Daron Acemoğlu: Seçim Sonucu Trump’ın Zaferinden Fazla Demokratların Mağlubiyeti

Nobel Ekonomi Mükafatı kazandı

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu, “kurumların oluşumu ve refaha etkilerine” ilişkin çalışmalarından dolayı 2024 Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görüldü. 

Ödülün açıklandığı sırada şura tarafından yapılan açıklamada, “Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu ve kurumların halkı sömürdüğü toplumlarda büyüme ya da daha uyguna doğru değişim gerçekleşmez. Ödül sahiplerinin araştırmaları bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor” denildi. 

Acemoğlu, mükafatı almasının ardından “İyi bir mesleğe sahip olmayı hayal ediyorsunuz ama bu ödül bunun da ötesinde bir şey” demişti.

TIKLAYIN – Daron Acemoğlu’nun T24 konuşmaları: Yapay zekâdan hukuk devletine, ekonomi siyasetlerinden siyasete, ne düşünüyor, hangi tekliflerde bulunuyor?

TIKLAYIN – Daron Acemoğlu, Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görüldü

TIKLAYIN – Daron Acemoğlu: Bu ödül, iyi bir mesleğe sahip olma hayalinden öte bir şey

Cansu Çamlıbel’in söyleşisi – Prof. Dr. Daron Acemoğlu: Türk iktisadının yapısal sorunlarını 10 senede kalıcı hale getirmiş bir bakandan nasıl umutlanayım?

Murat Sabuncu’nun söyleşisi – Daron Acemoğlu: Dünyanın gelişmekte olan ülkelerin sesine ihtiyacı var, ama o ses için BRICS doğru yer değil

T24 Yıllık Konferansı – Prof. Dr. Daron Acemoğlu: Demokrasiler için yeni tehdit türedi; seçimle gelen başkanların hukuk devletini kaldırmaları, muhalefet başkanlarını hapse atmaları

T24 Yıllık Konferansı – Prof. Dr. Acemoğlu: Türkiye’de 10 yıl içinde bazı işleri yapan insanlar kendilerini geliştiremezse yapay zekâyla rekabet edemeyecekler

Daron Acemoğlu kimdir?

Eğitim hayatı

Acemoğlu, 1967 yılında İstanbul’da doğdu. Hukukçu Kevork Acemoğlu ile şair ve edebiyatçı İrma Acemoğlu’nun oğlu olan Daron Acemoğlu, ilköğrenimini İstanbul Kadıköy’deki Aramyan Uncuyan Ermeni İlkokulu’nda tamamladıktan sonra, 1986’da Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu.

Lisans derecesini İngiltere’nin York Üniversitesi’nde Matematiksel Ekonomi ve Ekonometri Kısmı’nda (1989) tamamladı; yüksek lisans (1990) ve doktora (1992) derecelerini Londra Ekonomi Okulundan aldı. 1992-1993 yılları arasında Londra Ekonomi Okulu’nda ders verdi. 1993’ten itibaren akademik mesleğine ABD’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) devam ediyor. 2000 yılında ekonomi profesörü ve 2019 yılında da üniversitede bir öğretim üyesine verilebilecek en yüksek unvan olan enstitü profesörü unvanını aldı.

Akademik çalışmaları ve kitapları 

MIT’deki akademik mesleğinin ilk yıllarında, The Economic Journal’da yayınlanan “Consumer Confidence and Rational Expectations: Are Agents’ Beliefs Consistent With the Theory?” (Tüketicinin Kendine güveni ve Rasyonel Beklentiler: Faillerin İnançları Teori ile Dengeli mıdır?) başlıklı makalesi “1996 yılının en iyi makalesi” mükafatına bedel görüldü. 2005 yılında ekonomi bilimine en büyük katkıyı yapan 40 yaş altındaki bir bilim insanına her iki yılda bir verilen John Bates Clark madalyasına layık görüldü. Siyaset bilimci James A. Robinson’la birlikte yazdığı Economic Origins of Dictatorship and Democracy (Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri) 2006 yılında yayımlandı. Kurumların ekonomik gelişim ve siyasal iktisattaki yeri üzerine çalışmaları, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından 2006 yılında Bilim Ödülü’ne layık görüldü.

Acemoğlu ve Robinson’un 2012 yılında yayımlanan Why Nations Fail: Origins of Power, Poverty and Prosperity (Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri) adlı kitabı New York Times gazetesinin çok satan kitaplar listesine de girdi. Acemoğlu ve Robinson bu kitapta, milletlerarasındaki refah farklarının ana nedeninin coğrafik, tarihi ya da kültürel faktörler olmadığını; farklılığın temel nedeninin ulusların sahip olduğu ekonomik ve siyasi kurumların niteliğinde yattığını öne sürdü.

Klasik büyüme ve kalkınma teori ve modellerine farklı bir perspektifle yaklaşımı nedeniyle Sosyal Bilimler kolunda 2013 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nün, Acemoğlu’na verilmesi uygun görüldü. Acemoğlu’na mükafatı, 24 Aralık 2013 tarihinde gerçekleşen merasimde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından verildi.

Utrecht, Bilkent, Bath, Boğaziçi ve Atina üniversiteleri ile Paris’teki École Olağana Supérieure tarafından fahri doktor unvanıyla ödüllendirilen Acemoğlu’na 2019 yılında MIT tarafından “Enstitü Profesörü”, 2021 yılında İngiliz Akademisi tarafından Onur Üyesi unvanı verildi.

Acemoğlu, Review of Economics and Statistics ve Journal of Economic Growth mecmualarının yardımcı editörlüğünü yürütüyor, aynı zamanda da Bilim Akademisi üyesi.

Acemoğlu, oyun ve optimizasyon teorisi üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanınan Asuman Özdağlar ile evli ve çiftin Arda ve Aras isimlerinde iki erkek çocuğu var.