Doğru Beslenme Mesleği de Etkiliyor

Amerika’ya yerleştikten sonra sağlık alanında eğitimler alan ve daha sonra bütünleyici sağlık alanında doktorasını da yapan işlevsel sağlık uzmanı Dr. Burcu Beba geçen haftalarda İstanbul’da düzenlenen Küresel HR Summit’in konuşmacılarından biriydi. İşlevsel sağlık alanında çalışmalar yürüten Beba beslenmenin iş hayatını doğrudan etkilediğine yönelik bir konuşma yaptı. Beba’yla iyi sindirimin ehemmiyetini ve işlevsel sıhhatin ne olduğunu, mesleğe katkısını konuştuk. ◊ İşlevsel sağlık tam olarak ne demek? Sağlık bir hastalığınızın olmamasıdır. Tüm kıymetleriniz olağandır ama semptomlarınız olabilir. Ağrılarınız, düşük gücünüz, birtakım düşünceleriniz, saç dökülmeleri, tırnak bozuklukları, beyin sisi dediğimiz durumlar olabilir. İşlevsel sağlık burada devreye giriyor. İşlevsel iyilik, iyilik hali sizin en optimalde olduğunuz noktadır. ◊ İşlevsel sağlık uzmanı olarak siz ne yapıyorsunuz?Danışanlarımın son birkaç yıllık tüm bedellerini farklı programlarla analiz ediyorum. Ve şimdi hastalık tanısı konmasa da berbata giden değerleri saptıyorum. Yani işlevsel sıhhatle maksadımız altta yatan sorunu bulmak ve tamir etmek. ‘İŞ MİDEDE BAŞLIYOR’?◊ Mesela… Mesela kan değerleri böbreklerin filtreleme oranının bayağı bir düşmüş ve trend olarak düşmeye devam ettiğini gösteriyor, hudutta diyelim, danışanı doktora yönlendiriyorum. Ama diyelim ki böbrekte taş, safrakesesinde sorun var, vücut bu taşı neden yapıyor diye düşünüyoruz. Bu sorunların kaynağı aslında emilim problemleri. Her şey aslında sindirimde başlıyor. ◊ Yediklerimizden çok, nasıl sindirdiğimiz mi önemli?Evet, mesela gidiyorsunuz, her şeyi organik, en kıymetlisini alıyorsunuz. Şayet yediklerinizi düzgün sindiremiyorsanız maalesef marketlerle tuvaletin arasında bir boru görevi görüyorsunuz. ◊ Sindirim sistemimizdeki hata nerede yaşanıyor? İş midede başlıyor. Mide bizim blender’ımız, midenin tek işi karıştırmak. Ve iki önemli yardımcısı var. Biri mide asidi zira her şeyi eritiyor, ikincisi de kasları. Mide asidi gerilimli olduğumuz zaman gittikçe düşüyor. Bu durumda da bedenimiz besinleri, özellikle de proteinleri iyi yememeye başlar. Mesela ben hastalarıma gerilimli dönemlerde yoğun proteinleri yememelerini öneririm. Zira o proteinleri çok iyi sindiremezler, çorba ya da püre halinde yemelerini tavsiye ederim. Yanında biraz elma sirkesi ya da turşu sindirimi kolaylaştırır. ◊ Mide kasları ne zaman devreye giriyor? Mide asit düzeyi azalınca kaslarına tartı veriyor, iyice sıkıyor ve o denli karıştırıyor. Sıkılan kaslar az olan mide asidini üste çıkarmaya başlıyor. Bu kez diyorsunuz ki “Midem yanıyor, reflüm var”. Çabucak mide asidini düşüren bir tablet alıyorsunuz ama aslında az olan mide asidinin üzerine aslında akaryakıt döküp yakıyorsunuz. Bir sonraki yemekte mide asidi düzeyiniz daha da düşük oluyor ve mide kasları daha çok çalışıyor, yanmanız daha da artıyor. Ve sonra yıllar geçtiğinde tabletlerin etkisiyle kemik erimesi başlıyor. ◊ Sorun olduğunu nasıl anlayacağız?Yemekten sonra şöyle bir yatayım diyorsanız, kaburgalarınızın arasına bir ağrı giriyorsa, iki lokma yedikten sonra tok hissediyorsanız bunlar mide asidinin düşüklüğünü gösterir. Arttırmak için yapılacaklar da kişiye göre çok değişiklik gösterir. En hoşu bedenimizin sesini duyup kendi semptomlarımızı anlamak ve bize iyi geleni bulmak. Üç hafta boyunca bedeninize iyi gelmeyen yiyecekleri çıkardığınızda (özellikle yüksek karbonhidrat, şeker, glüten gibi) değişimi göreceksiniz. Bunları yavaş yavaş deneyerek, bedeninizin vereceği reaksiyonlara bakarak yapmanız gerekiyor. Benim yaptığım, insanlara bedenlerinin nasıl konuştuğunu öğretmek. “Yediklerinizi düzgün sindiremiyorsanız maalesef marketlerle tuvalet arasında boru görevi görüyorsunuz.”  ‘ÖNCELİĞİNİZ SU OLSUN’ ◊ İşe nereden başlayalım?İşe bir gıda ve yaşam günlüğü tutarak başlayabilirsiniz. Yediğiniz şeyleri not eder, devamında hislerinizi yazabilirsiniz. Misal bugün öğle mantı yedim, sonrasında önce enerji, sonra tartı hissettim gibi. Gün sonunda akşamki semptomlarınızı yazarsınız. Baş ağrınız var, şişkinliğiniz var diyelim, bunları 0-10 arası derecelendirirsiniz. Bunların dışında o gün gerilimli bir şey oldu mu, spor yaptınız mı gibi ayrıntıları da günlüğünüze dahil edersiniz.

