SON devirde ton başına 10 bin doları aşarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaşan küresel kakao fiyatları, Türkiye’de çikolatanın hem etiketine hem de gramajına yansıdı. Kakao üretiminde önde gelen Batı Afrika’da olumsuz hava şartlarının arzı düşürmesiyle mart ayında rekor düzeye yükselen kakao fiyatları, üç ay içinde iki katına çıkmıştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) hafta başında açıkladığı enflasyon dataları ise, kakaoda küresel tarafta yaşanan bu artışın Türkiye’ye sıçradığını ortaya koydu. TÜİK’e göre kakao, aylık yüzde 15.51 artarak mayıs ayının zam şampiyonu oldu. Bu artış aynı vakitte, aylık yüzde 1.69 olan mayıs ayı besin enflasyonun da üzerinde gerçekleşti. Bu durumu Hürriyet’e pahalandıran İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçı Birliği (İHBİR) Lideri Kazım Taycı, “Mart ayından bu yana vatandaşa yansıyan perakende fiyatlardaki artış, geçmiş devirdeki stoklar kullanıldığı için yüzde 8-10 ile sonlu kaldı. Dolayısıyla bu artışlar TÜİK bilgilerine de kademeli olarak yansıdı. Şekerli mamul fiyatlarındaki artış haziran ve temmuzda da devam edecek. Vatandaş çikolatayı yüzde 55-60 daha yüksek fiyatla tüketmeye başlayacak. Bu da 10 liraya alınan bir çikolatanın bir anda 16 liraya çıkması demek” değerlendirmesinde bulundu.
GRAMAJ KÜÇÜLDÜ
Taycı, küresel kakao fiyatlarında yaşanan rekorun yurt içinde çikolata boyutlarının küçülmesiyle de kendini gösterdiğini anlattı. “Firmaların çeşitli gramajlarda ürettiği eserler var. Ambalaj 100 gram yerine 80-90 grama düşürülüyor” diyen Taycı, “Böyle dönemlerde gramajlarda küçülme olur. Tüketicinin reaksiyonunu almamak ismine uygulanan bir usuldür. Şu ana kadar yapılan artırımın yüzde 8-10 ile hudutlu kalmasının bir nedeni ‘mevcut stoklar’, diğer nedeni de düşürülen gramajlardır” ifadelerini kullandı. Taycı, şöyle konuştu:“Hem kakao tozu hem kakao yağı hem de çekirdeği fiyatları geçen ay prestijiyle tarihindeki zirve düzeylere gelmişti. Kakao yağı 37 bin düzeyini görmüştü. Bugünlerde yaklaşık 27 bin Euro bandında. Kakao çekirdeği ise 10 bin ile zirve seviyeyi gördükten sonra 8 bin 500 dolar bandına çekildi. Fiyatlarda bir gevşeme olsa da hâlâ çok yüksek düzeylerde.”
TÜRKİYE’YE STERLİN ÜZERİNDEN GELİYOR
Konuyla ilgili Hürriyet’e bilgi veren Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen ise, kakaonun Türkiye’ye ve dolar üzerinden geldiğini; kurdaki hareketin de piyasayı etkilediğini söyledi. Ergezen, “Kakao üretiminde Batı Afrika çok etkili. Gana ve Fildişi Sahili’ndeki üretim, toplam üretimin yüzde 60’ından fazlasını oluşturuyor. Geçen yılki yağışlı hava beklenenden fazlaydı. Bu da kakao ağaçlarının hastalanmasına ve bö-ceklenmesine yol açtı. Bu türlü olunca da kakao rekoltesinde beklenmedik hızlı bir düşüş yaşandı. Bu da doğal olarak fiyat-lara yansıdı. Bu durumun Türkiye’ye yansıması kaçınılmazdı” diye konuştu. ÜRETİM VE FİYATLARDA DENGELENME BEKLENTİSİVADELİ işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen’in aktardığına göre, piyasada ‘üretimdeki dengelenme beklentisiyle küresel kakao fiyatlarının da gerileyeceğine yönelik’ bir beklenti mevcut. Piyasaların Bakan Şimşek’in açıklamasındaki ‘En berbatı geride kaldı’ sözlerine odaklandığını, dolayısıyla arz tarafında daha fazla azalma beklenmediğini dile getiren Ergezen, üretimin artmaya başlayacağını; bunun da fiyatlarda bir dengelenme yaratacağını ifade etti.
02:00
