Emine Erdoğan’ın başkanlığını yürüttüğü Birleşmiş Milletler (BM) Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulunun ikinci toplantısı, 5 Haziran Dünya Çevre Günü münasebetiyle dün çevrim içi gerçekleştirildi.
Toplantıda konuşan Emine Erdoğan, tüm dünyanın dikkatini tabiata yönelttiği 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde ikinci resmi toplantıyı yapıyor olmanın memnuniyet verici olduğunu belirterek, “Bu özel günün yaklaşan iklim krizi tehdidine karşı tüm dünyada ortak bir şuur geliştirmeye vesile olmasını diliyorum. Farklı ülkelerden, kültürlerden, mesleklerden gelen, bizleri de aslında günden güne kaynayan dünyamıza yönelik bu ortak telaşlar buluşturdu. Lakin telaşların yanında tahminen çok daha bedelli bir şeyi paylaşıyoruz, ortak daha yaşanabilir bir dünya hayalini. Herkesin pak besine, pak havaya, suya ve toprağa erişiminin olduğu, kaynakların adil ve hakkaniyetli kullanıldığı, yeşili, mavisi ve tüm renkleriyle tabiatın ahenginin korunduğu bir dünya. Bu inançla ilk resmi toplantımızdan bugüne Heyetimizin temel misyonlarını yerine getirecek adımları kısa vakitte atmış olması umutlarımızı tazeliyor” dedi.
“İYİ NİYET ELÇİLERİ UYGULAMASINI HAYATA GEÇİRMEYİ ÖNERİYORUM”
Emine Erdoğan, Sıfır Atık konusunda küresel farkındalığı artırmanın en önemli misyonlardan olduğunu ifade ederek, bu çerçevede ikincisi kutlanan 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü’nün tüm çevre gönüllülerine önemli bir fırsat sunduğunu dile getirdi. Bu özel günün dünyanın her köşesinde yüzlerce aktiflik ve binlerce insanın iştirakiyle kutlandığını anlatan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Türkiye olarak yurt içinde ve yurt dışı temsilciliklerimizde her yaşa ve her kümeye yönelik özel etkinlikler düzenledik. BM Çevre Programı’nın kayıtlarına nazaran hafta boyunca 78 ülkeden 16 lisanda Sıfır Atık temalı 800 kadar makalenin yayınlanmış olması ayrıyeten memnuniyet verici. Öte yandan, Sayın Cumhurbaşkanımızın dijital ilk imzasıyla sivil iştirake açtığı Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı, dünyanın farklı ülkelerinden binlerce kişinin dayanağıyla günden güne güçleniyor. Dokunduğumuz ve hayatında ufak da olsa bir değişimin öncüsü olduğumuz kişilerin sayısını artırmalıyız. Bu niyetle Müşavere Heyetinin çalışmaları kapsamında ‘İyi Niyet Elçileri’ uygulamasını hayata geçirmeyi öneriyorum. Sektörel ve bölgesel dağılım gözetilerek tespit edilen çevre çalışmaları sonucunda insanlığa mal olmuş isimlerin dayanağıyla iletimizin ulaşmadığı insan kalmayacağına inanıyorum.”
Erdoğan, heyetin diğer önemli bir misyonunun da iyi örneklerin gün yüzüne çıkarılarak teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması olduğuna işaret etti. Bu amaç doğrultusunda Müşavere Konseyi’nin dünyanın dört bir yanından yapılan müracaatlardan en iyi örnekleri derlemesinin pahalı bir başlangıç olduğunu aktaran Erdoğan, “İklim kriziyle yorulan dünyamızı güzelleştirme uğraşımız, pek çok başarı öyküsüyle taçlandı. 92 uygulama ortasından seçilen iyi örnekler, Sıfır Atık uygulamasının vaat ettiği güzelleşme ve dönüşümü gözler önüne serdi. İspanya ve Umman örneklerinde olduğu gibi turizm ve ağırlama alanlarında Sıfır Atık ideolojisi ile entegre sistemlerin yaygınlaşması en büyük temennimiz” ifadelerini kullandı.
