Dışişleri Bakanı Hakan Fidan konuk olduğu Habertürk TV’de açıklamalarda bulunuyor.
Bakan Fidan’ın açıklamaları şöyle:
Küçüklüğümden beri Türk milli güvenlik sistemine bütün olarak bakmaya odaklanmış biriyim. Bunun askeri, istihbarı birçok ayakları var. Bütün milli güvenlik disiplinlerinin alt kısımlarının kendine has özellikleri var. Dışişleri Bakanlığı’nda MİT’ten daha stratejik hususlarda yer alıyorsunuz. MİT’te yüklü olarak operasyonel, kontrespiyonaj, istihbarat toplama oluyordu. Şimdi o bilgiyi kullanan makamdayız. Dışişleri Bakanlığı’nda kapalı ve açık kaynaktan çok bilgiye gereksiniminiz var. Zihinsel, stratejik, perspektif olarak bakanlığın sorumluluğu biraz daha ağır.
Bayramın birinci günü İsviçre’de Ukrayna Barış Konferansı vardı. Oraya görevlendirmişti sayın Cumhurbaşkanı. İkinci günü döndüm, annemin elini öpmeye gittim. Bayram esnasında da uluslararası bağlarda olaylar durmuyor. Daima mesai gerektiriyor. Bayramda bir yere gitmedim, burada Ankara’daydım.
TÜRKİYE, BRICS’E ÜYE OLACAK MI?
Özellikle Cumhurbaşkanımızın vizyonu çerçevesinde uyguladığımız siyasette eksen kayması gibi bir mevzuyu gündemimizden çıkaralı çok oldu. Bizim kendi menfaatimiz, prensiplerimiz, duruşumuz neredeyse onun arayışı içerisindeyiz. Ait olduğumuz ittifaklara muhataplarımızın bağlı olması da önemli. Alternatif ekonomik platformları yakından takip etme noktasındayız. Brics’i farklı yapan Rusya’nın, Çin’in orada olması. G-7 daha fazla siyasi hususların aynı medeniyet alanını düşünen ülkelerin bir araya geldiği yer. Brics, ekonomik amaçlı bir platform. Kural temelli, yapısal bir hali yok. Brics’in AB’ye göre farklı ve güzel tarafı bütün medeniyetleri, ırkları bünyesinde barındırıyor olması. Biraz daha kurumsal hale dönüşebilirse önemli yarar üretir. Bizim buradaki ilgilerimiz, diyaloglarımız son derece normal. Brics üyesi ülkelerle münasebetlerimizi iyi tutmaya çalışıyoruz. Dış ticaret hacminin en yüksek olduğu iki ülke Çin ve Rusya, Brics üyesi. Ülkemizin dış politika rotasını daha sağlıklı yürütebilmek için bu çerçevede bakmak lazım. İlgimiz var, görüşmelerimizi, müzakerelerimizi yapıyoruz Brics üyesi ülkelerle. Onlar da esasen evrim sürecindeler. Bir Gümrük Birliği, ortak para ünitesi, serbest ticaret mutabakatlarının hayata geçtiği bir yer değil. Kredi verme sistemini çalışıyorlar. Kendi ortalarında yerel para ünitesiyle ticaret yapıyorlar. Bu bizim de taraf olduğumuz konu. Dolarsızlaştırmada çalışmalar var. Siyasetin dayattığı bir strateji bu. Biz hem AB adaylığı hem diğer ekonomik işbirliği teşkilatlarında üyeliklerimiz var. Asya Pasifik’teki devasa ekonomik platformda daha ileri üyelik için müracaatımız olması söz konusu. Platformların birbirlerine alternatif değil tamamlayıcı olarak görmek lazım.
AB’de kural temelli bir işleyiş var. Biz AB ile olan bağlantılarımızın seyrinde bugünkü durumda olmasaydık, AB ileri adım atma konusunda irade koyabilseydi, aslında bizim buradaki belli hususlara bakış açımız daha da değişebilirdi. Şu anda NATO’da askeri ittifak konusu var. Ekonomik ittifak alanı aynı şekilde somut hale gelmiş değil. Dolayısıyla arayışlarımız devam etmiş durumda.
PUTİN İLE HANGİ HUSUSLARI GÖRÜŞTÜ?
