Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), 28 Eylül 2023’te yürürlüğe aldığı yönetmelikle, iştirakçilerin acil nakit ihtiyacı durumunda BES mukavelelerini sonlandırmadan hesaplarındaki birikimlerini devlet katkısı hariç şekilde bankalara devrederek kredi kullanmasının önünü açtı.
SEDDK 2. Başkanı Mehmet Verim, yaptığı değerlendirmede, ilk olarak Ocak 2022’de duyurulan ve 28 Eylül 2023’te sürece ilişkin yordam ve temelleri belirlenen uygulamanın haziran ayı prestijiyle hayata geçtiğini söyledi.
Verim, “BES’te birikimi bulunan iştirakçiler, bankalardan kullanacakları krediler için ilgili BES hesaplarındaki birikimlerini kredi müddetiyle sonlu olmak üzere bankaya devredip finansmana daha rahat erişim sağlayabilecek.” dedi.
Sürecin nasıl işleyeceğine ve katkılarına ilişkin açıklamalarda bulunan randıman, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bankalar, Emeklilik Nezaret Merkezi (EGM) tarafından geliştirilen merkezi bilgi sistemi aracılığıyla kredi kullanacak iştirakçilerin BES birikimlerine dair gerekli sorgulamaları yapabilecek. Alacağın evresi kontratının onaylanması halinde bankalar, çekilen kredinin yüzde 20 fazlasına kadar fiyatı, örneğin 100 milyar liralık kredi için 120 milyar lirayı teminat olarak isteyecek. Bu meblağ kredi yükümlülükleri tamamlanana kadar Kurumumuz tarafından belirlenen ve bankaların seçeceği emeklilik yatırım fonuna (temlik fonu) devredilecek.”
“Teminat olarak tutulacak birikimler temlik fonunda değerlenecek”
Mehmet Randıman, bankaların kredi borcu ödenmemesi ihtimaline karşı teminat olarak tutacağı birikimin temlik fonunda değerlenmeye devam edeceğini, hesapta kalan meblağın ise sonradan sisteme önedecek katkı hissesi meblağları ile birlikte iştirakçinin tercihine nazaran yatırıma yönlendirileceğini söyledi.
Alacağını bankaya devreden iştirakçinin bölüm kontratı tamamlanana kadar birikimlerini öteki şirketlere aktaramayacağına dikkati çeken Randıman, şunları kaydetti:
“Kredi borcu ödendiğinde alacağın zamanı kontratı sona erecek ve temlik fonunda yer alan meblağlar bu fondan çıkıp yeniden iştirakçinin tercih ettiği fonlara yönlendirilecek. Kredi borcu ödenmediğinde ise banka blokeli şekilde temlik fonunda pahalanan hisselerin satışını talep ediyor. Satılan fon hisselerinden elde edilen fiyatla banka alacağını alıyor, kalan meblağ olursa tekrar iştirakçinin BES hesabına aktarılıyor”
“Alacağın periyodu için 4 farklı fon belirlendi”
SEDDK 2. Başkanı Verim, alacağın devri fonlarını kurmak için, alınan karara uygun olarak teklifte bulunan “Anadolu Hayat ve Emeklilik” ile “Türkiye Hayat ve Emeklilik” şirketlerini yetkilendirdiklerini söyledi.
Verim, “Alacağın evresi için faizli ve faizsiz olmak üzere 4 farklı fon belirlendi. Her iki şirket faizli ve faizsiz fon seçeneği sunacak. Anadolu Hayat ve Emeklilik şirketinin faizli fonu ile Türkiye Hayat ve Emeklilik şirketinin faizsiz fonu devreye alındı. Hacmin artacağı öngörüldüğü için kalan fonlar 1 Ocak 2025’te kullanıma açılacak.” biçiminde konuştu.
Mehmet Randıman, eğitim, doğal afet, evlilik ve konut alımı gibi durumlarda BES’ten çıkmadan ve sahip olunan haklardan vazgeçmeden hesaplarda biriken fiyatların, devlet katkısı dahil, yüzde 50’sini alabilme hakkı sağlayan Kısmen Ödeme Uygulaması’nın da 1 Temmuz’da devreye alınacağını hatırlattı.
EGM ve emeklilik şirketlerinin entegrasyon süreçlerinin tamamlandığını dile getiren Randıman, test süreçlerinin başarılı geçtiğini anlattı.
Verim, doğal afet, evlilik ve ev alacakların kısmen ödeme temellerinin belirlendiğini kaydederek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Eğitim halini düzenleyen hususları bölümün talebi doğrultusunda revize edeceğiz. 18 yaş altı iştirakçiler sisteme 2 yıl önce dahil olmaya başladı. Kısmen ödeme uygulamasında 5 yıl şartı arandığı için bu alanda şimdi bir başvuru oluşmayacak. Kısmen ödeme alanındaki çekişlerin havuzu yüzde 1 etkileyeceğini öngörüyoruz. Hem kısmen ödeme hem de alacağın zamanı uygulamalarıyla BES’e olan talep daha da artacaktır.”
03:32
