Cumartesi Anneleri, 1008. Haftada: 32 Yıl Önce Gözaltında Kaybedilen Hasan Gülünay Nerede?

Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini sormak ve faillerin yargılanması talebiyle 1995 yılından bu yana İstanbul Taksim’deki Galatasaray Meydanı’nda oturma eylemi yapan Cumartesi Anneleri, 1008’inci haftada, 20 Temmuz 1992’de gözaltına alındıktan sonra haber alınamayan Hasan Gülünay’ın akıbetini için bir araya geldi.

Galatasaray Meydanı’nda bir araya gelen Cumartesi Anneleri ve insan hakları savunucuları, karanfil ve gözaltında kaybedilen yakınlarının fotoğraflarını taşıdı.

Polis barikatı önünde gerçekleştirilen aksiyonda açıklamayı gözaltında kaybettirilen Ferhat Tepe’nin ablası Ayşe Zirve yaptı.

Foto kaynak: X @CmrtesiAnneleri

Artvin’de 23 Mayıs 1992 tarihinde gözaltına alındıktan sonra işkence ile öldürülen Ali Ekber Atmaca’nın üzerinden İstanbul’da aynı mahallede yaşadığı Hasan Gülünay’ın kimliğinin çıktığını ifade eden Zirve, Bu nedenle 32 yaşındaki 4 çocuk babası Hasan Gülünay, polis tarafından aranmaya başlandı. Eşine bir süredir polis tarafından takip edildiğini söyleyen Gülünay, 20 Temmuz 1992 günü Tarabya’daki evinden işyerine gitmek üzere çıktı ve bir daha geri dönemedi dedi.

Hasan’ın işyerinin telefonla arandığını belirten Zirve, Arayan bir kişi, Terörle Mücadele Şubesi’nden aradığını ve Hasan Gülünay’ın gözaltında olduğunu bildirdi. Ancak, savcılık ve İstanbul Emniyeti’ne başvuran ailesine, Hasan’ın gözaltında olmadığı ve arandığı söylendi. Bu durum üzerine aile, memleketlileri olan ve o dönem İstanbul Emniyetin’de üst seviye yetkili olan Hüseyin Kocadağ’la görüştü. Kocadağ, aileye “Hasan Gülünay sağ, içeride işkence yaraları güzelleştikten sonra gözaltına alındığını açıklayacaklar” dedi. Aile bu bilgiyi kamuoyuna duyurdu diye konuştu.

Tepe’nin açıklamasının devamı şöyle:

Hasan’la aynı tarihlerde İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde sorguda olan bir şahit ( E.Ç.), ağır işkence görmüş bir kişinin yanlışlıkla kendi bulunduğu hücreye atıldığını ve bu kişinin “Ben Hasan Gülünay, beni gözaltında kaybetmeye çalışıyorlar!” dediğini, yanlışlık fark edilince de apar topar hücreden götürüldüğünü açıkladı. Bu iki açıklamanın ardından hem ailenin hem de tanıklık yapan kişinin evleri polis tarafından basıldı ve konuşmamaları için tehdit edildiler. Ayrıca, 19 Temmuz 1992 tarihinde gözaltına alınan H.B, Gayrettepe’de günlerce işkence gördüğünü ve işkencecilerin kendisine “Hasan Gülünay’ı öldürdük, sıra sende” dediğini açıkladı.

Aile; Başbakan, İçişleri Bakanı ve TBMM başta olmak üzere resmi mercilere başvurdu. Yargı makamları, olayla ilgili kanıtları toplamadan, şahitleri dinlemeden ve etkili bir soruşturma yürütmeden zaman aşımı mühletinin dolduğu gerekçesiyle “kovuşturmaya yer olmadığı” kararı verdi. Karara yapılan itiraz reddedildi. Bunun üzerine aile, 2013 yılında Anayasa Mahkemesi’ne kişisel başvuru yaptı. Anayasa Mahkemesi, 21 Nisan 2016 tarihinde sadece “yaşam hakkı kapsamında etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlal edildiğine” hükmetti. Ancak zamanaşımı sona erdiği için soruşturmanın yeniden açılmasına gerek olmadığına karar verdi. Anayasa Mahkemesi’nin zamanaşımını mutlak bir engel olarak kabul eden bu yorumu, insan hakları normlarına alışılmamıştır. AİHM’nin mevzuyla ilgili yerleşik içtihadıyla uyumlu değildir. Bu karar, ferdi müracaatın gözaltında kaybetmelerde etkili bir başvuru yol olmadığına dair savımızı güçlendirmektedir.

1008. haftamızda bir kez daha hatırlatıyoruz: Zorla kaybetme suçu, tabiatı gereği devam eden bir cürümdür. Bu suç, zorla kaybedilen kişinin bedeni bulunmadıkça ve akıbeti açığa çıkarılmadıkça işlenmeye devam eder. Dolayısıyla devletin Hasan Gülünay belgesinde gerçeği açığa çıkarma ve failleri cezalandırma yükümlülüğü devam etmektedir. Bu yüzden siyasi ve adli makamları bir kez daha Gülünay belgesinde uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeye ve ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için etkili bir giderim yolu sunmaya çağırıyoruz. Kaç yıl geçerse geçsin; Hasan Gülünay için, tüm kayıplarımız için adalet istemekten, devletin kozmik hukuk normları içinde hareket etmek zorunda olduğunu hatırlatmaktan vazgeçmeyeceğiz.