“SIFIR ATIK PROJEMİZİN BAŞLANGICINDAN BU YANA 6 MİLYAR DOLARI EKONOMİMİZE GERİ KAZANDIRMAYI BAŞARDIK”
Türkiye’de kamu kurumlarından başlayarak hanelere yayılan kompost uygulamasının ve toprak dostu organik gübre kullanımının dünya genelinde de hızla yaygınlaşması dileğinde bulunan Erdoğan, konsey olarak kompost alanında nitelikli yerel uygulamaları keşfederek, yenilerini teşvik edebilmeyi öncelikli gündemlerine almak gerektiğine inandığını belirtti. İyi uygulama örneği olarak Türkiye’nin Sıfır Atık Projesi’nin de uygulamaya geçmek isteyen ülkeler için önemli deneyim ve bilgi birikimi içerdiğine işaret eden Erdoğan, şöyle konuştu:
“85 milyon nüfuslu, güçlü yerel ve bölgesel kültürün hakim olduğu ülkemizde, topyekün başlamış bir seferberliğin kısa sürede ulaştığı başarılar, diğer ülkeler için de ilham kaynağı olacaktır. Sıfır Atık Projemiz başta olmak üzere iyi uygulamaların ortaya koyduğu bir gerçek var ki o da Sıfır Atık sadece tabiata değil, ekonomik kalkınmaya da önemli yararlar sağlıyor. Ülkemizde projenin başlangıcından bu yana 59,9 milyon ton atığı yeniden değerlendirirken, 6 milyar doları ekonomimize geri kazandırmayı başardık. Daha birçok başarı öyküsü, dünyanın farklı yerlerinde keşfedilmeyi bekliyor. İnsan eliyle olan tahribatın tekrar bizim elimizle güzelleştirilebileceğini göstermesi açısından her bir iyi örneği çok değerli buluyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Açlık, kuraklık, kirlilik gibi küresel sorunların temelinde kaynakların kusurlu kullanımı ve çağdaş tüketim kültürü yatarken, Sıfır Atık konusunda üstlendiğimiz misyonu bir insan hakları çabası olarak ele almalıyız. Sorumluluğumuzun da, gücümüzün de farkına varmalı, elimizdeki tüm imkanları ortaya koymalıyız.”
Daha önce toplantılarda önerdiği Küresel Sıfır Atık Mükafatları, Sıfır Atık Fonu, uluslararası bir Sıfır Atık Enstitüsü gibi projeleri hayata geçirmek üzere gerekli adımları attıklarını anlatan Erdoğan, “Bir sonraki toplantımıza kadar sizlerle müjdeli haberler paylaşacağımıza inanıyor, birlikte çalışmayı heyecanla beklediğimi ifade etmek istiyorum. Önümüzdeki yeni projelerden birisi olarak, Birleşmiş Milletler işbirliğinde Sıfır Atık uygulamasına geçmek isteyen ülke ve kuruluşlara yönelik rehber yayınlar hazırlığına başladık. Öte yandan, dünyanın her yerinde geçerli olacak ve tüm Sıfır Atık uygulamalarını ortaklaştıracak küresel bir Sıfır Atık standardizasyonu için girişimlerimizi başlatıyoruz” dedi.
Emine Erdoğan, iklim krizinin tesirlerinin her ülkede farklı bir biçimde görülürken, uğraşın belli ülkeler ve bölgeler arasında sonlu kalmaması gerektiğini belirterek, bu çerçevede yerel ile istekli kuruluşlar kadar bölgesel ve uluslararası örgütlerle işbirliğini ve gelişmekte olan ülkelerin iklim diyaloğunda sesinin güçlendirilmesini önemli gördüğünü kaydetti.
“KASIMDAN BU YANA ATILAN ADIMLAR, HEYETİMİZİN GELECEK ÇALIŞMALARINDAKİ POTANSİYELİNİ YANSITIYOR”
Toplantıda Danışma Kurulu üyeleri de konuşma yaptı. Şura üyelerinin konuşmalarının ardından toplantının kapanış konuşmasını yapmak üzere söz alan Emine Erdoğan, “Her birinize, katılımınız, özel sunumlarınız ve kıymetli katkılarınız için farklı başka teşekkür ediyorum. Kasımdan bu yana atılan adımlar, Konseyimizin gelecek çalışmalarındaki potansiyelini yansıtıyor. Birbirinden değerli fikir ve tekliflerin ışığında şekillenen yol haritamızın da iyi olmasını diliyorum” dedi.
