Borderline kişilik bozukluğu (BKB), bir kişinin kendisiyle, diğer insanlarla ve dünya ile ilgili tutarsız, yoğun ve çarpık bir algı ve düzenleme tarzıdır. BKB, aşırı duygusal ve davranışsal dalgalanmalar, kendine zarar verme, intihar düşünceleri, öfke patlamaları ve kararsız ilişki kalıpları gibi belirtilerle karakterizedir. Semptomları genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve birçok insanın hayatında olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Genellikle aşırı duygusal dalgalanmalarla karakterize edilir. Bireyler, yoğun ve aşırı mutluluk veya öfke hissi yaşayabilirler. Bu kişiler ayrıca kendilerini terk edilmiş veya yalnız hissederler ve sık sık duygusal krizlere girerler. Ayrıca, kendilerini olumsuz değerlendirmelerden korumak için savunmacı davranışlar sergileyebilirler. Bunun yanı sıra, BKB olan kişiler, kendileri ve diğerleri hakkında karar vermede zorluk çekerler ve sık sık kimliklerini kaybettiklerini hissederler.
Tam nedeni henüz bilinmemektedir, ancak uzmanlar genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin rol oynadığına inanmaktadır. BKB olan kişilerin beyinlerindeki bölümler, duyguları işlemede farklı çalışabilir. BKB’nin çevresel nedenleri arasında, çocuklukta istismar veya ihmal, ayrılık veya kayıplar gibi travmatik yaşam olayları sayılabilir.
Birçok BKB belirtisi şunlardır:
- Kendine zarar verme veya intihar düşünceleri
- Sıklıkla ve yoğun bir şekilde hissedilen duygusal dalgalanmalar, özellikle öfke, kaygı ve depresyon
- İlişki sorunları, özellikle bağlanma, ayrılma veya reddetme konularında kararsızlık
- Çarpık benlik algısı veya kimlik belirsizliği
- Gerçek dünyayla ilgili çarpık algılar veya aşırı tepkiler
- Ani öfke patlamaları ve zor kontrol edilebilen öfke nöbetleri
- Kendine zarar verme davranışları, özellikle bilek kesme veya yanma gibi
- Ani ve yoğun duygu durumları değişiklikleri, özellikle bir anda mutsuz veya kızgınken diğer anlarda mutlu veya umutlu hissetme
- Kendine zarar verme veya intihar düşünceleri
- Kendine karşı duyulan özgüven eksikliği ve yetersizlik hissi
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) terapisi, travmatik anıları yeniden işlemek ve duygusal yaraları iyileştirmek için kullanılan etkili bir terapi yöntemidir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, EMDR terapisinin Borderline Kişilik Bozukluğu semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
EMDR, özellikle kişinin geçmiş travmatik olaylarıyla ilişkili duygusal anıları ve duygu durumunu işlemek için kullanılır. Terapi sürecinde, terapist kişinin dikkatini belirli bir uyaran üzerinde yoğunlaştırır, bu esnada kişinin göz hareketleri, dokunma veya seslendirme gibi uyaranlara tepki vermesi istenir. Bu süreç, kişinin travmatik olayla ilişkili duygusal yükünü hafifletmesine, anıları daha az yoğun hale getirmesine ve böylece semptomların azalmasına yardımcı olur.
Ancak, EMDR terapisi tek başına yeterli olmayabilir. Borderline Kişilik Bozukluğu tedavisi, bir bütün olarak ele alınmalıdır ve ilaç tedavisi, bilişsel-davranışçı terapi, grup terapisi gibi diğer tedavilerle birlikte uygulanabilir.
Borderline kişilik bozukluğu, özellikle geçmişte yaşanan travmatik olaylarla bağlantılı olarak gelişebilen bir bozukluk olabilir. Bu nedenle, BKB’nin tedavisi için genellikle psikoterapi, özellikle de bilişsel-davranışçı terapi (BDT), EMDR ve şema terapisi gibi kanıta dayalı psikoterapi yaklaşımları önerilir.
Şema terapisi ise, BKB belirtileriyle mücadele etmek için bir başka etkili psikoterapi yöntemidir. Şema terapisi, bir kişinin zayıf yönlerini ve olumsuz düşüncelerini belirleyerek, bireyin kendini geliştirmesine ve sağlıklı ilişkiler kurmasına yardımcı olur.
03:44