İki haftanın sonunda bir veri oluştuğunu göreceksiniz. “Şunu yedikten sonra daima şişkin hissetmişim, bu şişkinlik 3 gün devam etmiş, onu katıca şöyle olmuş” gibi veriler çıkacak ortaya. Sonra o rahatsız edenleri de kesersiniz ve bir 10 gün de onu deneyebilirsiniz. Şayet ilaç kullanıyor ya da muhakkak sağlık sorunlarınız varsa uzmanla çalışmanızı öneririm. ◊ Gün içinde nasıl zinde kalabiliriz?Gündelik gücünüzün düşmemesi için protein, yağlar ve lifleri iyi düzeyde yediğinize emin olun. Mide asidinizi kesinlikle destekleyin. Gün içerisinde gücünüz düşüyorsa önceliğiniz su olsun. Su önemli bir enerji artışı sağlar. Kahve içecekseniz  önce büyük bir bardak su için.

Kanın bir görevi besinleri bedene taşımak aslında, susuz kalmış yoğun bir kan, besinleri bedene taşıyamıyor.  ‘POĞAÇA GÜCÜMÜZÜ DÜŞÜRÜR’ ◊ Yediklerimiz bize gün içinde mesleğimizi yönlendirecek kadar etki ediyor mu? Evet. Mesela bir kurabiyeyi yer yermez mutlu ve enerjik hissedersiniz. Karbonhidrat kâğıt yakmak üzeredir. Çok güzel bir ateş çıkar ama çok hızlı söner. Şayet onu güzel yağlarla, proteinle desteklemezseniz hızlı bir şekilde ateş söner. Ve vücut yeniden o ateşi ister. O yüzden sabahları işe giderken poğaça yediğimizde gücümüz çok hızlı düşüyor. 2 saat sonra bir daha yememiz gerekiyor. Ve gücümüz tekrar düşüyor. Bir kahve içmemiz gerekiyor. O zaman da kortizol hormonumuz değişiyor. Sonra bütün sistem karışmaya başlıyor. Saat 3 gibi gücümüz iyice düşmüş oluyor. Bazen sağlıklı yiyecekler yersiniz ama tahminen başınız düşmeye başlar. Mercimek yemeği sizi yoruyordur mesela. Size iyi gelmeyen yiyeceklerin sıhhatsiz yiyecekler olması gerekmez. Koyu yeşillik sağlıklı diye herkes daima yeşillik yiyecek demek değil. ◊ Sağlıklı beslenmenin mesleğine direkt etki ettiği danışanlarınız oldu mu?Amerika’da birlikte çalıştığımız önemli bir profesör emekli olmayı düşünürken üniversiteyle 4 yıllık bir programa daha imza attı. Hasta olma kapasitesi olan bir bedenin iyileşme kapasitesi de vardır.