Bu yıl Azerbaycan ev sahipliğinde düzenlenecek “29. İklim Değişikliği Mukavelesi Taraflar Konferansı” hakkında yaptıkları sunumdan ötürü Azerbaycan Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Muhtar Babayev’e ayrıca şükranlarını sunan Erdoğan, şöyle dedi:
“Tüm dünya başkanlarını iklim temasında bir ortaya getiren COP Tepesi’nin bu sene Türk dünyasının incisi kardeş ülke Azerbaycan’da düzenleniyor olmasından büyük mutluluk duyuyoruz. Azerbaycan’ın geçmişten ortak kadim kültürümüzden aldığı tabiat dostu ve sürdürülebilir yaşam mirası ile ev sahipliği yapacağı 29. Taraflar Konferansı’nın hatırlarda kalacak bir buluşma olacağına yürekten inanıyorum. COP 29 Tepesi vesilesiyle İstişare Heyetimizin 3. resmi toplantısını Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de yüz yüze yapmayı arzu ediyoruz. Aynı vakitte zirve programına Sıfır Atık gündemini entegre etmeye yönelik girişimlerimizi de sürdürüyoruz. Ayrıyeten Cumhurbaşkanı Yardımcısı, dostum Mehriban Hanım ile Türk dünyasında çevre çalışmalarını güçlendirecek bir işbirliği niyetinde olduğumuzu da ifade etmek isterim.”
“SAVAŞ VE ÇATIŞMALARIN YIKICI TESİRLERİNİN KONSEYİMİZİN GÜNDEMİNE GİRMESİ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM”
Emine Erdoğan, vicdanlarda açtığı derin yaraların yanı sıra yeryüzünde bıraktığı tahribat nedeniyle savaş ve çatışmaların yıkıcı tesirlerinin Şuranın gündemine girmesi gerektiğini düşündüğünü ifade etti. Herkesin her an bu tahribatın en yabanî, en karanlık versiyonuna şahitlik ettiğini belirten Erdoğan, “Kendisinden diğer kimseye varlık alanı tanımayan İsrail, sadece Filistinlilere değil bir ülkenin toprağına, havasına, suyuna, tüm yaşayan varlıklarına karşı savaş açmış durumda. Bu yabanî soykırımın bir an önce sona ermesini, insanın beşerle, yaratılmış tüm mahlukatın ortakça barış ve huzur içinde yaşadığı bir dünya diliyorum” temennisinde bulundu.
Erdoğan, ayrıyeten toplantının moderatörlüğünü üstlenen Genel Sekreter Yardımcısı Guy Ryder’i, teknik uyumu sağlayan BM-Habitat grubunu ve Müracaat Konseyi’nin üyelerini muhabbetle selamladığını söyledi.
BM’DEN EMİNE ERDOĞAN’A TEŞEKKÜR
Toplantının moderatörlüğünü Siyasetten Sorumlu BM Genel Sekreter Yardımcısı Guy Bernard Ryder yaptı. Konuşmasında Emine Erdoğan’a Sıfır Atık Projesi’ndeki küresel liderliği için teşekkür eden Ryder, projeyi örnek alan pek çok ülke olduğunu dile getirdi. Ryder’in konuşmasının ardından Emine Erdoğan, Danışma Kurulu üyeleri ve iştirakçilere hitap etti. Daha sonra BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkan Yardımcısı Jose Manuel Moller söz aldı.
Konuşmaların ardından “2023-2024 Çalışma Planının Uygulanmasına İlişkin Güncellemeler: Kasım 2023’ten Bu Yana Öne Çıkan Gelişmeler” konu başlığında “Savunuculuk ve Sosyal Yardım Faaliyetlerine İlişkin Raporlar” ile “Farklı Çalışma Alanlarında Dikkat Çeken İyi Uygulamalar” ele alındı. “Geleceğe Bakış: Sıfır Atık Teşebbüslerine İlişkin Farkındalığın Arttırılması” konu başlığında da “Gelecek 6 Ay İçin En önemli Aksiyon Alanları” ile “Sıfır Atık Teşebbüslerine İlişkin İyi Uygulamaların Güçlendirilmesi İçin Yeni Bir Ortak Bildiri Önerisi” sunuldu. Ayrıyeten “Gelecekteki Etkinliklerde (Eylül 2024’te Geleceğin Tepesi, Ekim 2024’te WUF, 2025 Dünya Sosyal Doruğu vb) Sıfır Atık Teşebbüslerine İlişkin Farkındalık Oluşturmaya Yönelik Planlar” ile “UNFCCC COP 29’daki Etkinlikler ve İştirak İmkanlarının Değerlendirilmesi” başlıklarında fikirler sunuldu. Daha sonra Babayev, “Bakü, Azerbaycan’da UNFCCC COP 29 ve WUF 2026” hakkında sunum yaptı. Sunumun ardından “UNFCCC COP 29’daki Etkinlikler ve İştirak İmkanlarının Değerlendirilmesi” konu başlığında ise COP 29’daki etkinlikler ve COP 29’a iştirak imkanları konuşuldu. Toplantı, Ryder ve Emine Erdoğan’ın kapanış konuşmalarının ardından sona erdi.
17:10
