Bütün Sorun Anlaşabilmek: Neden Hâlâ Konuşamıyoruz?

Açık iletişim kuramamak hala bağlardaki en büyük meselelerden biri olmaya devam ediyor.

İşte tam bu noktada açık irtibatın ehemmiyeti ortaya çıkıyor.

AÇIK İLETİŞİM NE DEMEK?

Açık iletişim; bireyin duygu ve fikirlerini doğrudan, net ve yapan bir şekilde ifade edebilmesidir. Ancak burada ‘‘açıklık’’, saldırganlıkla, patavatsızlıkla ya da kırıcı olmakla karıştırılmamalıdır. Açık iletişim demek, hislerimizi bastırmadan ama incitmeden paylaşabilmektir.

Psikolojik olarak bakıldığında, bastırılan ya da ifade edilemeyen hisler zamanla içsel çatışmalara ve hatta fizikî rahatsızlıklara yol açabilir. Çünkü insan zihni, dışa vurulamayan hisleri içeride taşıyamaz. Bu yüzden açık iletişim, sadece ilgilerimizi değil, psikolojik sıhhatimizi da doğrudan etkiler.

AÇIK İLETİŞİM NASIL KURULUR?

Açık irtibatın amacı; hislerin ve fikirlerin net bir şekilde paylaşılması, yanlış anlamaların önüne geçilmesi ve bağ kurmanın derinleşmesidir.

Diyelim ki bir davranış sizi rahatsız etti. İçinize atmak, varsayımlarda bulunmak ya da kendi kendinize senaryolar yazmak yerine şöyle diyebilirsiniz:

“Bu davranışının beni üzdüğünü bilmeni isterim.”
Ya da:
“Bu olay beni kırdı, bunu seninle paylaşmak istedim.”
Bu tür cümleler hem hislerinizi karşı tarafa göstermenizi sağlar hem de karşınızdakine sizin sonlarınızı öğretir. Aynı zamanda daha derin ve güvenli bir iletişim yeri oluşmasına katkı sağlar.
Ve unutmayın, açık iletişim sırf olumsuz hisleri ifade etmek için değil, takdir, sevgi ve güven gibi olumlu hisleri da paylaşmak için kullanılır:
“Bu yaklaşımın beni çok mutlu etti.”
“Senin bu işi başaracağına inanıyorum.”
“Hayatımda olduğun için çok şanslıyım.”
İlişkileri besleyen şey, sadece problemleri çözmek değil; güzellikleri de dile getirmektir.
“Sen” Dili mi, “Ben” Dili mi?
İletişimde en sık yapılan kusurlardan biri, “sen” lisanıyla konuşmaktır.
Sen dili; suçlar, yargılar, öfke yükler.
Ben dili ise; duyguya odaklanır, sorumluluk alır ve karşı tarafı savunmaya geçmeden dinlenebilir kılar.

Örneklerle açıklarsak:

•“Beni üzdün!” → Sen dili (suçlayıcı)
•“Ben bu durumdan dolayı kendimi üzgün hissediyorum.” → Ben dili (duygusal sorumluluk)
•“Hep böyle yapıyorsun!” → Sen dili (genelleyici ve yargılayıcı)
•“Bu durum beni zorladı, başka bir yolu var mı konuşabilir miyiz?” → Ben dili (çözüm odaklı)

Psikolojide “ben dili” kullanmak, bireyin öz-farkındalığını ve duygusal zekâsını geliştirmesiyle doğrudan bağlantılıdır. Aynı zamanda bu dil, güvenli bağlanmanın da temel yapı taşlarından biridir.

NEDEN HÂLA KONUŞAMIYORUZ?

Kapalı bağlantının hâkim olduğu toplumlarda yüzeysel ilişkiler, kronik uyuşmazlıklar ve psikolojik sıkışmalar çok yaygındır. Çünkü insanlar hislerini ifade etmeyi öğrenmeden büyür.

Birçok kişi, çocuklukta duyduğu ‘‘sus’’, ‘‘ayıp’’, ‘‘büyüklere karşı gelinmez’’ gibi mesajlar nedeniyle hislerini bastırmayı öğrenir. Sonra da yetişkinlikte bu bastırmalar iletişimsizliğe, yalnızlığa, hatta depresyona dönüşür.
Oysa sağlıklı ilişkiler, konuşulabilen münasebetlerden çıkar.

Ve evet, bütün problem anlaşabilmektir.