Çin’in Keşif Aracı Bir Birincisi Başardı: Ay’ın Karanlık Yüzeyinden Kaya ve Toprak Örnekleri Toplandı

Çin Ulusal Uzay Yönetiminden yapılan açıklamaya nazaran, 2 Haziran’da Ay yüzeyine iniş yapmasının akabinde sondasıyla yüzeyde hafriyatlar yapan keşif aracı, topladığı örnekleri konteynerde mühürleyerek yükseltme aracına aktardı.

Yükseltme aracı sabah saatlerinde örneklerin olduğu konteryneri yüzeyden yörüngeye çıkardı. Böylelikle misyonun örnek toplama kısmı tamamlandı.

Sonraki basamakta örnekler yörüngedeki dönüş mekiğine aktarılacak ve dönüş mekiği örnekleri Dünya’ya getirecek.

KARANLIK YÜZEYDEN İLK KEZ ÖRNEK TOPLANDI

Çang’ı 6, bugüne dek Ay’ın karanlık yüzeyinden kaya ve toprak örneği toplayan ilk keşif vazifesi ve Çin, bunu yapan ilk ülke oldu.

Uydu, sonda, iniş ve yükseltme araçları ile dönüş mekiğinden oluşan keşif aracı, 3 Mayıs’ta Çin’in Haynan Adası’ndaki Vınçang Uzay Merkezi’nden fırlatılmıştı.

Keşif aracı, 2 Haziran’da Ay’ın Güney Kutbu-Aitken Çanağı içindeki bir krater olan Apollo Çanağı’na yumuşak iniş yapmıştı.

AY’IN KARANLIK YÜZÜ

Dünya’nın etrafı ile kendi etrafındaki dönüş suratı eşit olduğundan Ay’ın daima aynı yüzü Dünya’ya dönük oluyor. Ay’ın Dünya’dan görünmeyen uzaktaki yüzüne “karanlık yüzü” adı veriliyor.

“Karanlık” sözü, ışık yokluğunu değil bu bölgenin Ay’ın yakındaki yüzüne nazaran daha az bilinmesini ifade ediyor.

İlk kez Sovyetler Birliği’nin “Luna” uydusu, 1959’da Ay’ın karanlık yüzünü fotoğraflamış, Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi de 1960’ta Ay’ın karanlık yüzünü anlatan ayrıntılı atlas yayımlamıştı.

ABD’nin 1968’deki beşerli ay seferi “Apollo 8” misyonuna katılan astronotlar, Ay’ın karanlık yüzünü şahsen gören ilk insanlar olmuştu.

ÇİN, KARANLIK YÜZEYE KEŞİF ARACI İNDİRİDEN İLK ÜLKE

Çin mitolojisindeki Ay tanrıçası “Çang’ı”nın ismini taşıyan keşif vazifeleri, 2007 ve 2010 yıllarında Ay yörüngesine yollanan “Çang’ı 1” ve “Çang’ı 2” uydularıyla başlamıştı. Ay’ın haritalandırılmasının hedeflendiği keşif vazifeleri, yüzeye yumuşak iniş için hazırlık amacı taşıyordu.

“Çang’ı 3” misyonunda “Yütu” (Yeşim Tavşanı) adı verilen gezgin keşif aracı, Aralık 2023’te Ay’ın yüzeyine indirilmişti.

Çin, “Çang’ı 4” vazifesinde “Yütu-2” gezgin keşif aracını Ocak 2019’da Ay’ın karanlık yüzüne indirerek prensip imza atmıştı.

“Çang’ı 5” vazifesinde Çin, Ay yüzeyinden kaya ve toprak örnekleri toplamayı amaçlayan ilk keşif aracını göndermişti. Keşif aracı, Kasım 2020’de fırlatıldıktan sonra topladığı 1,73 kilogram kaya ve toprak örneğiyle Aralık 2020’de Dünya’ya dönmüştü.

Çin, Ay’daki keşif faaliyetini gelecek yıllarda yeni vazifelerle sürdürmeyi planlıyor. Bu kapsamda “Çang’ı 6″nın akabinde, 2026’da Ay’ın güney kutbunda keşif yapmak üzere “Çang’ı 7” ve 2027’de doğal kaynak kapasitesini ve kullanılabilirliğini doğrulamak ve Ay yüzeyindeki uzay üssü inşası için testler yapmak üzere “Çang’ı 8” vazifeleri planlanıyor.

Ülke, 2030’dan itibaren Ay’a beşerli seferler düzenlemeyi, Uluslararası Ay Araştırma Üssü kurarak daha ileri keşif faaliyetlerine taban hazırlamayı hedefliyor.