Bilim İnsanları Türkiye’deki Canlı Fay Hatlarını İnceliyor

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) gibi kurumlarla birçok bilim insanı fay incelemesi yapıyor.

Türkiye’de bulunan 485 canlı faydan 132’si üzerinde çalışma sürdürülüyor.

DEPREMLERİN TEKRARLAMA MÜMKÜNLÜĞÜ ARAÇTIRILIYOR

Ülkenin çeşitli bölgelerinde bulunan 132 canlı fay üzerinde çalışma gerçekleştiren bilim insanları, fayların deprem tarihçesi, faylar üzerinde en son depremin ne zaman meydana geldiği ve bu faylarda sarsıntıların tekrarlanma mümkünlüğünü araştırıyor.

Elde edilen verileri kamu kurumları, belediye ve ilgili ünitelerle paylaşmayı hedefleyen bilim insanları, kentlerdeki imar planlarının sonuçlara göre şekillenmesini sağlamayı planlıyor.

Bilim insanlarından elde edilen veriler AFAD tarafından Afet Risk Azaltma Sistemi’ne de (ARAS) entegre edilecek. Sistemle afetlerin olası tesirlerinin en aza indirilmesi hedefleniyor.

ÇALIŞMA KAHRAMANMARAŞ SARSINTISINDAN SONRA BAŞLADI

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023’teki depremlerden sonra ihtiyaç olduğu için böyle bir projenin hayata geçtiğini söyledi.

Projenin birçok paydaşı bulunduğunu anlatan Tatar, şöyle konuştu:

TÜBİTAK’ın yürütücülüğünde 24 üniversiteden 100’ün üzerinde araştırmacının yer aldığı 300’ün üzerinde bursiyerin görev aldığı büyük bir proje. Türkiye’de 500 civarında deprem üretme potansiyeli bulunan canlı faylar var.

Bu fayların eski deprem tarihçesinin bilinmesi, bu faylar üzerinde en son depremin hangi tarihte meydana geldiği, bu depremin ne kadar yer değiştirmeye neden olduğu ve sarsıntıların bu faylarda tekrarlanma aralığının bilinmesi son dere önemli.

Bunu elde ettiğimizde birçok imar planında kullanabileceğiz. 6 Şubat 2023’ten sonra MTA sorumluluğunda olan bu çalışmaya destek vermeye başladık.

SONUÇLAR ARAS’A ENTEGRE EDİLECEK

Prof. Dr. Tatar, Türkiye’de önceliklendirilmiş faylar üzerinde çalışma yürüttüklerini ifade etti.

Çalışmaların önemli olduğunu belirten Tatar, şunları söyledi:

132 canlı fay üzerinde aynı anda yürüyen bir proje dünyanın en büyük paleosismolojik projesidir. Dünyada bu boyutta ve büyüklükte aynı anda 132 fayın birlikte çalışıldığı başka bir proje yok. Projeden elde edilen sonuçları birçok yerde kullanacağız.

Özellikle bütünleşik ve risk haritalarını oluştururken elde ettiğimiz veriler önemli bir altlık oluşturacak. Proje sonrasında Türkiye Canlı Fay veri tabanı oluşmuş olacak ve bunu Afet Risk Azaltma Sistemi’ne (ARAS) entegre edeceğiz. Belediyeler ve kamu kurumları projenin sonuçlarını kullanma, değerlendirme ve uygulamaya koyacak.

TÜRKİYE’DEKİ FAY ÇİZGİLERİNİN UZUNLUĞU 14 BİN 500 KİLOMETRE CİVARINDA

Türkiye’de birçok fay hattı bulunduğunu dile getiren Tatar, yapılacak her çalışmanın önemli olduğunu söyledi.

Tatar, şöyle konuştu:

Ülkemiz dünya topraklarında en fazla canlı fay bulunduran ülkesi, toplamda 485 tanımlanmış canlı fay var. Hala bu çalışmalar devam ediyor ve bunlar sürdükçe bu sayı tahminen de 500’ün üzerine çıkacak. Bu dinamik bir süreç, bu süreçte kurum ve bilim adamları yaptıkları bu çalışmalarla buna katkı sağlıyorlar.

485 canlı fayın uzunluğunu dikkate aldığınızda 14 bin 500 kilometre gibi bir uzunluk çıkıyor ve bu önemli bir rakam. Böyle bir ülkede daima bu çalışmaları artırmamız gerekiyor. Ortaya çıkan sonuçları mantıklı ve sağlıklı bir şekilde kamu kurumları ve vatandaşa sunulması önemli.