Dünya’dan 635 Işık Yılı Uzakta: NASA’dan “Volkanik Ay” Keşfi

NASA’daki bilim insanları, güneş sistemimiz dışında yer alan volkanik bir Ay’a dair yeni ispatlar ortaya çıkardı.

Bu yeni çalışma, lavla kaplı olabileceği öne sürülen uydunun muhtemelen dev bir metalik bulut doğurduğunu ve yakında şiddetli bir şekilde yok olabileceğini öne sürüyor.

WASP-49 b olarak isimlendirilen bu uydu, Jüpiter’den yaklaşık üç kat daha az kütleye sahip ve Dünya’dan 635 ışık yılı uzaklıkta bulunan gaz devi bir dış gezegen.

2012’de keşfedilen bu yabancı dünya, kendi yıldızına son derece yakın, her 2,8 günde bir yörüngesinde dönüyor ve ortalama sıcaklığı ise yaklaşık 1.100 santigrat derece.

2017’de bilim insanları WASP-49 b’nin etrafında dev bir sodyum bulutu tespit etmişti.

Başlangıçta bu bulgu araştırmacıları şaşırttı, çünkü dış gezegen ve yıldızı bu elementi bu kadar büyük ölçekte üretememeliydi.

Ancak daha sonra bu tuhaf bulutun volkanlarla kaplı bir ötegezegenden püskürüyor olabileceği fark edildi.

Fakat bu husustaki araştırmalar yavaş ilerliyor çünkü sodyum bulutu yörüngesinde döndüğü daha büyük kütleli cisimler tarafından genellikle gizleniyor.

İLK “EXOMOON” OLABİLİR

The Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan yeni çalışmada, bilim insanları son birkaç yılda toplanan verileri analiz ederek garip bulut hakkında yeni bilgiler ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, göze çarpan bulgunun, buluta her saniye ortalama 100.000 kilogram sodyum enjekte edildiğini ve bunun WASP-49 b veya yıldızının teorik olarak içermesi gerekenden çok daha fazlası olduğunu söyledi.

“ÇOK İKNA EDİCİ”

NASA’nın Jet İtiş Gücü Laboratuvarı’nda (JPL) gezegen jeoloğu olan çalışmanın ortak yazarı Rosaly Lopes yaptığı açıklamada, “Kanıtlar, gezegen ve yıldız dışında bir şeyin bu bulutu ürettiğine dair çok ikna edici.” diye konuştu.

Lopes, doğrulanması halinde WASP-49 b’nin patlayıcı uydusunun resmi olarak tanınan ilk “exomoon” (güneş sistemimizin dışında bir uydu) olacağını sözlerine ekledi.

Bulutun büyüklüğüne ek olarak, uzaydaki yörüngesi de dış uydu kökenine dair ipuçları veriyor.

Araştırmacılar yaptıkları açıklamada bulutun gezegenden daha hızlı hareket ettiğini ve gezegenden bağımsız ve ondan daha hızlı hareket eden başka bir cisim tarafından üretilmediği sürece bunun imkansız göründüğünü belirttiler.

Şu anda Caltech’te çalışan eski bir JPL bilim insanı olan çalışmanın başyazarı Apurva Oza açıklamasında “Bunun gerçekten kritik bir kanıt olduğunu düşünüyoruz. Bulut, gezegenin atmosferinin bir parçası olsaydı fiziğin bize gitmesi gerektiğini söylediği tarafın tersine hareket etmezdi.” dedi.

Bulut, güneş sistemimizde bulunan dev sodyum, potasyum ve kükürt dioksit bulutlarıyla benzer özelliklere sahip.

Jüpiter’in volkanik uydusu Io, gaz devinden 1.000 kat daha geniş olabilen bu tür jetler püskürtüyor.

Lopes, “Io nedeniyle, volkanik bir exomoon’un mümkün olduğunu biliyoruz” dedi.

Araştırmacılar WASP-49 b’nin yörüngesindeki ötegezegenin Dünya’nın uydusu kadar büyük olabileceği teorisini ortaya attılar.

Eğer durum buysa, ötegezegenin yerçekiminin neden olduğu sıkışma etkisiyle birlikte ötegezegenden dışarı pompalanan sodyum miktarı, sonunda yabancı uyduyu yok edecektir.

Oza, “Eğer orada gerçekten bir ay varsa, çok yıkıcı bir sonu olacaktır” dedi.