Antarktika Buzullarının Altında, Gizemli Dev Yapılar Keşfedildi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İklim krizi tüm hızıyla büyümeye devam ederken, aşıldığında potansiyel olarak geri döndürülemez değişikliklere yol açabilecek kritik eşiklerin değeri de giderek artıyor. Araştırmacılar, Antarktika’nın buz sahanlıklarının nasıl eridiğini anlama teşebbüsünün bir parçası olarak bölgeyi sonar kullanarak haritalandırma amacıyla, Batı Antarktika’daki Dotson buz sahanlığının altına Ran isminde uzaktan kumandalı bir araç (ROV) gönderdiler.

Göteborg Üniversitesi Oşinografi Profesörü Anna Wåhlin, “Buzulların zaman içinde nasıl değiştiğini gözlemlemek için daha önce uydu datalarını ve buz çekirdeklerini kullanıyorduk” dedi ve devam etti: “Sualtı aracını boşluğa yönlendirerek buzun alt kısmının yüksek çözünürlüklü haritalarını elde edebildik. Bu biraz ayın ardını görmeye benziyor.”

2022 yılında gerçekleştirilen keşif gezisi sırasında ROV, buzulun altında 1.000 kilometreden fazla alanda gezerek, buzun içindeki bir boşluğa doğru 17 kilometre ilerledi. Araştırma pek çok ilginç veri elde etmeyi başardı. Bu bulgulardan biri, buzulun tabanındaki garip zirve ve vadi desenleriydi. Bu desenler, su altı akıntılarının aşındırma ve çatlaklara doğru ilerleme formunu gösteriyordu. Beklenenden daha engebeli olan bu zirve ve vadilerden, kum zirvelerini andıran, uzunluğu 400 metreye kadar uzanan yapıların çıkması özellikle garip görülüyordu. Özellikleri analiz eden ekip, bunların Dünya’nın dönüşü nedeniyle buzulun alt tarafındaki suyun hareketinin sonucu oluştuğuna inanıyor.

Wåhlin, WordsSideKick.com ile yaptığı görüşmede “Şekillere yakından bakarsanız simetrik değiller, biraz mavi midye gibi bükülmüşler ve bu asimetrinin nedeni Dünya’nın dönüşüdür” dedi ve ekledi: “Dünya üzerinde hareket eden su, Güney Yarımküre’de hareket istikametinin soluna etki eden Coriolis kuvveti adı verilen bir şeye tabidir. Eğer bu doğruysa, buza en yakın katmanda sürtünmenin Coriolis kuvvetiyle dengelendiği bir kuvvet istikrarı olduğunu gösteriyor.”

Ekman spirali

Bu deseni oluşturduğu düşünülen su deseni Ekman Spirali olarak isimlendiriliyor. Bu olgu, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetimi (NOAA) web sitesinde “Yüzeydeki su molekülleri rüzgârın kuvvetiyle hareket ettiğinde, daha derin su molekülü katmanlarını altlarına sürükler. Her bir su molekülü katmanı, daha sığ katmandan sürtünmeyle hareket ettirilir ve her derin katman, hareket yaklaşık 100 metre derinlikte durana kadar üstündeki katmandan daha yavaş hareket eder” şeklinde açıklanıyor.

Ekip, Ekman teorisinden beklendiği gibi eski “gözyaşı” formlarının kuyruklarının akışa daha paralel olduğunu belirtiyor ancak daha fazla gözlem yapılması gerektiğini söylüyor.

Ne yazık ki uzaktan denetimli denizaltı, bu keşif gezisinden sonra buzulun altında kayboldu. Dalış sırasında denizaltının onu çalıştıran araştırmacılarla daima teması bulunmaz ve denizaltı, önceden programlanmış bir rotayı takip ederek buzun altından açık suya giden yolu bulmak için gelişmiş bir navigasyon sistemi kullanır.

Ancak buzun altına yapılan birkaç başarılı dalıştan sonra, Ocak 2024’teki bir yolculuk sırasında Ran, buluşma noktasına ulaşamadı. Akustik ekipman, dronlar ve helikopterlerle yapılan aramalara rağmen ekip o vakitten beri Ran’ı bulamadı.

Wåhlin Ocak ayında yaptığı açıklamada, “Bu, samanlıkta iğne aramaya benziyor ama samanlığın nerede olduğunu bile bilmiyorsunuz” dedi ve sözlerine şöyle devam etti: “Bu noktada Ran’ın pilleri bitti. Tek bildiğimiz buzun altında beklenmedik bir şeyin yaşandığı. Başının belaya girdiğinden şüpheleniyoruz ve sonra bir şey onun dışarı çıkmasını engelledi.”

Çalışma Science Advances: Oceanography mecmuasında yayınlandı.

Diğer Teknoloji Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber