Dünyada Her Yıl Yaklaşık 75 Milyar Ton Toprak Erozyona Uğruyor

TEMA Vakfı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hikmet Öztürk, Dünya Toprak Günü’nün Birleşmiş Milletler tarafından 2013 yılında alınan bir kararla her yıl 5 Aralık’ta kutlandığını söyledi.

Toprağın yaşam için temel olduğunu belirten Öztürk, “Eğer bu ince toprak katmanı olmasaydı, karada yaşayan hiçbir canlı hayatta kalamazdı. Toprak, bitkilerin büyümesi için gerekli besin hususlarını ve suyu sağlayarak ekosistemin temel taşını oluşturuyor. Dünyadaki tiplerin yüzde 59’u toprakta yaşıyor ve bir kaşık sağlıklı toprak, dünya nüfusundan daha fazla mikroorganizma barındırıyor.” diye konuştu.

Öztürk, toprağın karbon depolama kapasitesine de değinerek, “Toprak, okyanuslardan sonra dünyadaki en büyük karbon deposudur. Eğer bu karbon, toprak yerine atmosfere salınsaydı, iklim değişikliği krizi çok daha derin olurdu. Ayrıca, ziraî üretimimizin yüzde 95’i doğrudan toprağa bağlıdır.” ifadelerini kullandı.

“EROZYON, KÜRESEL KARBON SALIMININ YÜZDE 3’ÜNE NEDEN OLUYOR”

Erozyonun, Türkiye ve dünya genelinde toprak kayıplarının en büyük nedenlerinden biri olarak öne çıktığını vurguladı.

Öztürk, erozyonu “toprağın enflasyonu” olarak nitelendirerek, “Dünyada her yıl yaklaşık 75 milyar ton toprak erozyona uğruyor. Bu, her 5 saniyede bir futbol alanı büyüklüğünde toprağın kaybolması demektir. Türkiye’de ziraî toprakların yüzde 39’unda ve meraların yüzde 54’ünde erozyon yaşanıyor. Bu, gıda üretimi açısından önemli bir tehdittir. Ayrıca erozyon, küresel karbon salımının yüzde 3’üne neden oluyor.” diye konuştu.

Öztürk, 1 santimetre toprağın oluşmasının 400-500 yıl sürdüğünü, ancak hızlı erozyon nedeniyle bu ölçünün sadece 16 yılda kaybedildiğini belirtti.

Türkiye’deki toprakların organik madde içeriğinin kritik bir düzeyde olduğunu vurgulayan Öztürk, “Verimli bir tarım toprağında organik madde oranının yüzde 5 olması gerekiyor. Türkiye’de tarım topraklarının yüzde 99’u, yüzde 3’ün altında bir organik madde içeriğine sahiptir. Bu durum, toprağın verimliliğini ve su tutma kapasitesini düşürerek kuraklıkla çabayı zorlaştırıyor.” dedi.

“TÜRKİYE GENELİNDE YAKLAŞIK 40 MİLYON FİDANI TOPRAKLA BULUŞTURDUK”

Öztürk, TEMA Vakfının 1992 yılından bu yana toprak koruma çalışmalarında öncü rol oynadığı kaydetti.

Vakfın, toprağın kıymeti konusunda toplumda farkındalık oluşturduğunu aktaran Öztürk, “TEMA Vakfı olarak, sürdürülebilir yönetim siyasetlerini geliştirmek ve erozyonla mücadele etmek öncelikli amaçlarımız arasında yer alıyor. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun çıkarılmasında önemli bir rol oynadık. Ayrıca, Türkiye genelinde yaklaşık 40 milyon fidanı toprakla buluşturduk ve 700 milyon meşe palamudu ektik.” bilgisini verdi.

Öztürk, doğa eğitim programları ve eğitim portalları aracılığıyla, her eğitim kademesindeki çocuklara, gençlere ve öğretmenlere kadar geniş bir kitleye ekolojik okuryazarlık konusunda farkındalık kazandırdıklarını anlattı.

“TOPRAK VERİMLİLİĞİ YÜZDE 50 AZALACAK”

İklim krizinin ve kuraklığın tesirlerinin her geçen gün daha fazla hissedildiğini vurgulayan Öztürk, şunları kaydetti:

Erozyon devam ederse 2050 yılına kadar topraklarımızın verimliliği yüzde 50 azalacak, ancak gıda ihtiyacı yüzde 50 artacak. Tarım toprakları sınırsız değil. Kişi başına düşen tarım yeri oranı hızla azalıyor. 1990 yılında kişi başına ekilebilir tarım yeri dünya genelinde 0,28 hektar iken, bu rakam bugün 0,20 hektara geriledi. Ülkemizde ise aynı devirde 0.51 hektardan 0,28 hektara düştü. Bu nedenle toprağı korumak, gıda muhtaçlığının karşılanmasında ve iklim değişikliğinde mücadele de kritik öneme sahiptir.

Dr. Öztürk, Türk halkının ağaçlandırma çalışmalarına olan ilgisinden memnuniyet duyduklarını belirterek, herkesi TEMA Vakfı aracılığıyla başta toprak olmak üzere tüm doğal varlıkları koruma uğraşına katılmaya davet etti.