Vergi Müfettişi ve Ekonomist Caner Samancı, Ekonomim’de yayımlanan “Dövizdeki yükseliş durdu, fiyatlar neden durmuyor?” başlıklı yazısında önemli noktalara dikkat çekti.
Samancı, döviz kurundaki yükselişlerin enflasyon üzerindeki tesirini vurguladı.
Samancı, “Yerel para ünitesinin %1 yükselmesi, fiyatlar genel seviyesini yüzde 0,5-yüzde 0,8 aralığında yukarı yönlü etkiliyor” dedi. Döviz kurunun sabitlenmesinin enflasyonu durdurup durdurmayacağına dair sorulara karşılık verdi.
EKONOMİDE EYLEMSİZLİK YASASI
Samancı, Newton’un eylemsizlik yasasını iktisatla ilişkilendirdi. “Durmakta olan bir cisim durmayı, hareket etmekte olan bir cisim ise hareket etmeyi sürdürmek ister” diye yazdı. Lakin ekonomik aktörlerin fiyat algısının bozulduğunu ve davranışlarının değiştiğini belirtti.
UZUN VADELİ KONTRATLAR
Uzun vadeli kira ve diğer kontratların fiyat artışlarını nasıl etkilediğini açıkladı. Samancı, “Sözleşme bedelleri, gerçekleşen enflasyondan daha yüksek düzenleniyor” dedi. Bu farkın en son tüketiciye yansıyacağını belirtti.
TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI VE GELİR ADALETSİZLİĞİ
Samancı, hayat pahalılığı ve tüketim alışkanlıklarının fiyat artışlarına tesirini değerlendirdi. “Tüketim alışkanlıkları değişmediği için maliyetler fiyatlara yansıtılıyor” diye yazdı. Ayrıca, gelir dağılımı adaletsizliğinin bazı dallarda canlılığı sürdürdüğünü aktardı.
PİYASA BAŞARISIZLIĞI
Ekonomik aktörlerin enflasyona karşı kişisel korunma eforlarının piyasa başarısızlığına neden olduğunu belirtti. Samancı, “Azalan talebin fiyatları düşürmemesinin nedeni piyasa başarısızlığıdır” dedi. Ekonomi siyasetinde sadece talebin kısıtlanmasına odaklanmanın kâfi olmadığını vurguladı. Arz yönlü enflasyonu tetikleyen nedenlerin de önlenmesi gerektiğini ifade etti.
Samancı, “Ceteris paribus şartıyla, sağlıklı fiyatlamanın sağlanacağı ekonomik istikrara ulaşmak kaçınılmaz olacaktır” diye yazdı.
13:11