Sadece sayın Putin’le değil bütün aktörlerle bir araya geldik. Uzun görüşmelerimiz oldu. En sonunda sayın Putin tarafından kabul edildim. Sayın Cumhurbaşkanımızın gönderdiği mesajlar var. Onları ayrıntılıca görüşme imkanımız oldu. Sayın Cumhurbaşkanı önümüzdeki günlerde Kazakistan’da bir araya gelme ihtimali olacak. Bizim Rusya ile şu anda Suriye alanı olağanüstü önemli, ikili işbirliğinde enerji bahisleri olağanüstü önemli, ticaret hacmi, Türk firmaların durumu var. Türk firmalarıyla bir araya geldim. Karşı karşıya geldiği hususları ele aldık. Genel itibarıyla mutlular. Diğer taraftan Ukrayna meselesi olağanüstü önemli. Biz durduğumuz yeri söyledik. Devam eden savaşın bölgeye ve dünyaya maliyeti çok fazla daha da vahimi bu risk büyüyebilir, yayılabilir. Coğrafik, metodik olarak yayılabilir. Nükleer silahlar gündeme gelebilir. Çin ve Rusya seyahatinde şunu gördüm. Savaş başka yere sıçramadı ama dünyada bölümlenmenin daha arttığını görüyoruz. Rusya, Çin, İran yapısal iştirake doğru gidiyorlar. Bu savaşın meydana getirdiği yaygınlaşma. Ukrayna konusunda barışın temel olduğunu, Rusya’nın duruş belirlemesi gerektiğini muhataplarımıza ilettik. Hakikaten 2 gün sonra Sayın Putin, Rusya’nın Ukrayna savaşını durdurma kurallarını madde madde sıraladı.
Sayın Putin’in bunu dile getirmesi kıymetliydi. Bizim en büyük telaşımız savaşın devam etmesi. 500 binden fazla öldüğü ülkenin altyapısı ile yok olmak üzere olduğu. Savaşın Rusya’nın içine taşındığı durumdayız.
Müzakere süreci için bir tabanı her zaman görüyorum. Ona biraz yardımcı olmak gerekiyor. Avrupa’da ve ABD’de kritik seçimler var. Biraz beklenmesi yönünde gidişat var. Taraflar barışı, müzakereyi, diyaloğu dillendiren ilk taraf olarak konumlarında zayıflık göstermek istemiyorlar. Önemli seferberlik var. Bu yapısal hale dönüşüyor.
Sayın Putin başta olmak üzere nükleer silah kullanma noktasında tereddütü olmayacağını ifade ettiler. Bizim tam da ilk başından itibaren altını çizdiğimiz, uyardığımız konu. Savaş devam ettiği sürece bu risk devam edecek. Bundan kaçış yok. Her taraf oyun değiştirici teknikleri kullanmak zorunda kalacak. Kıvılcımla başka yerlere sıçrama durumu var. Karadeniz havzasındayız. Güneyimizin, Akdeniz’in doğusunda devam eden İsrail yüzünden güvenlik sorunu, kaotik ortam var. Bunları iyi okumak, iyi yönetmek gerekiyor. Türk diplomasisinin savaşları durdurma noktasında çaba var. Sayın Cumhurbaşkanımızın iradesi bu yönde.
“PUTİN’İN TÜRKİYE ZİYARETİNİ BEKLİYORUZ”
Suriye ile ilgili Rusların ve bizim tarafın başardığı en önemli şey rejimle muhalifler arasında savaşın şu an itibariyle devam etmiyor oluşudur. Astana süreçleri başka formatlar şu anda bunu mümkün kılıyor. Bu sessizlik devrini Suriye rejimi akla yatkın değerlendirse. Yurt dışına kaçmış gitmiş milyonlarca insanı geri getirip, ülkeyi yeniden yaparak fırsat olarak kıymetlendirmeli. Rus meslektaşlarımızla yaptığımız görüşmelerde bunun altını çizdim. Suriye’nin kendisi için yapması lazım bunu. Mültecilerin geri dönmesini önemli görüyoruz. İktidarı, muhalefetiyle bütünleşik bir hale gelmiş Suriye’nin, PKK terörü ile mücadelede önemli aktör olacağını düşünüyoruz. İsrail’in operasyon yapıyor olması, çeşitli milis gruplar sıkıntıyı daha karmaşık hale getiriyor. Bizim dinamik politika önemli önemli.
Sayın Putin’in Türkiye ziyaretini bekliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın davetleri olmuştu. Onların ve bizim seçim süreci oldu. Önümüzdeki günlerde bu konular oturulur, konuşulur diye düşünüyorum.
