“Çocuk Epilepsi Hastaları Yüzme, Dağcılık ve Tırmanma Gibi Sporları Yapmamalı”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Epilepsi teşhisi almış çocuk hastaların spor aktivitelerine başlamadan önce kesinlikle tabiplerine müracaatları gerektiğine değinen Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Hatice Gamze Poyrazoğlu, “Çocuk epilepsi hastaları düşüp yaralanma riski az olan basketbol, voleybol, futbol, jimnastik, bale gibi faaliyetlerde bulunabilirler. Ama dağcılık, tırmanma, yüzme gibi düşme, yaralanma, boğulma ve ölüm riski olan bazı sporları yapmaları uygun değildir” dedi.

Epilepsi hastalığının tarifini yapan Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Hatice Gamze Poyrazoğlu, “Beynimizdeki nöronlar normalde bir denge halindedir. Bu nöronların herhangi bir nedenle aşırı uyarılması ile ortaya çıkan olağandışı elektrik aktivite sonucunda bu denge bozulur. Şuur değişikliği, motor hareketler, duyu bozukluğu ve otomatizm denilen hedefsiz hareketler ile bir arada ortaya çıkan klinik tabloya nöbet veya havale; bu nöbetlerin belirli bir paroksizm (ansızın ve şiddetli bir şekilde başlangıç gösteren ve belirli bir süre devam eden ataklar) içinde tekrarlanması olayına ise epilepsi denir” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Poyrazoğlu, çocuklarda epilepsi hastalığı hakkında dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.

Çocukluk çağında epilepsinin nedenleri

Çocukluk çağında epilepsi nöbetlerinin erişkinden farklı olarak yaşa göre değiştiğine dikkat çeken Prof. Dr. Poyrazoğlu, yenidoğan dönemi epileptik nöbetleri, süt çocukluğu dönemine özgü epileptik nöbetler, çocukluk çağı ve adolesan periyoda özel epileptik sendromların bunlara örnek olarak verilebileceğini söyledi.

Prof. Dr. Poyrazoğlu, çocuklarda genel olarak nöbete ve tekrarlayan nöbetlerin oluşturduğu epilepsi tablosuna yol açan nedenleri ise şöyle sıraladı:

• “Genetik mutasyonlar,
• Doğumda oksijensiz kalma (hipoksik doğum),
• Yapısal beyin malformasyonları (beyin gelişimsel anormallikleri),
• Kafa travmaları sonrası beyin parankiminde hasarlanmalar,
• Enfeksiyon (menenjit, ensefalit),
• Santral sinir sisteminin tümörleri,
• Doğuştan metabolik hastalıklar (Krabbe, Non ketotik hiperglisinemi, MSUD.)
• Santral sinir sisteminin vaskülitleri, demiyelinizan hastalıkları,
• Bilinmeyen ve sebebi bulunamayan epileptik sendromlar.”

Epileptik nöbetin belirtilerine dikkat

Epileptik nöbetin belirtilerinin, nöbetin kaynaklandığı beyin bölgesine göre değiştiği belirten Prof. Dr. Poyrazoğlu, şu bilgileri paylaştı:

“Yenidoğan döneminde nöbetlerin yaklaşık yüzde 50’si fark edilmeyen nöbetlerdir. Bunun yanında, kollarda, bacaklarda atma, kasılma, pedal çevirme, gözlerin bir tarafa kayması, yüzde morarma, ayaklarda pedal çevirme benzeri hareketler, yutkunma, daima hıçkırma, ağız-gözde seyirme, birden kendinden geçme ve kollarda bacaklarda pelte şeklinde yığılma gibi birçok belirtisi olabilir. Şüpheli her hareketin elektroensefalografide (EEG) karşılığının olup olmadığı ve nöbete yol açabilecek nedenlerin varlığı araştırılmalıdır. Süt çocukluğu döneminde ise yine benzer şekilde kollarda, bacaklarda kasılmalar, ağız ve gözde seyirme benzeri hareketler, gaz sancısı varmış gibi ayakların daima karna çekilerek çocuğun iki büklüm olması, dalma, tepki vermeme, bir yere odaklanıp kalma, şuur kaybı ile hastanın kendinden geçmesi, kusma, yutkunma, ürperme, göz kırpma benzeri hareketler, sebepsiz ağlamalar nöbeti düşündüren semptomlar olabilir. Büyük çocuklarda ise yine kollarda, bacaklarda kasılmalar, dalma, kendinden geçme, birdenbire bayılma, istemsiz hareketler, ansızın yere sık sık düşmeler, sıçramalar nöbet bulgusu olabilir.”

Çocuğunuz epilepsi nöbeti geçirirse yapılması gerekenler

Prof. Dr. Poyrazoğlu, epilepsi nöbetlerinin birçoklarının 3 dakika içinde zaten sonlandığını, 5 dakikayı geçen nöbetlerin ise “uzamış nöbet” olarak değerlendirildiğini söyledi.

