DUVAR- Cumhurbaşkanı Erdoğan son günlerde Suriye’yle normalleşme yönünde yaptığı açıklamalarla Arap medyasının gündeminde. Özellikle Esad’a yakın zamanda bir davet gönderilebileceğini söylemesi ve geçmişte ailecek görüştüklerini hatırlatması Arap gazetelerinde “bu sefer durum farklı” şeklinde yorumlara neden oldu. Birçok yazar Erdoğan’ın bu son açıklamalarını daha evvelkilere göre daha gerçekçi bulurken, buna kuşkucu yaklaşan muharrirler da oldu. Erdoğan’ın Suriye’yle ilgili çıkışlarının ardında ne olduğuyla ilgili Arap gazetelerinde çıkan yazıların birçoklarında, bu açıklamaların Türkiye’de son vakitlerde mültecilere yönelik saldırılar ve kampanyalarla ilgili olmadığına dair görüşler dikkat çekiyor. Fakat son vakitlerde Suriyeli mülteci karşıtı dalganın da daha evvelkilere göre çok tehlikeli boyutta olduğu görüşü hakim. Karikatür: Yaser Ahmed / Kaynak: BAE Takviyeli El Arab Gazetesi
‘Bu seferki açıklamalar başkalarından farklı’ Erdoğan’ın son açıklamaları, geçtiğimiz günlerde Kazakistan’ın başkenti Almatı’da gerçekleştirilen Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi’nde Putin ile yaptığı görüşmeden bağımsız değil. Görüşmeden sonra açıklanan beyanda, iki tarafın Suriye konusunu görüştükleri ve Suriye’deki istikrarsızlığın devam etmemesi gerektiğine vurgu yaptıkları belirtildi. Görüşme sonrası açıklanan beyanla Erdoğan’ın açıklamaları arasındaki paralelliği görmek zor değil. Büyük olasılıkla Astana’da Türkiye ve Rusya arasında bazı bahislerde mutabık kalındı ve Erdoğan’ın açıklamaları da bununla alakalı. Lakin burada dikkat çeken konu, Şam’ın sessizliğini müdafaası. Bu da Erdoğan’ın açıklamalarının gerçekliğiyle ilgili bazı soru işaretleri doğuruyor. Hatta bu açıklamaları, şartları karşılamayan bir eylem kategorisine sokuyor. Ama tahminen de bu bahisteki eylem, Irak’ın başkenti Bağdat’ta yapılması beklenen Türk ve Suriyeli heyetleri arasındaki görüşmeyi beklediği için gecikti. Bu gelişmeler bağlamında en büyük şok tahminen Amerika Birleşik Devletleri’nin tavrı oldu. Türkiye Cumhurbaşkanı’nın Suriyeli mevkidaşına bir davet içeren açıklamaları karşısında, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı “mevcut Türkiye – Suriye diyaloğundan memnuniyet duyduklarını” açıkladı. Bu gelişme bile tek başına, Türkiye’nin bu sefer Suriye’nin kapısını çalmasının başkalarından farklı olduğunu göstermektedir. (Abdulmunem Ali İsa / Suriye El Vatan Gazetesi)
‘Erdoğan hem kendini hem de kamuoyunu hazırlıyor’ Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la görüşmek isteğine dair işaretleri tekraren verdi. Bu durum, Esad’la arasındaki psikolojik kopuşu sona erdirmeye ve hem kendisini hem de Türk kamuoyunu ve de bölgesel kamuoyunu Şam’la olan çatlağı, tıpkı Mısır, Suudi Arabistan ve BAE ile olduğu gibi onarmaya hazırlıyor. Erdoğan, Esad ve Putin ile üçlü bir toplantı düzenleyerek, Ankara ile Şam arasındaki çatlağı tamir etmek ve münasebetlerin olağanlaşmasına kapı açmak için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın alakasına güveniyor. Yönetimdeki son periyodunu geçirmekte olan Erdoğan, bölgede kendi kendine yarattığı gerilim sürecini sona erdirmek istiyor. Körfez ülkeleri, Mısır, ABD ve Yunanistan ile ilişkiler gelişme gösterse de, Suriye krizi, Türkiye içinde ve dışında uzun vadede Erdoğan’ın imajını etkileyebilecek düğüm olmaya devam ediyor. Erdoğan ve Adalet ve Kalkınma Partisi, mülteci krizinin tahlilini geciktirmenin bedelini yurt içinde sokaklarda oluşan öfkeyle ödemeye başladı. Bunun sonuçları da son seçimlerde açıkça kendini gösterdi. Ankara’nın önümüzdeki yıllarda onları kademeli olarak Suriye’ye geri gönderecek bir anlaşmaya varamaması durumunda, kriz daha da derinleşebilir.’ (Londra merkezli El Arab Gazetesi)
‘Bedel ödemeden normalleşme olmayacak’ Erdoğan’ın Şam rejimiyle alakaları olağanlaştırmaya dair ilk açıklaması olmasa da, son açıklamalar rejime yönelik bugüne kadarki en sıcak açıklamalardır. Özellikle de yıllarca devam eden bağlardaki kesinti, kelime savaşları, askeri müdahale ve muhalif kümelere verilen dayanaktan sonra. Erdoğan’ın açıklamaları, Ankara’nın müttefiki olan Suriyeli muhalefeti için de en büyük şok niteliğinde. Erdoğan’ın çıkışı, rejime karşı şovların başladığı 2011 yılından önce iki taraf arasındaki balayı süreci ve ailece karşılıklı ziyaretleri akıllara getiriyor. 20 sene boyunca Türkiye siyasetine yön veren eski cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in ‘Dün dündür, bu gün de bugündür’ lafı siyasette belli prensipler olmadığını ve dünün düşmanlarının dosta, dostların da düşmana dönüşebileceğini göstermektedir. Erdoğan, Arap Baharı döneminde Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail’le bozulan bağlarını düzeltmek için son yıllarda çok yol katetti. Moskova da son iki yıldır Ankara ve Şam rejimi arasında ilgilerin olağanlaşması için baskı yapıyor. Esad görüşmeye soğuk yaklaşmış olmasaydı, bu görüşme bir sene önce gerçekleşebilirdi. En şok edici olan ise Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde kontrol ettiği bölgelerde kendisine yönelik protestolardı. Çünkü bu durum, Türkiye’ye bağlı gruplar ve oradaki halkın Türkiye’nin onları Esad rejimine “satmasına” dair endişeleri gösteriyor. Baskılar sonucunda protestolar geçici olarak durdu. Lakin durum netleşt:i Türkiye bedel ödemeden Suriye siyasetini 180 derece dönüştüremez. (Bekir Sıtkı / Kuds El Arabi Gazetesi) Karikatür: İmad Haccac.
