BM Komiseri Türk: Myanmar’da 2021’den Bu Yana 5 Bin 280 Sivil Öldürüldü

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, BM İnsan Hakları Kurulunun 56’ncı Oturumu kapsamında Myanmar ile ilgili düzenlenen interaktif diyalog toplantısında konuştu.

Myanmar’da acılar yaşanmaya devam ettiğini kaydeden Türk, ülkede insan hakları ihlalleriyle ilgili olayların hızla arttığına dikkati çekti.

Türk, ordunun önemli derecede bölge üzerindeki denetimini kaybettiğini ve bu nedenle giderek daha aşırı tedbirlere başvurduğunu vurgulayarak, “Zorunlu askerlik, kasaba ve köylerin ayrım gözetmeksizin bombalanması ile acımasız vahşet cürümleri bunlar arasında yer alıyor. Myanmar ordusu terör kampanyasını sürdürmek için ihtiyaç duyduğu döviz ve silahlara erişim sağlamaya devam ediyor. Myanmar halkına sağlanan uluslararası mali destek yetersiz” dedi.

Silahlı çatışmaların ülke genelinde zalimce şiddetlenmeye devam ettiğini dile getiren Türk, bunun, sivillerin hayatlarına giderek daha acımazsızca zarar verdiği kaydetti.

Türk, son günlerde, Arakan ve Sagaing bölgelerinde çok sayıda sivilin öldürüldüğü iddia edilen saldırıları araştırdıklarını da aktardı.

Ordunun, genç Arakanlı erkeklere kendi saflarına katılmaları için baskı yaptığı ve onları tehdit ettiğini söyleyen Türk, bazı raporların, 2016 ve 2017’de binlerce Arakanlı gencin zorla askere alındığını gösterdiğini ifade etti.

Türk, “Bangladeş’teki bir milyondan fazla Arakanlı mülteci, kalıcı tahlil umudu olmadan, zor koşullar ve belirsizlik içerisinde yaşıyor. Şubat 2021’den bu yana 1022 kadın ve 667 çocuk dahil en az 5 bin 280 sivil ordu tarafından öldürüldü. En az 26 bin 865 kişi gözaltına alındı ve 20 bin 592 kişi hala gözaltında” dedi.

Myanmar’daki çatışmalar nedeniyle ülke içinde yerinden edilmiş 3 milyon kişi olduğuna işaret eden Türk, bunların hala kullanılabilir barınağa sahip olmadığını belirtti.

BM Komiseri Türk, “Myanmar’da besine yahut suya erişim yok. Temel ilaçlar ve sağlık hizmetleri yok. Ordunun insani yardım erişimini daima olarak reddetmesinin daha pek çok acımasız sonucu görülemiyor ve gereğince rapor edilmiyor. Myanmar’daki şiddet, sivillere yönelik saldırılar, zorunlu askerlik ve insani yardımların reddedilmesi sona ermeli.” diye konuştu.

Tüm taraflara, 2016 ve 2017’da Arakanlılara karşı işlenen vahşet kabahatlerinin tekrarını engelleme davetinde bulunan Türk, bölge ülkelerini, Myanmar’daki şiddetten kaçanlara uluslararası muhafaza sağlamaya ve destek olmaya davet etti.

Türk, kimsenin zorla Myanmar’a geri gönderilmemesi gerektiğini belirterek, Myanmarlıların yaşadıkları zorlukların uluslararası toplumun gündeminden düşmemesinin değerine işaret etti.

Myanmar’ın Arakan eyaletinde 2012’de Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar çıkmış, olaylarda birçok Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmişti.

Arakan’daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017’de düzenlenen eş zamanlı saldırıları münasebet gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet hareketleri başlatmıştı. BM’ye göre, Ağustos 2017’den sonra Arakan’daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş’e sığınanların sayısı 900 bini geçti.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayınladıkları uydu manzaralarıyla yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtlamıştı. BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti “etnik temizlik” ya da “soykırım” olarak isimlendiriyor.

Myanmar ordusu, 2020’deki genel seçimlerde hile yapıldığı argümanlarının ortaya atılması ve ülkede siyasi tansiyon yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021’de idareye el koymuştu.

Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ile iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına harikulâde hal ilan etmişti. Myanmar ordusunun darbe karşıtı protestocu ve isyancı kümelere silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar 902’den fazla kişi hayatını kaybetti, binlerce gösterici gözaltına alındı.

Bu ortada, Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna göre, darbeden bu yana ülkede yaklaşık 1400 kişi hayatını kaybetti, 10 bin kişi gözaltına alındı. Ülkede yer yer geniş iştirakli şovlar yapılırken üst seviye hükümet yetkililerinin askeri mahkemede yargılanması da sürüyor.