Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Çin’den dünya enerji istikrarlarını altüst edebilecek tarihi bir keşif haberi geldi. Başkent Pekin’de yapılan açıklamaya göre, İç Moğolistan’daki Bayan Obo maden kompleksinde, ülkeye tam 60 bin yıl boyunca yetecek devasa bir enerji kaynağı bulundu. Pekinli jeologların raporuna göre, adeta sonsuz yakıt kaynağı olarak nitelendirilen bu maden atıklarında tamamen el değmemiş halde bulunan toryum rezervleri. Başlangıçta gizli tutulan araştırma, toryumun doğru şekilde işlenmesi durumunda fosil yakıtlara olan bağımlılığı küresel ölçekte sona erdirebileceğini ortaya koyuyor. Peki, bu keşif gerçekten bir enerji ihtilali yaratabilir mi? Çin’in bulduğu bu kaynak, dünya iktisadını ve enerji haritasını nasıl değiştirecek?
Bayan Obo maden kompleksi
South China Morning Post’un raporuna göre, Çin’in maden atıklarında bulunan toryum kaynakları şimdi hiç kullanılmadı ve el değmedi. Bulunan toryum kaynağı öylesine güçlü ki eğer bu kaynaklar verimli şekilde işlenirse, dünya çapında fosil yakıtlara olan bağımlılığı sona erdirebilir ve 1 milyon ton toryum elde edilebilir. Nükleer teknoloji başta olmak üzere akıllara gelebilecek tüm elektronik aygıtlar gücünü toryumdan alabilir.
ABD’YE BİLE YETECEK KADAR VAR
Yapılan hesaplamalara göre, İç Moğolistan’daki bir demir cevheri alanından çıkarılan yalnızca beş yıllık maden atığı, ABD’nin bin yıldan fazla enerji ihtiyacını karşılayacak kadar toryum içeriyor.
Aslında toryum, Çin için yeni bir keşif değil. Geçtiğimiz yıl Gobi Çölü’nde de büyük toryum yatakları bulunmuş ve bu doğrultuda dünyanın ilk toryum erimiş tuz reaktörleri (TMSR) tesisinin inşasına onay verilmişti. Ancak bu yıl keşfedilen toryum rezervleri, daha önce yapılan tüm tahminleri altüst ederek, Çin’in sahip olduğu enerji potansiyelini beklenmedik ölçüde artırdı.
Hafif radyoaktif bir element olan toryum, büyük ölçülerde enerji üretebilen erimiş tuz reaktörü adı verilen bir nükleer güç istasyonu oluşturmak için kullanılabilir.
Toryum
Bayan Obo’da yapılan keşifte, klâsik nükleer reaktörlerde kullanılan Uranyum-232’den 500 kat daha fazla olduğu tahmin edilen toryum, nükleer enerji talebine potansiyel bir çözüm olarak görülüyor. Dünyanın ilk toryum erimiş tuz nükleer santralini inşa etmeye başlayan Çin’in, daha önce 20 bin yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak kadar toryum rezervine sahip olduğu düşünülüyordu. Ancak yapılan yeni keşifle birlikte 60 bin yıl yetecek kadar güçlerinin olduğunu söylemek mümkün. Araştırmacılar, toryumun erimiş tuz reaktörlerinde kullanılmasının uzun vadede daha az toksik atık üreteceğini ve daha kolay işlenebileceğini söylüyor.
Günümüzde toryum bazlı nükleer araştırmalar yapan ülkeler arasında Rusya, Hindistan, Belçika, Brezilya, Kanada, Çin, Çekya, Fransa, İsrail, Japonya, Hollanda ve Norveç yer alıyor.
Bir asırdan fazla bir süredir fosil yakıtlar yüzünden savaşlara girilen bir gezegende toryum gibi çıkarıldığında alışkanlıkları alt üst edecek bir unsurun varlığından bahsetmek enerji alanındaki tüm dengeleri değiştirebilir. Uzmanlar, toryumun birçok ülkenin topraklarında olduğunu ve kullanılması halinde enerji sektöründe devrim yaratabilecek bir güç olduğunun altını çiziyor. Araştırmacılar, doğal olarak oluşan, hafif radyoaktif bir metal olan toryumun birincil enerji kaynağı olarak kullanımını yıllardır gündeme getiriyor. Ancak şimdi kesin olarak kabul görmüş bir enerji kaynağı değil.
Çin Özerk Bölgesi İç Moğalistan
TORYUM YATAKLARI TÜRKİYE’DE DE VAR
Üstelik toryum yatakları sadece belirli bölgelerle sınırlı değil. Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’na göre, dünyada toplam 6,36 milyon ton toryum kaynağı bulunuyor ve üretim ağırlıklı olarak monazit kumlarından yapılıyor. Türkiye’de ise Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün çalışmaları sonucunda, Eskişehir-Sivrihisar’da 380 bin 141 tonluk yüzde 0,02 tenörlü bir toryum rezervi tespit edildi. 2020 yılında ise Malatya-Kuluncak sahasında 3,8 milyon tonluk, 2,032 ppm tenörlü yeni bir toryum kaynağı keşfedildi. Bu datalarla, dünya toryum kaynaklarının yaklaşık yüzde 6’sının Türkiye’de bulunduğu görülüyor.
Dünya Nükleer Birliği’ne göre, toryum doğada uranyumdan daha yaygın bulunuyor ve 200 kat daha fazla enerji üretebiliyor. Ancak Dünya Nükleer Birliği, bu elementin maliyet açısından uygun şekilde çıkarılmasının hâlâ zor olduğunu vurguluyor.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
News
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