/ Kaynak: El Arabi El Cedid Gazetesi
‘Sebep Kayseri değil’ Hem resmi seviyede hem de kamuoyu nezdinde Rusya, İran ve Irak’ın arabulucuğuyla Suriye ve Türkiye arasındaki yakınlaşma haberlerin ehemmiyeti giderek artıyor. Buna, bu yakınlaşmanın başarılı olma bahtının ne kadar olduğu ve şu an gündeme gelmesinin gerisindeki nedenlere dair sorular da eşlik ediyor. Bölgede değişen koşullar, iki ülke arasında önemli bir uzlaşmaya varacak ivmeyi oluşturmak için yeterli mi, yoksa yaşananlar bu ayın dokuzunda Washington’da yapılması planlanan NATO zirvesi arifesinde bir ‘Türk filmi’nin tekrarı mı? Türkiye’nin orta bölgelerinde yer alan Kayseri’de yaşananların devam eden uzlaşma teşebbüsleriyle doğrudan bir bağı olmayabilir. Lakin Kayseri’de yaşananlar iki ülke arasındaki krizin tezahürlerinden birini temsil ediyor. Bunların başında resmi olarak sayılarının dört buçuk milyon olduğu tahmin edilen Suriyeli mülteciler konusu yer alıyor. Gerçek sayının bundan daha yüksek olduğu da bilinen bir gerçek. (Muhammed Nureddin / Lübnan El Akhbar Gazetesi)
’Bu dalga başkalarından farklı’ Suriyeli mülteciler evrakı, gerek iç siyaset açısından gerekse de Avrupa Birliği başta olmak üzere Batılı ülkelerle alakalarda birçok konuda Türk hükümetinin elinde her zaman bir baskı aracı olmuştur. Bu temelde, zaman zaman Suriyeli mültecilere yönelik kampanyalar, tutuklama ve sınır dışı etme dalgaları yaşanırdı. Daha sonra siyasi nedenler, seçim kazanımı veya maddi olarak kendisinden beklenen maksatlara ulaştıktan sonra hızla ortadan kaybolurdu. Fakat her açıdan başkalarına göre en şiddetli mülteci karşıtı kampanya sayılabilecek mevcut dalganın, evvelkilerden farklı olduğu görülüyor.
Kısıtlamalar ve sınır dışı etme gibi icraatlerin boyutu, Suriyeli mültecilere yönelik ırkçı kampanyaların başlangıcından bu yana görülen en büyük düzeye ulaştı. Bu dalga, Türkiye’nin hem hükümetten hem de muhalefetten Esad rejimiyle yakınlaşma dileğine dair açıklamalara paralel bir zamanda geliyor. Ki Esad rejimiyle yakınlaşma isteği da her zaman Esad rejiminin buna karşı çıkmasıyla geri tepiyordu. Türkiye’nin bugünkü eylemleri, erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinin konuşulduğu bir periyotta sadece seçim amaçlarıyla ilişkilendirilemez. Çünkü erken seçimlere gidilmesi garanti bir şey değil. Konunun, Türkiye’deki muhalefetin Suriyeli mültecilere yönelik ırkçı kampanyalarına iktidar partisinin verdiği reaksiyonla de alakası yok. Bilakis muhalefetin mültecilere yönelik tepkilerini artıran bir adımdır. Muhalefet, ülkedeki kötüleşen ekonomik durumdan kelamlı olarak Suriyelileri sorumlu tutuyorsa, hükümet de güya muhalefetin bu savını onaylıyormuşcasına, sınırdışı işlemleri gerçekleştiriyor. Ki esasen iktisadın kötüleşmesinde Suriyelilerin payı olduğu da doğru değil. Bilindiği üzere Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye maddi bir külfeti yok. Ankara, birden fazla Avrupa ülkesinde olduğu gibi mültecilere yardım yapmıyor. Tam tersine, Türk hükümeti mültecileri kontrol altına almak ve onların Avrupa Birliği ülkelerine geçmelerini engellemek için Avrupa Birliği’nin yardımlarından yararlanıyor. (Husam Kenafani / El Arabi El Cedid Gazetesi) (DIŞ HABERLER SERVİSİ)
13:13
