Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), kiracı depremzedelere gönderdiği telefon iletisiyle, kira yardımının Haziran itibariyle sona erdiğini duyurdu.
Fakat ortadan bir buçuk yıl geçmesine rağmen, yüz binlerce kişinin hala çadır ve konteynerlerde yaşadığı deprem bölgesinde önemli bir barınma sorunu yaşanıyor.
BBC Türkçe’nin resmi kaynaklardan edindiği bilgiye göre, AFAD’ın depremzedelere kira yardımını uzatması beklenmiyor.
Depremzede ev sahiplerine yapılan aylık 7 bin 500 liralık yardım ise devam ediyor.
Özel: Büyük bir belirsizlik ve haksızlık var
22 Haziran’da Malatya’da konuşan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, “Milyonlarca depremzedeyi kira yardımından yoksun bırakırsanız, Türkiye’nin en büyük direnişini kira yardımı için başlatacağım” ifadelerini kullandı.
Malatya’da 103 bin konut vaat edildiğini lakin şu ana dek sadece 7 bin 881 konut teslim edildiğini belirten Özel,“Malatya’da 1,5 yılda 100 şahıstan 93’ü sokakta. Barınma sorunu, en büyük sorun” dedi.
Özel ayrıca dünkü grup toplantısında, CHP grup başkanvekillerinin hafta boyunca diğer partilerle temas kuracağını ve kira yardımının uzatılmasını talep edeceklerini belirtti:
“Aldığımız izlenime göre kira yardımını uzatmayı düşünmüyorlar. Yani insanlar bu haldeyken bir de kira yardımından yoksun bırakılacaklar.”
“Bu konuda hem sağduyulu, sıkıntıya çok hassas, sıkıntıyı bir siyasi çekişme haline getirmeden, mevzunun muhataplardan hızla çözüm bekliyoruz.”
Kalıcı konutlar yetersiz, kiralar artıyor
Depremde en çok can kaybının yaşandığı Hatay, hala devasa bir konteyner şehir görünümünde.
Hatay Depremzede Derneği’nden Ece Doğru, kentte şimdi kalıcı konutların yüzde 10’unun teslim edildiğini söylüyor.
Anahtar teslimi yapılan TOKİ konutlarının birçoklarının ise altyapı ve üstyapısı hazır olmadan teslim edildiğini belirtiyor.
Öte yandan kentte sağlam kalan konutların kiraları da giderek artıyor.
Depremden sonra kiraların 3-4 kat arttığını söyleyen Doğru, şimdi en düşük ev kiralarının 10-15 bin lira civarında olduğunu kaydediyor:
“İnsanlar önemli bir belirsizlik içerisinde. Meskenimi yerinde alabilecek miyim, kendi mahallemde oturabilecek miyim, konutumu hangi şartlarda alacağım, ne kadar borçlanacağım? İşi dahil her şeyini kaybetmiş insanların birden kira yardımı kesildi.”
“Burada insanlar evini, işini, kentini, sokağını kaybetmiş durumda. Şu ekonomik kaidelerde 5 bin liralık kira yardımı çok cüzi bir ölçüydü ama yine de insanların mutfak masrafını karşılıyordu. Kira yardımının devam etmesi ve hatta artırılması gerekiyor.”
“Bu takviyeyle mutfak masrafımızı karşılıyoruz”
Ev sahiplerine aylık 7 bin 500 liralık destek ödemesi devam ediyor lakin ne kadar süreceği belirsizliğini koruyor.
Deprem bölgesinde meskenlerini kaybeden aileler, bu dayanağın onlar için hayati olduğunu söylüyor.
Hatay’da hala evinin bahçesine kurduğu çadırda yaşayan Aynur Eskiocak, eşinin 10 bin liralık emekli maaşı dışında tek gelirinin bu destek olduğunu anlatıyor.
“Evimizin ağır hasarlı olduğu 10. ayda tespit edilebildi. Aylar sonra zar zor alabildiğimiz bu takviyeyle şimdi mutfak masraflarımızı karşılıyoruz.”
“Çadırda dört kişi ve bir bebekle kalıyoruz. Yazın gelmesiyle birlikte yeni zorluklar başladı. Çadır çok sıcak, daima haşereyle mücadele ediyoruz.”
“5 bin lira çok büyük anlam ifade ediyordu”
6 Şubat depremlerinin çabucak ardından, depremzedelere iki seçenek sunulmuştu: Depremzedeler ya kira yardımından faydalanacak ya da konteyner kentlerde yaşayacaktı.
Nakit paranın daha yararlı olacağını düşünen depremzedeler, konteyner haklarından vazgeçerek ya ferdi çadırlarına geçmiş ya da kiracı olmayı tercih etmişti.
Yerel Gazeteci Volkan İcil, kira yardımı alabilmek için konteyner kentlerden vazgeçen ailelerin mağdur olacağını söylüyor:
“Çoğu insan yalnızca bu yardımı alabilmek için konteynerlere ismini yazdırmadı. Kâfi ki biraz para gelsin, ben bir süre çadırda da yaşar yönetim ederim dediler. Ama şimdi bir iletiyle apansız bu dayanağın kesildiğini öğrendiler, böyle bir şeyi beklemiyorlardı, büyük bir darbe yediler.”
İcil, deprem bölgesinde hala temel insani gereksinimlere ulaşmakta önemli sorunların yaşandığını, 5 bin liralık takviyenin aileler için çok önemli olduğunu söylüyor:
“Burada insanlar hala yoklukla mücadele ediyor. Bu yoklukta ekstra 5 bin lira bile nefes aldırıyor, her şeyini kaybeden için çok büyük bir anlam ifade ediyordu.”
“Konuştuğum birden fazla kişi, ‘5 bin lirayla en azından çocuğuma harçlık veriyordum’ diyor. Bu kadar küçük umutlarla bu paraya bel bağlamışlardı, ancak şu an o da yok.”
İcil, “Depremden kalan konutlar arasında en kötü evin kirası bile 10 bin liradan başlıyor, kiralar ekseriyetle 15 bin civarında seyrediyor. Bölgedeki temel ihtiyaç hala barınma. 10 kişilik ailelerin tek bir konteynerde kaldığı örnekler devam ediyor” diyor.
Deprem bölgelerinde konteyner kentlerde ve çadırlarda kalan depremzedelerin yazın sıcak ve haşerelerle, kışın altyapı problemleriyle gayreti sürüyor.
13:11
