Ağrı Dağı İçin Dağcılardan Uyarı: Herkese İzin Verilmemeli

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

“Elini kolunu sallayan herkes Ağrı Dağı’na çıkabiliyor. Dağa tırmanmak isteyenler, dağın yamacındaki bir köyde bulanan jandarma kontrol noktasında kayıt altına alınıyor ama az ötesinde isteyen herkes izinsiz bir şekilde dağa tırmanabiliyor. Oradaki rehberlerin tecrübeli ya da uzman olup olmadığına bakılmıyor.”

Bu sözler Ağrı Dağı ve Türkiye’nin birçok önemli zirvesine defalarca tırmanan Vadi Doğa Sporları Kulübü Başkanı Ömer Demez’e ait. Ağrı Dağı’nın ölüm saçan bir yer olduğunu söyleyen Demez, sözlerini şöyle devam ettiriyor: “Tırmanışlara donanımlı rehberler eşlik etmiyor. Buzul bölgesinde ve külah kısmında direkler yok. Dağcıların kullanabilecekleri besbelli bir parkur yok. Bu konuda birçok çalışma yapılabilir ama her şeyden önce Ağrı Dağı’nda denetim yok.”

5 bin 137 rakımıyla Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı’na tırmanan Dilek Gökbulak ile Muhammed Halim Dalgın, sis ve tipi nedeniyle kaybolmuş ve iki gün sonra dağcıların cansız vücutlarına ulaşılmıştı.

Yaşanan bu olaydan sırf bir ay önce (13 Haziran 2024) yine Ağrı Dağı’na tırmanış yapan üç İranlı dağcıdan biri olan Ekber Helili, 4 bin 600 rakımda kayalıklardan düşerek öldü. Yine bu yılın ocak ayında, Ağrı Dağı’na tırmanırken kayalıklara düşen Ukraynalı dağcı Danil Odynets ise yaralı bir şekilde kurtarıldı.

Ağrı Dağı, yüksek irtifası nedeniyle tırmanış açısından zorlu bir dağ. Kış aylarında sadece profesyonel dağcıların özel müsaadeyle tırmanış yapabildiği dağa, yaz aylarında ilgi daha da artıyor. Türkiye’nin en yüksek zirvesi olması ve belli bir yüksekliğe kadar profesyonel ekipmanlara ihtiyaç olmadan çıkılabilmesi, dağa olan ilginin en önemli sebeplerinden.

‘REHBERLERİN DAĞCILIK EĞİTİMİ ALIP ALMADIĞA BAKILMIYOR’

Özellikle son yıllarda zirve tırmanışı gerçekleştirmek isteyenlerin sayısı daha fazla arttı. Bu da beraberinde bir takım güvenlik sorunlarını getirdi. Vadi Doğa Sporları Kulübü Başkanı Ömer Demez, ölümle ve yaralanmayla sonuçlanan olayların denetim eksikliğinden kaynaklandığını söylüyor: “Sadece Türkiye’de değil, dünyanın birçok ülkesinde bu denetimsizlik var. Ancak Türkiye’de bu durum çok fazla. Sadece gerekli mercilerden alınan müsaadelerle düzenlenen çeşitler yasal görülüyor. Ama bu tiplerde rehberin dağcılık eğitimi alıp almadığına, donanımlı olup olmadığına bakılmıyor. Bunun araştırılması gerekiyor. Dağa tırmanan tüm kümelerin kaydı yapılması gerekiyor. Dağda eğer sis varsa, katiyetle tırmanışa izin verilmemesi gerekiyor. Çünkü GPS aygıtları olmadan, sisten kurtulmak imkansızdır. Tırmanış esnasında sis çökerse derhal geri dönülmelidir.”

‘KİMSENİN HABERİ BİLE YOKTU’

Demez, sadece jandarma, kaymakamlık veya valilikten alınan müsaadelerle isteyen herkesin dağa tırmanış yapabildiğini ve bu kümelere birden fazla zaman tecrübesiz rehberlerin eşlik ettiğini söylüyor. Bu rehberlerin, yeterli bilgiye ve donanıma sahip olmamaları nedeniyle kriz anında çözüm üretemediğini belirten Demez, yakın tarihte başından geçen bir olayı şöyle anlatıyor: “Daha önce de Ağrı Dağı’nda iki dağcı kaybolmuştu ve biz kendi arama kurtarma takımımızla onları ararken üç İngiltere vatandaşı turisti de bulduk. Kimsenin o üç turistten haberi bile yoktu. Rehberleri onları ölüme terk edip gitmişti. Eğer o insanlar ve rehber dağa çıkarken bir kayıttan geçmiş olsaydı, bir kontrolden geçmiş olsaydı, o rehber onları orada bırakıp geri dönemezdi.”

Yalnızca Ağrı Dağı’nda değil, Türkiye’deki farklı dağlarda da birçok kez ölüm veya yaralanmayla sonuçlanan olaylar meydana geldi. 1 Aralık 2019 tarihinde, Uludağ’a zirve tırmanışı yaparken kaybolan amatör dağcılar Mert Alpaslan ve Efe Sarp’ın cansız vücutlarına, arama çalışmalarının 17’nci gününde ulaşılabildi. 16 Temmuz 2023 tarihinde ise Hakkari’de Cilo Buzulları’na tırmanış yapan Hakime Koç ve Mehmet Aydın, buzulların kırılması sonucu oluşan çukura düşerek öldü.

