Ay’dan Gelen Toprak Örnekleri Ortaya Çıkardı: Kabuk Oluşumu Devam Ediyor

Çin’in resmi haber ajansı Xinhua’nın haberine göre, Çin’in Çang’ı-5 keşif aracının topladığı toprak örneklerini inceleyen bilim insanları, iki safhalı Ay kabuğu oluşum kuramının tersine bu oluşumun sürdüğüne işaret eden yeni bir erken kabuk kuramı geliştirdi.

Pekin’deki Çin Yer Bilimleri Üniversitesinden Vang Şuiciong liderliğindeki bir grup bilim insanı, Çang’ı-5 keşif aracının getirdiği Ay yüzeyi regoliti örneklerinde yaptıkları araştırmada anortozit kesiminde daha fazla magnezyum ve demir içerdiği için magnesian-suite olarak isimlendirilen kayalara benzeyen eriyik keşfetti.

Ekip, bu buluşun Ay anortozitinin ve magnezyum-demir içerikli kayaların ana kaynağı magmanın aynı anda oluştuğuna dair doğrudan kanıt sağladığını kaydetti.

OLUŞUM SÜRECİ DEVAM EDİYOR

Bu eriyik üzerindeki jeokimyasal ve termodinamik hesaplamalar, modülün ana magmasının Ay’ın üst mantosundan geldiğini ve erken kabuk oluşumunun devam eden bir süreç olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar, magma okyanusunun soğuma süreci sırasında yer çekimsel dengesizliklerin üst mantoda küçük ölçekli altüst hareketleri tetiklediğini, ardından gelen büyük ölçekli manto hareketlerinin oluşturduğu basınç azalması sonucu alt mantonun eridiğini belirtti.

Araştırmaya göre, altüst hareketlerinin neden olduğu yerel küçük ölçekli üst manto erimesi, Ay’ın ilkel kabuk oluşumu ile kabuğun ikincil tekrar oluşumu esnasında önemli rol oynadı.

İKİ EVRELİ OLARAK İKİ KERE OLUŞTUĞU ÖNGÖRÜLÜYOR

Klasik magma okyanusu modeli, magma okyanusunun soğuması sırasında ilk kademede plajiyoklazın (magma kayalarında bulunan bir mineral) yüzerek bir araya gelmesi sonucu ilkel Ay kabuğunun oluştuğunu, ikinci kademede ise mantonun ters dönmesi ve erimesi sonucu magnezyum-demir içerikli kayaların ortaya çıktığını ve Ay kabuğunun tekrar oluştuğunu savunuyor.

Esas olarak plajiyoklazdan oluşan kaya çeşidi Ay anortoziti ve magnesian-suite kayaları üzerinde yapılan önceki çalışmalar, bunların neredeyse aynı devirde meydana geldiğini, ilkel ve ikincil Ay kabuğu oluşumunun devam eden bir süreç olabileceğine işaret ediyordu ancak bunu sağlayan düzenek şimdi çözülememişti.