CHP’li Çakırözer: Siber Güvenlik Kanunu Teklifi, Sansür Maddesinden Farksız Bir Yapı Sergilemekte

TBMM Milli Savunma Komisyonu’nda 21 maddelik Siber Güvenlik Kanunu Teklifi’nin görüşmeleri devam ediyor.

“Siber güvenlik alanındaki kabahatin ögeleri ağır ama kapsamı dar”

Teklife ilişkin bilgi veren ve teklifin ilk imza sahiplerinden AKP Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya ise konuşmasında şunları kaydetti:

“Ülkemizde kara vatan, mavi vatan ve gök vatandan sonra inşallah yeni bir kavramı daha bu kanunla ilave ediyoruz. Siber vatan veya siber uzay vatan kavramını da bugünden itibaren çok daha sık kullanacağımızı ve bu kanunun ülkemizin siber güvenliği açısından önemli bir süreci başlatacağını düşünüyoruz.

Ülkedeki siber güvenlikle sık sık saldırılar yapıldığı, finans kuruluşlarından enerji altyapılarına kadar daima saldırıların olduğu ya da saldırı olduğu iddiası ve algısının oluşturulduğu gündeme geliyor. Bu alandaki cürmün ögeleri çok ağır ama kapsamı çok dar. Bugünkü sosyal medya ve dijitalliğin geldiği noktada mevcut suç, bu amacı karşılamıyor. Burada bir değişikliğe ve yeni bir ilave karara ihtiyaç olduğu kanaati var.”

“AKP’nin getirdiği her kanunda demokraside kısıtlamaya gidilmekte”

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, konuşmasında şunlara değindi:

“Meclis’e ifade ve basın özgürlüğünü güzelleştirecek hiçbir kanun gelmedi, gelmiyor. AKP’nin getirdiği her kanunda demokraside, özgürlükler alanında adım adım kısıtlamaya gidilmekte. Önümüzdeki Siber Güvenlik Kanunu da bunların sonuncusu. Münasebetinde ‘Ülkemizin siber güvenlik ile ilgili stratejisini belirleyeceğiz’ denmekte. ‘Siber güvenlik yaklaşımını yeniden yapılandıracağız’ denmekte. Evet doğrudur. Bunlara ihtiyaç var mıdır, vardır. Ancak teklifin içeriğine baktığımızda ifade ve basın özgürlüğü başta olmak üzere özel hayatın saklılığı, kişisel bilgilerin korunması gibi temel hak ve özgürlüklerin korunması açısından büyük risk ve tehditler barındırdığı kanaatindeyiz.

Bu teklif, 2022 yılında ‘Dezenformasyonu nasıl önleyeceğiz’ diye Meclis’e getirilen ve TCK’ya halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma cürmünü eklediğiniz sansür maddesinden farksız bir yapı sergilemekte. Siber tehdit, siber olay, veri sızıntısı, algı operasyonu gibi muğlak ve yasal olarak belirsiz sözlerle tamamen keyfi uygulama ve yaptırımlara açık bir düzenleme ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz. Örneğin, algı operasyonu gibi belirsiz bir kavram eleştirel haber yapan gazetecilerin veya sosyal medyada fikirlerini paylaşan kişilerin çarçabuk hedef alınmasına yol açılabilir. Bu usul muğlak ifade en başta demokratik toplumların temel kıymetlerinden biri olan öngörülebilirlik ve hukuki teminat unsurlarına karşıttır.

Madde madde baktığınızda ise teklifin 6’ncı, 8’inci ve 16’ncı unsurlarının ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, özel hayatın kapalılığı ve kişisel dataların korunması açısından önemli sorunlar yaratabileceği konusunda genel bir algı bulunmaktadır. Özellikle veri sızıntısı olmadığı hâlde veri sızıntısı yapılmış bir algı oluşturan suçu ve bu suçu işleyenlere 2-5 yıl arasında hapis cezasının öngörülmesi basın özgürlüğüne yönelik sistematik bir tehdit olarak karşımıza çıkmaktadır.

“Kişisel bilgilerin berbata kullanımının önüne nasıl geçilecek?”

Teklifin 6’ncı unsuruyla Siber Güvenlik Başkanlığı’na, kamu kurumları ve kritik altyapı kuruluşlarına veri ve kayıtları toplama, 2 yıl mühletle saklama ve çalışma süresi sonunda imha yetkisi öngörülüyor. Peki bu veriler nasıl korunacak, hangi şartlarda imha edilecek? Kişisel dataların berbata kullanımının önüne nasıl geçilecek? Ortada büyük bir belirsizlik vardır. Gazeteciler için haber kaynaklarından alınan veriler, dokümanlar, kayıtlar nasıl korunacak? Bu düzenleme sadece gazetecilik için değil, özel hayatın saklılığı için de epeyce tasa vericidir. Hangi tarihte, hangi uygulamalar üzerinden, hangi sitelerin ziyaret edilmiş olduğu öğrenilebilecektir. Siber Güvenlik Başkanlığı’na geniş yetkiler verilirken, bu bilgilerin üçüncü kişilerce berbata kullanım riskine karşı nasıl bir denetim olacak, bu bilinmemektedir.

“Bu düzenlemeyle gazetecilerin mesleksel kapalılığını ihlal etmektesiniz”

Teklifin 8’inci hususunun 5’inci fıkrası ile Siber Güvenlik Başkanlığı’na gecikmesinde sakınca bulunan hallerde hakim onayı olmaksızın arama yapma, dijital malzemelere el koyma ve veri toplama yetkisi tanınmaktadır. Bu düzenleme de özellikle araştırmacı gazetecilik için büyük tehdit oluşturmaktadır. Gazetecilerin haber kaynağından aldığı dokümanlar, iletişim kayıtları, bu yetki kapsamında erişilebilir hâle gelecek. Gazeteci haber kaynağını açıklamaya zorlanamaz. Siz bu düzenlemeyle gazetecilerin mesleksel kapalılığını ihlal etmektesiniz, edeceksiniz. Bu sadece zor koşullar altında, halkın haber alma hakkı için mücadele veren gazetecilerin değil, haber kaynaklarını da büyük riske atacaktır.

Teklifin 16’ncı unsurunun beşinci fırkasında yer alan algı yaratılması gibi tamamen muğlak ifadeler, eleştirel içerikler cezai yaptırıma neden olacaktır bu düzenlemeyle. Bu madde bu haliyle doğrudan gazeteciliği basın özgürlüğünü ve halkın haber alma hakkını hedef almaktadır. Tıpkı 2022 yılında ‘Dezenformasyonla mücadele edeceğiz’ dediğiniz ama aslında bir sansür yasası olan düzenlemede olduğu gibi yine bu tür olayları sosyal medyadan tartışan yurttaşların cezalandırılması da mümkün olabilecektir.”