‘ZİRVE HIRSI, DAĞCILIKTA FELAKETLE EŞDEĞERDİR’

Peki, dağ tırmanışı gerçekleştirmek isteyen herkes, yüksek irtifalı bir dağa çıkabilir mi? Bunun önünde yasal bir engel bulunmuyor ancak bu sorunun karşılığını, uzun yıllar dağ tırmanışları gerçekleştiren, profesyonel dağcı Cenk Ertekin veriyor: “Her insan, hatta her dağcı yüksek irtifaya uygun vücut dinamiğine sahip değil. Mesela çok yetenekli bir kaya tırmanışçısı yüksek irtifada son derece zorlanabiliyor. Bu yüzden dağcılar ilk tırmanışlarında bedenlerini test ederek tırmanmak zorunda. Hiç tecrübesi olmayanlar ise Ağrı Dağı’nın belirli metrelerine doğa yürüyüşleri gerçekleştirebilir. Esasen dağcılığın özünde doğada olmak ve doğa sevgisi vardır. ‘Zirve hırsı’ dağcılıkta felaketle muadildir.”

Ertekin, dağ tırmanışlarında yaşanan kaybolmaların, mahsur kalmaların, can kayıplarının veya yaralanmaların sebeplerini şöyle açıklıyor: “Örneğin, Ağrı Dağı tek bir kütledir. Bu yüzden çok fazla ve bulut topluyor. Hiç ummadığınız bir anda, hava ve kaideler çok uygunken, birden tipi bastırabiliyor, göz gözü görmeyen bir ortamla karşı karşıya kalabiliyorsunuz. Ben yaptığım bir yaz tırmanışında, Ağustos ayının ortasında şiddetli dolu yağışı nedeniyle 4600 metreden dönmek zorunda kalmıştım. Yaz aylarında bu zor iklim şartların daha az müddetlerde yaşanmasına rağmen tehlike daha fazla. Çünkü dağda birçok tecrübesiz turist bulunuyor. Bir irtifanın üzerinde sadece Türkiye’nin en yüksek dağına çıkarak orada fotoğraf verme kederinde olanlar hem kendilerinin hem de gruptakilerin hayatını önemli anlamda tehlikeye sokuyor.”

‘BU TIRMANIŞIN, HAVA KAPAMAYA BAŞLADIĞI AN SONA ERDİRİLMESİ GEREKİYORDU’

Ertekin, geçtiğimiz gün meydana gelen ve Dilek Gökbulak ile Muhammed Halim Dalgın’ın vefatıyla sonuçlanan dağ kazasındaki ihmalin iki yönlü olduğunu vurguluyor: “Kazadan kurtulanların anlattığına göre, dağın son metrelerinde hava kötüleşip, göz gözü görmeyince, o sırada orada bulunan kümelerden kopmalar yaşanmış ve gruplar tamamen karışmış. Zirveye çıkmayı başaranlar geride kalanlara dönmeleri yönünde çağrı yapmış ama zirveye çok az kaldığından bu davetleri sonuçsuz kalmış ve geride kalan arkadaşlarımız çıkışa devam etmişler. Sonrasında onlarla irtibat kesilmiş. Bu tırmanışın, hava kapamaya başladığı an sona erdirilmesi gerekiyordu” diyor.

‘DENEYİMLİ DAĞCILARIN EKİPLERİN BAŞINDA OLMASI ŞART’

Yaşanan dağ kazalarının önüne geçilebilmesi için bir takım önlemler alınması gerektiğinin altını çizen Ertekin, “Her takımın iyi bir dağcı başkanının olması ve tırmanışa gidenlerin sınıflandırılması gerekiyor. Mesela 10 kişilik ticari bir ekip düşünelim. Daha önce dağcılık faaliyetlerinde bulunmuş kişiler saptanıp onlardan bir zirve ekibi oluşturulur, hiçbir spor aktivitesi yapmamış deneyimsiz bireylere ise sadece 3 bin 200 rakımına kadar sıkı bir doğa yürüyüşü yaptırılır. Bunun dışında, dağda tecrübeli rehberlerin değil, tecrübeli dağcıların ekiplerin başında olması şart. Rotayı bilmek asla sizi bir dağ rehberi yapmaz” diyor.

Ağrı Dağı’nda yaşanan son ölümlü olayın ardından Iğdır Valiliği, dağ tırmanışları hakkında genel bir bildiri yayımladı. Valilik, tırmanış sırasında ve sonrasında, dağcılık sporları ile ilgili eğitim almış en az bir kişi ve acil durumlarda ilk müdahaleyi yapacak temel ilk yardım evrakına sahip olan bir işçi bulundurulması zorunluluğu getirdi. Ertekin, bu kararın geç alınmış bir karar olduğunu lakin Valilik ve Jandarma tarafından yapılacak sıkı kontrollerle yaşanabilecek kazaların önlenebileceğini söylüyor.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber