktasını ve sürecini ayrıntılı şekilde açıklıyor.

“KALİFORNİYA’YI BAĞIMSIZ YAPIN”

Sitede yer alan açıklamada, “Calexit” teşebbüsüyle, Kaliforniya’da toplumun kendi kendini yönettiği bir geleceğin garanti altına alınmasının hedeflendiği belirtiliyor.

Sitede ise şu sözlere yer verildi:

Calexit olarak tek bir misyonda birleşiyoruz: Kaliforniya’yı sadece Kaliforniya halkı tarafından yönetilen özgür, bağımsız ve müreffeh bir ulus haline getirmek. Kaliforniya’yı bağımsız yapın!

Dilekçe, eyaletlere ayrılma hakkı vermeyen ABD Anayasası’nda da değişiklik talebi içeriyor.

GENEL DİLEKÇE SÜRECİ

ABD’de halkın ifade, din ve basın özgürlüğünü, barışçıl toplanma hakkını ve hükümete dilekçe verme hakkını teminat altına alan Anayasa’nın Birinci Değişikliği çerçevesinde, vatandaşlar, herhangi bir konu hakkında yönetime dilekçe verme hakkına sahip.

Öte yandan, verilen dilekçenin halk oylamasına sunulup sunulmaması, dilekçenin tipine, eyaletin yasal çerçevesine ve dilekçenin maksadına bağlı.

“Calexit” örneğinde de olduğu gibi Anayasa’da değişiklik öngören dilekçelerde, yeterli imza toplanır ve imzalar geçerli kabul edilirse, teklif halk oylamasına sunuluyor.

KAYITLI EYALET SEÇMENLERİNDEN İMZA TOPLAMA SÜRECİ

Süreç, teklif sahibinin halk oylamasına sunulmasını istediği teklife ilişkin dilekçesini, kıymetlendirilmesi için Başsavcılık Ofisine sunmasıyla başlıyor.

Başsavcı, teşebbüs dilekçelerinde bulunması gerekli olan ögeleri ve teklifin özetini hazırlayarak, seçmenlerin teklifin amacıyla etkileri hakkında bilgi sahibi olmasına olanak sağlıyor.

Dilekçeler tamamlanınca, Başsavcı, belgeleri imza toplama sürecinin başlayabilmesi için hem teklif sahibine hem de ilgili eyalet yetkililerine iletiyor. Her iki taraftan da alınan onayların ardından, kayıtlı eyalet seçmenlerinden imza toplama süreci resmi olarak başlıyor.

SEÇİMLERDE SEÇMENLERE SORU YÖNELTİLİYOR

Teklifin sahibi, kendisine tanınan sürenin sonuna kadar topladığı imzaları bölge seçim görevlilerine doğrulamak üzere teslim ediyor.

İmzaların geçerlilik durumunu ve gereken sayıya ulaşıp ulaşmadığını kontrol eden seçim yetkilileri, gerekli sayıda geçerli imzayı onayladıkları takdirde, teşebbüs, gelecek seçime dahil ediliyor.

Seçimlerde, seçmenlere, teklife ilişkin “Evet” veya “Hayır” şeklinde oy kullanabilecekleri bir soru yöneltiliyor.

“Calexit” kampanyası özelinde, Kaliforniya seçmenlerinden, “Eyalet ABD’den ayrılıp özgür ve bağımsız bir ülke olmalı mı?” sorusuna cevap vermesi beklenecek.

Teklifin kabulü için kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 50’si seçimde oy kullanmalı ve oyların en az yüzde 55’i “Evet” olmalı.

20 ÜYE EN AZ 100 KAYITLI SEÇMEN TARAFINDAN BU GÖREVE ADAY GÖSTERİLMELİ

Halk oylamasının ardından başlatılacak süreçte, eyaletin bağımsız bir ülke olarak yaşayabilme koşullarını raporlamak üzere komite oluşturulması gibi farklı adımlar mevcut.

Eyalet kurulunu oluşturacak 20 üyenin, en az 100 kayıtlı seçmen tarafından bu göreve aday gösterilmesi ve en az 5 yıl eyalette ikamet ediyor olması gibi koşullar aranıyor.

ABD ANAYASASI’NDA KONUYA İLİŞKİN HÜKÜMLER

ABD Anayasası’nda, bir eyaletin yasal yollarla ülkeden ayrılmasını düzenleyen kararlar bulunmuyor.

ABD Yüksek Mahkemesi’nin 1869’daki “Texas v. White” kararında da eyaletlerin tek taraflı olarak ayrılma hakkına sahip olmadığına hükmedildi.

Kaliforniya Eyalet Anayasası’nın 3. unsurunun 1. kısmında eyaletin “ABD’nin ayrılmaz bir parçası” olduğu kararı yer alıyor.