Enflasyon Muhasebesine İlişkin İki Düzenleme Başka Torbaya Eklendi

Ancak, savunma sanayiine devamlı kaynak sağlanması amacıyla hazırlanarak TBMM’ye verilen bu Kanun Teklifi, gelen yoğun tepkiler üzerine yeniden kıymetlendirilmek ve 2025 yılında görüşülmek üzere geri çekildi. Bu durum, Teklifin içerisinde yer alan enflasyon düzeltmesi ile ilgili 2 düzenlemenin de kalıp kalmadığı konusunda tereddütlere neden oldu.

İki konu ne ile ilgili!

Enflasyon muhasebesine ilişkin bu iki düzenlemeden birincisi, yapılmakta olan yatırımlara enflasyon düzeltmesi kolaylığı getirilmesi, ikincisi ise, enflasyon düzeltmesi kaynaklı kâr/zarar farkını kazanç tespitinde dikkate almayacak mükellef grubuna tasfiye ve iflas hallerindeki şirketler ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Kararında Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşlarının dahil edilmesi ile ilgili!

İlk Kanun Teklifi’ne ekleneceği ifade edildi!

Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin geri çekilmesi sonrasında yaptığımız görüşmelerde, bu 2 düzenlemenin başka bir Kanun Teklifi’ne eklenerek yasalaştırılacağı ifade edilmişti.

Denildiği gibi oldu, ilk Kanun Teklifi’ne eklendi!

Evet, tam da denildiği gibi oldu, söz konusu 2 düzenleme, dün TBMM Genel Kurulu’nda maddeleştirilen Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine eklendi. Ayrıca, yine Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde yer alan başka bir düzenleme daha bu Teklife aktarıldı.

Bu düzenlemeler şu şekilde:

1) Yapılmakta olan yatırımlara “Enflasyon Düzeltmesi Kolaylığı” getirildi!

Yatırımcılar, yapılmakta olan yatırımlar hesabının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda oluşan ve enflasyon düzeltmesi karı olarak dikkate alınması gereken düzeltme farklarını, söz konusu yatırımları şimdi işletmeye almamalarına rağmen dönem çıkarıyla ilişkilendirerek, bu meblağlar üzerinden geçici vergi ve nihayetinde kurumlar vergisi ödüyorlardı.

Bu durum özellikle iş dünyasında büyük reaksiyonlara neden olmuştu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı bu reaksiyonları dikkate alarak yayınladığı 563 Sıra No.lu VUK Genel Bildirimi ile, 2024 hesap devrinin ikinci ve üçüncü geçici vergi periyotlarında enflasyon düzeltmesi yapma yükümlülüğü bulunan mükelleflerden, 31/12/2023 tarihli Gelir Tablosu’ndaki brüt satışlar toplamı 50 Milyon TL’nin altında olanların (VUK’un tekrarlanmış 298. unsurunun (A) fıkrasının (9). bendi kapsamındaki mükellefler hariç) enflasyon düzeltmesi yapmamalarına ilişkin düzenleme yaptı. Bu şekilde, küçük ve orta uzunluk işletmeler ile yatırım kademesinde olup, şimdi bu yatırımlarını işletmeye almamış yatırımcıları bir ölçüde rahatlattı. Yalnız, bu düzenlemeyle, 31/12/2023 tarihli Gelir Tablosu’ndaki brüt satışlar toplamı 50 Milyon TL’nin altında olan işletmelerin enflasyon düzeltmesi yapma yükümlülükleri kaldırılmıyor, sadece 2024 hesap periyodunun ikinci ve üçüncü geçici vergi devirlerinde enflasyon düzeltmesi yapmamaları sağlandı. Bunların da, diğer mükellefler gibi 2024 yılı sonunda yıllık enflasyon düzeltmesi yapmaları zorunlu bulunuyor.

Söz konusu Teklife eklenen yeni düzenlemeyle, Vergi Tarz Kanununun tekrarlanmış 298. unsurunun (A) fıkrasının sonuna bir bent eklenerek, “Yapılmakta olan yatırımlar” hesabının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda oluşan düzeltme farklarının dönem çıkarıyla ilişkilendirilmemesi sağlanıyor.

