EĞİTİM SERVİSİ – Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Atatürk, genç Türkiye’de çok sayıda devrim gerçekleştirdi. Eğitim, bunların başında geliyordu. Çünkü çağdaş medeniyet düzeyine ulaşmak için her alanda iyi eğitim almış, nitelikli bir nüfusa ihtiyaç vardı. Ancak Cumhuriyet kurulduğunda nüfusun yaklaşık yüzde 10’u okuryazardı. Kurtuluş Savaşı sürerken Maarif Kongresi’ni toplayan Ulu Önder, eğitime verdiği ehemmiyetin her fırsatta altını çizdi. “Toplumumuzu gerçeğe ve mutluluğa eriştirmek için iki orduya gerek vardır. Biri, vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, başkası ulusun geleceğini yoğuran irfan ordusu” sözleri bunun en güzel ispatı.
Bu maksatla, Cumhuriyet’in ilanının ardından Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Maarif Teşkilatı Kanunu, Türk Harflerinin Kabulü, Millet Mektepleri, Üniversite Islahatı, Köy Enstitüleri gibi pek çok devrim ve yenilik hayata geçirildi. Eğitimde devrim niteliğindeki adımlardan öne çıkanlar şöyle:
Öğretim birliği sağlandı
■ Maarif Kongresi (Milli Eğitim Kongresi) (16 Temmuz 1921): Kurtuluş Savaşı’nın en sıkıntılı günlerinde, Atatürk, 16 Temmuz 1921’de Ankara’da Maarif Kongresi’ni topladı ve açılış konuşmasını da kendi yaptı. Kongrede, mevcut okul, öğrenci ve öğretmen sayısıyla ilgili istatistiki bilgiler, okulların durumu, yabancı ve özel okulların kapatılması, ilköğretim modelinin değiştirilmesi, yöreye ve muhtaçlığa göre eğitim sisteminin belirlenmesi, ilköğretimin beş yıla çıkarılması yönünde kararlar alındı. Kongreyle milli ve çağdaş eğitimin temelleri atıldı.
■ Tevhidi Tedrisat Kanunu (Öğretim Birliği) (3 Mart 1924): Eğitimin temel kanunu kabul edilen Tevhidi Tedrisat Kanunu’yla medreseler kaldırıldı ve bütün okullar, Maarif Vekâleti’ne (Milli Eğitim Bakanlığı) bağlandı. Böylece eğitim kurumlarının bir çatı altında toplanması ve eğitimin milli bir nitelik kazanması sağlandı.
■ Maarif Teşkilatı Kanunu (2 Mart 1926): Bu kanunla eğitim sistemi milli olacak şekilde, ilk ve ortaöğretim programları belirlendi. Eğitim hizmetleri, çağdaş hale getirildi; okul açılması bakanlığın müsaadesine bağlandı. Bundan sonra eğitimi yaygınlaştırmak amacıyla hızlı bir şekilde ülke genelinde ilkokul, ortaokul, lise ve yüksekokullar, meslek okulları açıldı. İlkokul zorunlu hâle getirildi.
■ Türk Harflerinin Kabulü (1 Kasım 1928): Atatürk, Türk toplumunun eğitim düzeyini yükseltmek istiyordu. Bu isteğinin ancak Türk diline daha uygun Latin harfleriyle mümkün olabileceğini düşünüyordu. Bu nedenle Arap harflerinin Türkçeye uyarlanmasıyla kullanılan yazı sisteminden Latin harflerinin Türkçeye uyarlandığı alfabe sistemine geçilmesi kararı alındı. 1 Kasım 1928’de TBMM, yeni Türk harflerini kabul etti. 1928’de yapılan diğer bir değişiklikle de milletlerarası sayılar kabul edildi.
Başöğretmen kara tahta başında
Millet Mektepleri (1928): Harf Devrimi’nden sonra okuryazarlık oranının artırılması ve yeni harflerin öğretilmesi için Millet Mektepleri açıldı. Atatürk, yurt seyahatine çıkıp kara tahta başında yeni Türk harflerini vatandaşlara öğretti, çalışmalara şahsen katılarak “Millet Mektepleri Başöğretmeni” unvanını aldı.
Millet Mekteplerinin ardından Köy Öğretmen Okulları açıldı. Bu okullarda, temel eğitimin yanı sıra mesleksel eğitime de önem verildi.
Üniversite Islahatı (1933): Atatürk’ün temel hedefi Türkiye’yi çağdaş medeniyetin ortağı hâline getirmekti. Bunun yolu da bilim ve teknolojiden geçiyordu. Devrin yüksek eğitim veren kurumu olan İstanbul’daki Darülfünun’u çağdaş bilimi üretecek düzeye getirmek gerekiyordu. 1933’te çıkarılan maddeyle TBMM, Darülfünun’u ve ona bağlı bütün kurumları takım ve örgütüyle birlikte iptal ederek yeni bir üniversite kurulmasını kabul etti. İstanbul Üniversitesi, 1 Ağustos 1933’te yeni yapısıyla açıldı.
Tarih ve dile büyük önem verildi
Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu’nun kurulması: Atatürk’ün isteği doğrultusunda, Türk tarihinin kaynaklarını araştırıp bastırmak; Türklerin dünya tarihindeki yerini ve medeniyete katkılarını tüm dünyaya duyurmak amacıyla 15 Nisan 1931’de Türk Tarih Kurumu kuruldu. Yine Türk dilinin güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu diğer lisanlar arasında pahasına yaraşır yüksekliğe eriştirmek amacıyla da 12 Temmuz 1932’de Türk Dil Kurumu kuruldu.
Köyler unutulmadı
Köy okullarına öğretmen yetiştirmek ve yörenin kalkınmasına öncülük etmek için kurulan Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’in eğitim seferberliğinin en önemli adımlarından biriydi. İlk tohumlarını 1935’te dönemin Milli Eğitim Bakanı Saffet Arıkan’ın attığı Köy Enstitüleri ile ilgili çalışmalar, 1938’de göreve gelen Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel tarafından yürütüldü. 17 Nisan 1940’ta kabul edilen kanunla hayata geçirilen bu okullarda tahsil gören köy çocukları, mezun olduktan sonra yeniden köylere öğretmen olarak görevlendirildiler.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
06:01
06:01
News
Gündem
Gündem
Genel
Gündem
Genel
Genel
GENEL
GENEL
GENEL