Washington’da NATO doruğunda önceliklerimiz, bir evvelki yıl ve ondan evvelki yıl Madrid’de şekillenen siyasetlerimizin devamı niteliğinde. Terörle mücadele konusunda Türkiye’nin tasalarını anlayacak ve kapsayacak hassasiyet gösterilmeleri. Madrid’de bunu gündeme getirdik, yapısallaştırdık. NATO ülkesi üyelerinin birbirlerine savunma endüstrinde kısıtlama getirmemeleri konusundaki hassasiyetlerimizi dile getirdik. Büyük ölçüde giderdiğimiz, giderilmesi gereken konular var. Güney tabanlı tehditlerin yakından gözetilmesi önemli NATO ittifakı çerçevesinde. NATO üyelerinin kendi içinde dayanışmasının sayın Cumhurbaşkanımız tarafından gündeme getirilmesi söz konusu olacaktır.
“YPG KONUSUNDA 3 ÜLKEYLE SORUNLUYUZ”
Bu konuda 2,5 aktif üye var YPG konusunda sorunlu olduğumuz. ABD, İngiltere ve biraz da Fransa. Amerika’nın oradaki varlığını devam ettiriyor. Biz her düzlemde bu ezayı gündeme getiriyoruz. Bunun ittifakın ruhuna ters olduğu, Türkiye’nin böyle bir gerçeklikle yaşamayacağı konusunda mümkün olan en üst diplomasiyi yürütüyoruz. Karşı taraf size anlamsız davranıyorsa burada kendi çıkarından fazla size yönelik kasıt olduğu açıktır. Ortaya koyacağınız başka davranış modelleri var. Amerika ve İngilizlere daima şunu söylüyoruz; sizin terörle mücadelede hassasiyetin daha fazlasını biz PKK ile mücadelede taşıyoruz. Bu tehdit kendi kendini kaldırana ve başka şekilde kaldırılana kadar devam edeceğiz. Belli bir anlayış seviyesine ulaştığımızı düşünüyorum. Karşı tarafın elinde herhangi haklı argüman yok. Bunların bize karşı olmadıklarına dair ellerine argüman yok. Niyetlerimizin ne kadar önemli olduğumuzu biliyorlar. Sayın Cumhurbaşkanımızın iradesini defaatle göstermiş durumdayız. Sabır ve akılla bu konuda belli bir noktaya gelinmesini, PKK’nın ortamızdan çekilmesini istiyoruz.
“AVRUPA’DA AŞIRI SAĞ PARTİLERİN YÜKSELİŞİNİ TEHDİT OLARAK GÖRÜYORUZ”
AB problemini sistemli bir şekilde konuşuyoruz. MİT’te iken Avrupa’da aşırı sağı tehdit kategorisinde takip ettiğimiz husustu. Aşırı sağı Avrupa’nın kendisi de tehdit olarak görüyor. Tehdit tarifine girdiğimiz için soydaşlarımıza tehdit oluşturan konuları da tehdit algılıyoruz. Aşırı sağın Avrupa’da sabıkalı bir tarihi var Avrupa’da Türk ve Müslümanlara yönelik olarak. Aşırı sağın yükselişi kimin için ne ifade ediyor Avrupa’da? Ben diyorum ki; Avrupa ülkeleri, özellikle merkezi Avrupa ülkeleri esasen Türkiye ile olan bağlantılarında daima aşırı sağ iktidardaymış gibi politika izliyorlar. Biz Türkiye’yi AB’ye alırsak aşırı sağ güçlenecek diyorlar. Burada uzaklıklı siyasetten bahsediyorlar. AB kendisini o denli yapıyor. Aksini ispat etmek durumunda olan onlar. Şu ana kadar ispat etmediler. Olanı anlatıyoruz, suçlamıyoruz. Türkiye ile olan ilgilerinde aşırı sağ iktidardaymış gibi oldu. Biz bazen diyoruz ki, kendileri gelse de onlarla görüşsek. Hitler’e karşı, faşistlere karşı savaş vermiş bir Avrupa var ama şimdi o temellere ters bir Avrupa var. Kendi eleştirisini yapmadı, bugün bunu yaşıyor. Avrupa aşırı sağın kendi içindeki sorunlar, dinamiklere yakından bakıldığında enteresan açmazları içeriyor. Orada da çok önemli zavallılık ve tarihî zavallılık söz konusu.
