Artvin Çoruh Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Temel Göktürk, 2018-2019 yıllarında Artvin’in sorunu haline gelen kahverengi kokarca böceğinin Artvin’in ardından önce fındık alanları başta olmak üzere Karadeniz Bölgesi’nin şimdi ise Türkiye’nin sorunu haline geldiğini söyledi.
Artvin’de ilk kez 2018 yılında tespit edilen kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), Karadeniz bölgesi üzerinden hızla yayılmaya devam ediyor. Türkiye’nin ziraî üretimini tehdit eden bu zararlı böcek, meyve ağaçları, sebzeler ve diğer tarım ürünleri üzerinde büyük ziyanlar veriyor.
Ekonomik ve ekolojik tehdit
Uzmanlar, kahverengi kokarca böceğinin ziraî eserlerde kalite düşüşüne ve önemli ekonomik kayıplara yol açabileceği konusunda uyarıyor. Böceğin yayılması, özellikle fındık, elma, armut, şeftali ve domates gibi eserlerin üreticilerini büyük bir kaygıya sürüklüyor. Gürcistan’dan Türkiye’ye geldiği tahmin edilen kahverengi kokarca böceğinin yayılış sınırı olmaması nedeniyle, bugün Doğu Karadeniz’in sorunu gibi görünse de, önümüzdeki 5 yıl içerisinde tüm Türkiye’nin sorunu haline geleceği öngörülüyor.
Konuyla ilgili konuşan Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Kısmı Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Temel Göktürk, 2017 yılında kahverengi kokarcanın Türkiye’de görülmeye başlandığını, 2018 yılında özellikle Kemalpaşa bölgesinde bu zararlı cinsin varlığının tespit edilerek Tarım ve Orman Bakanlığına rapor edildiğini belirtti. 2020 yılında pandeminin de çıkmasıyla böceğin yayılımı hızlandığını kaydeden Göktürk, 2019 yılında Artvin’in sorunu haline gelen kahverengi kokarca, 2022 yılına gelindiğinde Trabzon bölgesine kadar yayılmıştı. 2024 yılına geldiğimizde ise tüm Doğu Karadeniz bölgesinde yayılış gösteren bir böcek tipi haline geldi. Kahverengi kokarca, epey fazla ölçüde konukçusu olan ve bitkilerin öz sularını emerek zarar yapan bir zararlı böcek. Özellikle Doğu Karadeniz bölgesinde fındık üretiminin gerçekleştirildiği monokültür alanlarda bu böceğin ziyanı önümüzdeki yıllarda daha da besbelli hale gelecektir. Şu an itibariyle halk, bu zararlı böceği evlerinde gördükleri için, özellikle sonbahar mevsiminde kışlamak için eve gelen bu böceklerden dolayı psikolojik rahatsızlık duyuyor ve şikayet ediyor. Ancak önümüzdeki 1-2 yıl içerisinde fındık bahçelerinde, kivi bahçelerinde ve elma bahçelerinde bu böceğin ziyanı daha çok ortaya çıkacak ve ekonomik açıdan önemli bir sorun haline gelecektir. 2019 yılında sadece Artvin’in sorunu olan kahverengi kokarca, sonraki yıllarda diğer vilayetlerin de sorunu haline gelmiştir. Bu durum, böceğin sadece Doğu Karadeniz bölgesinde hudutlu kalacağı anlamına gelmez. Böceğin yayılış coğrafyası değerlendirildiğinde, Türkiye’nin her ikliminde ve her yükseltisinde yaşayabilme özelliğine sahip olduğu görülmektedir. Bugün Marmara bölgesine kadar ulaşmış durumda. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde bu böceğin Ege Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve hatta Antalya, Akdeniz bölgesine kadar ulaşması mümkündür. 300’den fazla çeşidin öz suyunu emerek ekonomik zarar verdiğinden dolayı kıymetlidir dedi.
Önlem alınmazsa bugün fındık, yarın kayısı ve kiraz bahçeleri bu böcekten zarar görecek
Bu böceğin önümüzdeki yıllarda Doğu Karadeniz bölgesinde fındıktaki ziyanı artacağı gibi, İç Anadolu bölgesinde kayısı, kiraz bahçelerinde ve narenciye bahçelerinde de ziyanı mümkündür diyen Göktürk, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
Bu böcekle mücadele kapsamında, Tarım ve Orman İlçe Müdürlüklerinde aktif çalışmalar başlatılmıştır. Şu anda feromon tuzakları asılarak böceklerin yakalanması gündeme gelmiştir. Ancak, böceğin özellikle kışlaklardan çıkmadan önce yakalanması, yapay kışlaklar oluşturularak bu böceklerin içine çekilmesi ehemmiyet arz etmektedir. Şu ana kadar böcekle mücadele çalışmaları dünyanın birçok ülkesinde yürütülmektedir. Ancak zarar boyutu epeyce fazladır. 2018 yılında Gürcistan Anakliya’da fındık bahçelerinde yaptığı ziyandan dolayı, iki sene üst üste fındık tüccarları fındıklarını satamamıştır. İtalya’da elmalarda yaptığı ziyandan dolayı, elmalar para etmemiştir. Amerika’da ise mısırda yaptığı zarar sonrasında, mısırın pahasını düşürerek mısır yağı üretimini epey fazla ölçüde azaltmıştır. Yani, kısaca baş belası bir böcek cinsidir. Türkiye’de yayılışının kıymeti bir an önce mücadele yöntemi kapsamında ele alınarak, seferberlik niyetiyle çabaya başlanması mecburidir. Zaruridir diyorum zira önümüzdeki yıllarda Karadeniz bölgesinde fındıkta sorun oluşturacaktır. İç Anadolu Bölgesine geçtiğinde Malatya’nın kayısı üretimini, kiraz üretimini ve sebzecilikle geçinenlerin ekonomik pahasını düşürecektir. Akdeniz bölgesine geçtiğinde ise oradaki bitkilere zarar verecektir. Yayılış sınırı olmayan bu tehlikeli böcek, bugün Artvin ve Trabzon’un sorunu iken, yarın tüm Türkiye’nin sorunu haline gelecektir.”
Diğer Bursa Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
13:02
News
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
