Tartışmada Trump, önceden söylediği konuları tekrarladı. Tahminen en sıradışı olarak söylediği konu, Ukrayna’nın insan kaynaklarının cephede eridiği, bu nedenle Ukrayna’nın savaşı kazanma ihtimalinin epey azaldığı idi.
Trump’ın Ukrayna’ya yönelik muhtemel planı, iki hafta önce onun danışmanları tarafından da dile getirildi. Plan, Rusya ve Ukrayna’dan hangisi barış masasına oturmaya karşı çıkarsa onun bir şekilde “cezanlandırılmasını” öngörüyor. Şayet Ukrayna yönetimi müzakereden kaçarsa ABD Ukrayna’ya bütün desteği kesecek; şayet Rusya yönetimi müzakereden kaçarsa o zaman da ABD, Ukrayna’ya en yoğun desteği verecekmiş. Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunun da rafa kaldırılması öngörülüyor.
Bunlar, yakın vakitlere kadar “Ukrayna’nın 1991 sonlarına dönüşü içermeyen her türlü mutabakata hayır” diyen çevrelerin duymayı en son arzu edeceği çeşitten bir barış planı. O nedenle de Trump’ın Biden karşısında yüksek performans sergilediği günün sonraki günü BBC Ukraynaca Servisi, “Ukrayna’ya soğuk duş” başlığını attı.
Aslında kimin için soğuk duş olduğu tartışılır. Çünkü Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk teklifleri yaptığında Ukraynalı yetkililerden önce davranıp “Rusya’yla müzakere yapılmayacak” diyen, ABD ve İngiliz başkanları idi. Ukrayna basınına baktığımızda giderek daha fazla kişinin, 2022 Mart’ında İstanbul’da ortaya çıkan anlaşma imkânından dönülmesinin hata olduğunu söylediğini görüyoruz. Çünkü o periyotta Rusya şimdi Ukrayna’nın Azak Denizi kıyı şeridini tamamen ele geçirmiş değildi. Ne var ki müzakere sürecinin sona ermesidnen bir süre sonra Ruslar, Azak Denizi kıyı şeridini tamamen ele geçirerek 2014’te ele geçirdikleri Kırım Yarımadası’yla bir koridor kurdular. Bu kara irtibatını sağladıktan sonra Rusya’yı oralardan çekilmeye ikna etmek iyice zorlaştı.
Rusya’nın da savaşta zafer kazandığını söylemek çok zor. Çünkü gerek Ukrayna üretimi gerekse Batı imali silahlar, Rusya’nın yüzlerce kilometre içini vuruyor. Ukrayna insansız deniz araçlarının saldırıları, Rus Karadeniz Filosu’nu, Kırım’dan büyük ölçüde çekilmeye zorladı. Pekala ama Rusya’nın kayıplar vermesi, başlı başına Ukrayna için kazanç hanesine yazılacak bir konu mu? Bir tarafta son aylarda Ukrayna’nın enerji altyapısının yerle bir olduğunu hatırlayalım diğer taraftansa milyonlarca Ukraynalının ülkeden ayrıldığını. Dolayısıyla bu savaşın kazananı olmayacak.
ABD’de ateşkes telaffuzlarının kuvvetlenmesi, Rusya ve Ukrayna’da da tesirini göstermeye başladı. Şayet yangın, çevre bölgelere yayılmazsa bu yılın sonlarına doğru barış mümkünlüğü güçlenmeye başlayacak.
13:13