Avrupa’daki kıymetlerin aşındırılması durumu. Avrupalı sağcı başkanla de konuştum. Acayip bir kafa karışıklık var. Aile sisteminin yok olduğunu söylüyorsunuz, bunun yanında bunu savunan Müslüman nüfus var. Göçmen karşıtı olmakla medeniyet karşıtı olmanın arasına sınır çizmeniz lazım diyorum. Cevap yok, haklısın diyorlar. Kestirmeden, oy kazanmak için kimlik siyaseti yapıyorlar. Yabancı olanın kötü ve tehdit olduğunu söyleyerek oy topluyorlar. Türk dünyasına karşı, İslam’a karşı ötekileştirme hareketi Avrupa’da kendini var eden kıymetler zincirinin karşıtı. Bu imtihanı nasıl aşacaklar göreceğiz. Bazen bakıyorsunuz, onlar da kendi pragmatizmlerini ortaya koyuyorlar.
Bizim en büyük hazırlığımız tehdidin geldiğini görüp, o sonlar içinde hükümran olan aktörle oturup konuşmak, sorunun takibini yapmak. Bu konu bazen kamusal siyaseti ilgilendirdiği için hassas oluyor. Kendi siyasal tabanlarından ötürü bu mevzuyu konuşmak istemiyorlar. Türklerin, Müslümanların durumu ne olacak? Konsolosluklarımız daima bizi bilgilendiriyor. Trendleri görüyoruz. Provokasyon mu var, seçimlere yakın mı oluyor, ekonomi kaynaklı mı?
“AVRUPALI BAŞKANLARDA SAHİCİLİK YOK”
Avrupa Birliği’nde jeostratejik çerçeve üzerinden üyelik bağlantılarında teknokratlarla konuştuğunuzda Avrupa’nın daha bağımsız, kendinden emin bir jeostratejik aktör olması için Türkiye ile beraberliği önemli. Hatta Türkiye’nin beraberinde getirdiği dünyanın burada olması daha önce başlatılan medeniyetler ittifakı kavramının burada somutlaşma meselesi insanlık ve Avrupa için bir fırsat. Bu AB’de çok rahat tartışılan konu değil. Avrupa’daki siyasal partiler kimlik siyaseti yaptığı için. Jeostratejinin yararını sokak diline indirmede bir sorun alanı var. Bütün demokrasilerde bu alan sorunlu alan. Gerçek bir deneme içine giren de yok. Gerçek liderlik gösteren, Cumhurbaşkanımıza da arkadaşlık yapmış Avrupalı önderler vardı. Şimdi görmüyoruz. Farklı bir şey söyleyen yok. Herkes ucuz yoldan oy alıp iktidarda kalma peşinde. Jeostratejik olarak atmadığınız adımların halkın iktisadını, sıhhatini, güvenliğini nasıl etkilediğini anlatmıyorsunuz. Bunu anlatmadığınız zaman bugünkü meselelerle karşılaşılıyor. AB’nin karşı karşıya kaldığı problemlerden biri de transatlantik yapı içinde ne kadar otonom hale gelecekler ne kadar ABD’ye bağlı kalacaklar? Bu mümkün mü? Avrupa kendi barışını devam ettirebilecek mi? Daha yaşamsal konu bu.
Bence dünya bu tehdidi ciddiye almalı. Bu gerçekten hesabı kitabı yapılmış sıkıntı. Gazze’deki katliam, soykırım insanlığı ortadan ikiye bölen soykırım. İnsanlığın aynı noktaya geldiği konu. Bunun karşısında duran bir yapı var. Bu yapının Ukrayna’da devam eden bir sorunsalı var. İki savaş, dünyadaki ekonomik rekabet, yapay zekanın beklenmedik atağa kalkmasıyla ‘teknolojik üstünlük kimde olacak?’ sorusunu ansızın öne çekilmesi. Normal piyasa kaidelerinde giden bir konu. Şimdi burada ortaya çıkan potansiyeli o kadar büyük ki.
Teknoloji tarihinde şöyle bir şey oluyor. Buna ömür biçenler vardı. Daha hızlı gerçekleşti. Şimdi bunun üzerine yapay zekayı hayata geçirmenin yolu yüksek kapasiteli mikro işlemcileri geliştirmek. Grafik tabanlı mikro işlemcileri geliştiren firma dünyanın en değerli şirketleri oldu.
Haberin Detayları Geliyor…
Son dakika gelişmelere anında ulaşmak için Haber7 uygulamasını akıllı cihazlarınıza (iOS, Android) kurabilir, Twitter’da @Haber7 hesabını takip edebilirsiniz.
App Store Google Play Takip Et
13:11
