Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre 2022 yılında 608 bin kişi sıtma nedeniyle hayatını kaybederken, hastalığa karşı en savunmasız yaş grubunun 5 yaş altı çocuklar olduğu belirlendi. Malarya olarak da adlandırılan hastalığın belirtileri arasında ateş, titreme, baş ağrısı, yorgunluk, gözler ve deride sararma, nöbetler ve nefes almada zorluk sıralanabilir. Dişi anofel cinsi sivrisineklerin sokmasıyla aktarılan bir parazitin neden olduğu sıtma, tedavi edilebilir ve önlenebilir bir hastalık olarak tanımlanıyor. Dünya Sıtma Günü’nün bu yılki teması “Daha adil bir dünya için sıtmaya karşı mücadelenin hızlandırılması” olarak belirlendi.
DSÖ’nün “2023 Dünya Sıtma Raporu”na göre, 2022’de dünyada 249 milyon sıtma vakası tespit edildi ve hastalık nedeniyle 608 bin kişi hayatını kaybetti. Hastalığa karşı en savunmasız grup olan 5 yaş altı çocuklar, dünya çapındaki sıtma ölümlerinin yüzde 76’sını oluşturdu. Afrika, tüm vakaların yaklaşık yüzde 94’ünü oluşturarak sıtmanın en yoğun yaşandığı kıta oldu. Salgının en şiddetli yaşandığı Nijerya, KDC, Uganda ve Mozambik’te vakaların yüzde 50’den fazlası kaydedildi. Gebeler arasında sıtma vakası sık görülürken düşük ağırlıklı bebek doğumlarının yüzde 58’i gebelere özel müdahalelerle önlendi.
Dünya genelindeki sıtma vakalarının yaklaşık yüzde 2’si Güneydoğu Asya’da kaydedilirken bölgedeki teşhislerin yüzde 66’sı Hindistan’da yapıldı. Amerika kıtalarındaki yaklaşık 600 bin vakanın yüzde 73’ü Venezuela, Brezilya ve Kolombiya’da tespit edildi. Avrupa’da ise 2015’ten bu yana sıtma teşhisi konulmazken, 2023’te sıtmadan arındırılmış ülkeler listesine Azerbaycan, Tacikistan ve Orta Amerika ülkesi Belize eklendi. Sıtma bulaşma riski yüksek bölgelerde parazit taşıyıcı sivrisineklerden korunmak amacıyla ilaçlı cibinliklerin kullanılması, sıtma şüphesi durumunda sağlık kuruluşlarına başvurulması ve tedavi sürecinde sıtma aşılarının kullanılması öneriliyor.
DSÖ’nün 2016-2030 dönemi için hazırladığı “Sıtma için Küresel Teknik Strateji”de belirlediği hedeflere ulaşmak için 2025 yılında sıtma araştırmalarına 9,3 milyar dolar yatırım yapılması gerektiği belirlendi. Türkiye’de, Sağlık Bakanlığının çalışmalarıyla yerli sıtma enfeksiyonu sona erdirildi ve 2010’dan bu yana sadece yurt dışı kaynaklı vakalar tespit ediliyor. Son yıllarda sıtma salgınıyla mücadelede ilerlemeler kaydedilse de, hastalığın tamamen yok edilmesi için daha fazla yatırım ve çaba gerekmektedir.
17:11
