Bulaşıcı Değil Ama Salgın Gibi Yayılıyor! Kalp Krizi ve Felç İki Kat Fazla Görülüyor

Dünya Sağlık Örgütü tarafından “bulaşıcı olmadığı halde salgın şeklinde yayılan” kronik bir hastalık olarak nitelendirilen diyabet, halk arasında bilinen ismiyle şeker hastalığında; kan şekeri seviyesi denetimi, beslenmeninbuna göre düzenlenmesi ve doğru hayat alışkanlıklarının kazanılmasının hasta açısından yeterli olduğu düşünülür.Hâlbuki şeker hastalarının birçok, bu süreçte aslında kendilerine yüksek tansiyonun da eşlik ettiğinden haberdar olmayabilirler.

Prof. Dr. Türkmen; “Hatalı beslenme, hareketsizlik, obezite gibi nedenlerle sonradan edinilmiş şeker hastalığı, bir diğer tabirle tip-2 diyabet hastalarının yaklaşık %70’i, aynı zamanda yüksek tansiyon hastası ve bu hastaların bir kısmı tansiyon seviyelerini düşürebilmek için reçeteli ilaçlar kullanıyor.

Gerek tip-2 diyabet, gerekse yüksek tansiyon ortak bir paydada buluşur; her ikisi de kronik hastalıklardır, neredeyse hayatı boyunca hastayla birliktedirler ve her iki hastalık da kişinin beslenme, egzersiz ve yaşam alışkanlıklarından doğrudan etkilenir. Bu iki kronik hastalığın birlikteliği, iskemik kalp hastalığı sıklığını ve bunlara bağlı ölümleri de kat kat artırmaktadır.” diyor.

Konuyla ilgili bilgi veren Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk ise son dönem kronik böbrek yetmezliği hastalığının gelişmesinde diyabet ve hipertansiyonun iki önemli neden olduğunu vurguladı.

TBV Başkanı Erk; “Türkiye’de yaklaşık 65.000 diyaliz hastası bulunuyor ve bu hastaların ortalama %40’ı şeker hastalığı nedeniyle son dönem kronik böbrek yetmezliği hastası. Ayrıca pandemi sürecinde erken evrelerdeki hastaların doktor kontrollerini aksatması, günümüzde kronik böbrek yetmezliği hastalığının artmasına da neden oldu. Bu duruma birbirini tetikleyen obezite açısından baktığımızda ise Türkiye, maalesef obezite açısından Avrupa’da birinci, dünyada ise üçüncü sırada.

Yaşamı tehdit eden riskleri düşürmek hastanın kontrolünde

Diyabet ve hipertansiyon ile ilgili hasta ve hasta yakınlarına ayrıntılı bilgiler veren Prof. Dr. Aydın Türkmen; “Hasta yeterli ve istikrarlı beslenir, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkları bırakır, hayatına spor manasında hareket katar, kilosunu kontrol altına alır ve ilaç tedavisini aksatmaz ise bu durumda hem kan şekeri hem kan basıncı kontrol altına alınır. Böylece hasta, her iki kronik hastalığa rağmen sıhhatle yaşayabilir ve hayatı tehdit eden riskleri en düşük düzeye indirebilir.” dedi.

Kalp krizi ve felç iki kat fazla görülüyor

“Şeker hastalığındaki ana sorun, hastalarda besinlerle bedene giren şekeri, bilimsel tabiriyle glikozu, enerji üretmek üzere hücrelere taşıması gereken insülin hormonu yetersizliği veya eksikliğidir. Bu hastalarda insülin üretimi yetersiz olabileceği gibi hiç üretilmiyor da olabilir.

Sonuç olarak kanda biriken glikoz, özellikle atar damarlara ve dolayısıyla böbreklere zarar verir. Böbrekler, yoğun damar yapısına sahip organlar oldukları için damarları etkileyen tüm sağlık meseleleri, böbrekleri de etkiler. Şeker hastalığının böbreklerde oluşturduğu hasar nedeniyle böbreklerden tuz ve su atılımı bozulur, bunun sonucu olarak da kan basıncı yükselir.

Şeker hastalığı zaman içerisinde küçük kan damarlarına zarar verir. Bu, kan damar duvarlarının sertleşmesine ve düzgün çalışmamasına neden olur. Bütün bunlar da yüksek tansiyonun ortaya çıkmasına zemin hazırlar. Kalp krizi ve felç gibi hastalıklar hem şeker hem de tansiyon hastası olan bireylerde, diyabeti olmayan yüksek tansiyonlu şahıslara göre yaklaşık iki kat daha fazla görülür. Beyindeki kan damarları, yüksek tansiyonun verdiği hasara karşı hassas olduğundan, kronik yüksek tansiyon, demans ve felç gibi sağlık meselelerinin da erken başlamasına yol açabilir.”

Şeker hastalığında da günlük tuz tüketimine dikkat edilmeli

Prof. Dr. Aydın Türkmen; tansiyonun 130/80 mmHg seviyesinde tutulması ülkü olduğunu ancak bu seviyeye ulaşabilmek için birçok şeker hastasının uzman tabip denetiminde hipertansiyon ilacı kullanması gerekebileceğini söyledi ve ekledi.

“Kullanılacak ilaçlar, böbrek ve kalp hasarını yavaşlatmak, kan basıncını ve kilo alımını kontrol etmek gibi yan yararlar da sağlayabilirler. Şeker hastaları da yüksek tansiyonu önlemek için günlük tuz tüketimlerini kısıtlamalıdır. Sağlıklı bireyler için tavsiye edilen günlük tuz tüketimi yaklaşık 6 gramdır. Bu oran dolu bir çay kaşığı kadar tuza denk gelir. Ancak burada önemli olan, yediklerimizin birçoklarının içinde tuz olduğunu, 6 gram tuzun bir gün içinde eklememize izin verilen ölçü değil, tüm yediklerimizden aldığımız toplam ölçü olduğunu hatırlamaktır. Ayrıca, dönemsel doktor kontrolleri asla ihmal edilmemelidir. Özellikle reçeteli ilaç kullanan hastalar, kendilerini takip eden uzman tabiplerin yönlendirmesi doğrultusunda yılda birkaç sefer düzenli kontrol takvimlerine sadık kalmalıdır.”