Çin’in, Ay’ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örnekleri toplamak için 3 Mayıs 2024’te uzaya gönderdiği Çang’ı-6 keşif aracı misyonunu tamamlayarak başarılı bir şekilde Dünya’ya döndü. Araç, Çin’in İç Moğolistan özerk bölgesindeki Sizziwanqi pistine indi.
Çang’ı-6, insanoğlunun 63 yıldır süren uzay tarihinde ilk kez Ay’ın karanlık yüzünden toprak örneklerini Dünya’ya ulaştırmayı başardı.
Çin keşif aracı, 3 Mayıs 2024’te Long March-5 Y8 roketiyle Haynan Adası’ndaki Vınçang Uzay Merkezi’nden fırlatılmıştı. Araç, 2 Haziran 2024’te Ay’ın Güney Kutbu-Aitken Çanağı içindeki planlanan bölgeye iniş yaparak toprak örneklerini toplayıp 4 Haziran’da Ay yüzeyinden ayrılmıştı. Toplamda tüm süreçler 53 gün sürdü.
Dünya’nın etrafı ile kendi etrafındaki dönüş suratı eşit olduğundan Ay’ın daima aynı yüzü Dünya’ya dönük oluyor. Ay’ın Dünya’dan görünmeyen uzaktaki yüzüne “karanlık yüzü” adı veriliyor.
“Karanlık” ifadesi, ışık yokluğunu değil bu bölgenin Ay’ın yakındaki yüzüne göre daha az bilinmesini ifade ediyor.
İlk kez Sovyetler Birliği‘nin “Luna” uydusu, 1959’da Ay’ın karanlık yüzünü fotoğraflamış, Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi de 1960’ta Ay’ın karanlık yüzünü anlatan ayrıntılı atlas yayımlamıştı.
ABD’nin 1968’deki beşerli ay seferi “Apollo 8” misyonuna katılan astronotlar, Ay’ın karanlık yüzünü şahsen gören ilk insanlar olmuştu.
Çin, Ay’ın karanlık yüzüne keşif aracı indiren ilk ülke
Çin mitolojisindeki Ay tanrıçası “Çang’ı”nın ismini taşıyan keşif vazifeleri, 2007 ve 2010 yıllarında Ay yörüngesine yollanan “Çang’ı 1” ve “Çang’ı 2” uydularıyla başlamıştı. Ay’ın haritalandırılmasının hedeflendiği keşif misyonları, yüzeye yumuşak iniş için hazırlık amacı taşıyordu.
“Çang’ı 3” vazifesinde “Yütu (Yeşim Tavşanı)” adı verilen gezgin keşif aracı, Aralık 2023’te Ay’ın yüzeyine indirilmişti.
Çin, “Çang’ı 4” vazifesinde “Yütu-2” gezgin keşif aracını Ocak 2019’da Ay’ın karanlık yüzüne indirerek prensip imza atmıştı.
“Çang’ı 5” misyonunda Çin, kaya ve toprak örnekleri toplamayı amaçlayan ilk keşif aracını Ay’a göndermişti. Keşif aracı, Kasım 2020’de fırlatıldıktan sonra topladığı 1,73 kilogram kaya ve toprak örneğiyle Aralık 2020’de Dünya’ya dönmüştü.
Çin, Ay’daki keşif faaliyetini gelecek yıllarda yeni vazifelerle sürdürmeyi planlıyor. Bu kapsamda “Çang’ı 6″nın ardından, 2026’da Ay’ın güney kutbunda keşif yapmak üzere “Çang’ı 7” ve 2027’de doğal kaynak kapasitesini ve kullanılabilirliğini doğrulamak ve Ay yüzeyindeki uzay üssü inşası için testler yapmak üzere “Çang’ı 8” misyonları planlanıyor.
Ülke, 2030’dan itibaren Ay’a beşerli seferler düzenlemeyi, Uluslararası Ay Araştırma Üssü kurarak daha ileri keşif faaliyetlerine zemin hazırlamayı hedefliyor.
03:43