Söz konusu düzenlemeye göre, bu mükellefler, enflasyon düzeltmesinin uygulandığı dönemlerde, nakdî olmayan değerler sınıfında yer alan yapılmakta olan yatırımlar hesabını enflasyon düzeltmesine tabi tutacaklar ancak, düzeltme sonrası oluşan ve enflasyon düzeltmesi karı olarak dikkate alınması gereken düzeltme farklarını dönem çıkarıyla ilişkilendirmeyip, bu meblağları özel bir fon hesabında izleyecekler. Özel fon hesabına alınan bu meblağlar, yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi değerin etkinleştirildiği dönem ile bu dönemi takip eden dört hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem karının tespitinde dikkate alınacak. Ayrıca, özel fon hesabında izlenen fiyatlar, dönem çıkarının tespitinde dikkate alınıncaya kadar her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak yeniden değerleme oranında artırılacak.

Yatırımın çeşitli nedenlerle tamamlanamaması, iktisadi değerin aktifleştirilmesinden sonra faaliyetin beş hesap dönemi içerisinde sona erdirilmesi veya özel fon hesabında izlenen meblağların başka bir hesaba nakledilmesi ya da işletmeden çekilmesi hallerinde, bu düzenleme kapsamında dönem çıkarında dikkate alınmayan meblağlar yatırımın tamamlanamadığı, faaliyetin sonlandırıldığı veya özel fon hesabının kısmen veya tamamen bu düzenlemeye alışılmamış şekilde kullanıldığı periyodun kurum karının tespitinde dikkate alınacak.

Bu düzenleme 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gireceğinden, 2024 hesap dönemine ilişkin geçici vergi devirlerinde bu hesaptan kaynaklanan düzeltme farklarını vergi matrahının tespitinde dikkate alan mükellefler, hesap devrinin başından itibaren kayıtlarını düzeltmek suretiyle söz konusu düzeltme farklarını hesap dönemi sonuna kadar özel fon hesabına alacaklar.

Bu düzenleme ile, enflasyon düzeltmesinin yatırımlar üzerinde oluşturduğu vergisel etki yatırım dönemi süresince ertelenmek suretiyle yatırımların enflasyon düzeltmesinden olumsuz etkilenmemesi sağlanıyor, bu sayede işletme devrinden itibaren kâr zarar hesapları ile ilişkilendirilmesi öngörülerek, yapılmakta olan yatırımların desteklenmesi amaçlanıyor.

2) Enflasyon düzeltmesi kaynaklı kâr/zarar farkını kazanç tespitinde dikkate almayacak mükellef grubuna yeni eklemeler yapıldı!

Teklife eklenen başka bir madde ile, hali hazırda geçici vergi devirleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap devirlerinde yapılan enflasyon düzeltmesi kaynaklı kâr/zarar farkının vergiye tabi yararın tespitinde dikkate alınmayacağı mükellef grubuna, tasfiye ve iflas hallerindeki şirketler ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Kararında Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları da dahil edildi.

Bu düzenleme, tasfiye halindeki şirketler açısından kurumların tasfiyeye girmesine ilişkin genel konsey kararının tescil edildiği tarihin içinde bulunduğu hesap periyodundan, iflas halindeki şirketler açısından ise iflasın açıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap periyodundan itibaren uygulanacak. Bu tarihten önce geçici vergi devirlerine ilişkin yapılmış olan enflasyon düzeltmesine yönelik geriye dönük herhangi bir düzeltme yapılmayacak. Tasfiyeden vazgeçilmesi ya da iflasın kaldırılması durumunda, tasfiyeden vazgeçilen tarihin veya iflasın kaldırılmasına ilişkin mahkeme karar tarihinin içinde bulunduğu geçici vergi devrinden itibaren enflasyon düzeltmesi uygulanacak. Tasfiyeden vazgeçilmesi veya iflasın kaldırılması hallerinde, bu düzenleme uyarınca dönem çıkarında dikkate alınmayan meblağlar tasfiyeden vazgeçildiği veya iflasın kaldırıldığı dönem yararının tespitinde dikkate alınacak.

3) Samsun’da Yeni Organize Sanayi Bölgesi Kurulması için düzenleme yapıldı!

Kıyı Kanunu’nda yapılan değişiklikle Samsun’da sınır ve koordinatları belirlenen alanda, yer seçim kararına uygun olarak imar planı kararıyla Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulabilmesine imkan sağlayan bir madde de söz konusu Teklife eklenerek yasalaştırıldı.

Yasanın kısa süre içerisinde yayınlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor!

TBMM Genel Kurulu’nda maddeleştirilen Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun, kısa bir süre içerisinde Cumhurbaşkanımızın imzalamasını müteakiben Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.