Epilepsi nöbeti anında neler yapılması gerektiğine değinen Prof. Dr. Poyrazoğlu, “Etrafında kol bacakların çarpacağı ve yaralanmasına yol açacak eşyalar varsa uzaklaştırılmalıdır. Hasta düşmeyeceği sağlam ve güvenli bir tabana sol yanına doğru yatırılmalı, kolları bacakları tutulup kasılmasına engel olunmamalıdır. Aksi takdirde kemikleri kırılabilir. Nöbet anında hastanın çenesi kitlenebilir ancak açmak için katiyen ağzının içine parmak sokulmamalı, hastanın yüzüne su dökülmemeli, kafası suya sokulmamalıdır. Hastanın nöbet aktivitesi geçince nöbeti durur. Bu durumda hasta stabil hale getirilerek korunaklı yere alınmalı ve hemen 112 aranarak ambulans ve sağlık personeli çağrılmalıdır” diye konuştu.

“Nöbetin süresi ve ateş olup olmadığını bilmek önemli”

Eğer imkan varsa hastanın nöbet anının sonradan doktoruna gösterilmek üzere görüntüye da çekilebileceğini belirten Prof. Dr. Poyrazoğlu, “Nöbet ne kadar sürdü, ateş oldu mu, hasta nöbet sonrası ne kadar süre sonra kendine geldi gibi soruların karşılıkları değerlidir. Nöbet geçiren çocuğun acil olarak doktora başvurması, nöbetinin sonlandırılması ve tekrar edip etmeyeceği açısından risk faktörlerinin kıymetlendirilmesi için bazı tetkiklerin yapılması gerekmektedir” dedi.

Çocukluk çağına özgü farklı epileptik sendromlar olduğunu dile getiren Prof. Dr. Poyrazoğlu, “Bunlardan bazıları kalıcı, bazıları geçicidir. Bazıları yaşla birlikte bizatihi iyileşme gösterirken, bazı tipleri ise ömür boyu devam edebilir. Ancak tedavi edilebilen çocukluk çağı epilepsileri de bulunmaktadır” diye konuştu.

“Hafıza ve dikkat sorunlarına yol açabilir”

Epilepsi nöbetleri ne kadar uzun sürerse, organ hasarlanma tesirlerinin de o derece arttığını anlatan Prof. Dr. Poyrazoğlu, “Nöbetler uzun sürüyorsa ve sık sık tekrar ediyorsa, çocuklarda hafıza dikkat sorunları, konuşma sorunları, davranış sıkıntıları, işitme görme sorunları olabilir. Beyin parankim hasarı varsa, yürüme hareket sorunları ve gelişim basamaklarında etkilenmeler olabilir. Bütün bunların epilepsinin neden kaynaklandığına, beynin hangi bölgesini etkilediğine, altta yatan nedenin tedavi edilebilir bir neden olup olmadığı ve ilerleyici bir durum olup olmadığına göre değişkenlik gösterir” dedi.

Ailelere düşen görevler

Epilepsi tanısı alan çocukların aileleri tarafından belli aralıklarla tedavi ve takip için çocuk nöroloji tabibine götürülmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Poyrazoğlu, “Çocuğa doktoru tarafından antiepileptik ilaç tedavisi verilmiş ise ilaçların hekimi tarafından tanım edilen ölçü ve saatte, uygun şekilde verilmesi ve aksatılmaması kıymetlidir. Belli aralıklarla kan ilaç seviyesi ve bedendeki organların etkilenmesi takip edilmeli, ilaç yan etkisi açısından değerlendirmelerin yapılabilmesi için de kan analizleri verilmelidir. Ayrıca, hastanın beyin MR’ı kesinlikle çekilmiş olmalı, belli aralıklarla EEG takipleri ile verilen tedavinin etkinliği ve uygunluğunun kontrol edilmesi gerekir” ifadelerini kullandı.

“Futbol, basketbol, jimnastik ve bale yapabilirler”

Epilepsi hastalarının nöbetlerini tetikleyecek nedenlere dikkat etmeleri gerektiğini işaret eden Prof. Dr. Poyrazoğlu, “Bunlar genel olarak açlık, uykusuzluk ve yorgunluktur. Işık ve sesle tetiklenen reflex epilepsilerde bu dış etkenlere dikkat edilmelidir. Kullanılan ilaçların yan etkileri konusunda hastalar bilgilendirilmiş olmalıdır. Bazı ilaçlar nöbet eşiğini düşürerek nöbeti kolaylaştırmaktadır. Hastalar bu ilaçları bilmeli ve hekimi ilaç yazacağı zaman epilepsi hastası olduğunu ve bazı ilaçların sakıncalı olduğunu belirtmelidir. Epilepsi hastaları düşüp yaralanma riski az olan basketbol, voleybol, futbol, jimnastik, bale gibi faaliyetlerde bulunabilirler. Lakin dağcılık, tırmanma, yüzme gibi düşme yaralanma, boğulma ve ölüm riski olan bazı sporları yapmaları uygun değildir” diye konuştu.

Tedavi yolları

Epilepsi tedavisinde ana yolun nöbete ve epilepsinin tipine uygun olan antiepileptik ilaçlar ile tedavi olduğunu ifade eden Prof. Dr. Poyrazoğlu, “Nöbetler devam ederse, antiepileptik ilaçların dozları artırılır ve yeni ilaçlar eklenebilir. Uygun antiepileptik tedaviye karşılık alınamadığında diğer tedavi teknikleri açısından hasta kıymetlendirilir. Diğer tedavi seçenekleri arasında ketojenik diyet, halk arasında pil tedavisi olarak bilinen vagal sinir stimülasyonu ve epilepsi cerrahisi sayılabilir” diyerek açıklamalarını sonlandırdı. (DHA)

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber