Ertuğrul Özkök: Bu Perçemli Diktatörden Bir Sanat Yapıtı Çıkar Mı?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Geçen salı günü olağanüstü bir sergiyi gezdim.
Sergiden çok bir “bienal” demek daha doğru…
Arkasında bir iş beşerinin olağanüstü uğraşı, vizyonerliği ve sanat tutkusu vardı.
Bu iş insanı hayattaki en iyi arkadaşlarımdan biri olduğu için ayrıca gurur duyarak da yazacağım bu sergiyi…
Çünkü insanlar gitsin, görsün, okullar öğrencilerini götürsünler istiyorum.
İlkokul, ortaokul, lise, üniversite öğrencilerinin bir günlük derslerini bu standa ayırmalarının onlara bir sömestrlık ders olacağına eminim…
Serginin adı “Bir Koleksiyoner Hikayesi”
Taviloğlu ailesinin özel koleksiyonu bu…
Sergiyi anlatacağım ama önce sanatla ilgili bir tartışmadan başlayacağım.

“Kim Jong-Un” tablosu, Mustafa Taviloğlu ve Ertuğrul Özkök (sağda)

Sergiyi gezerken önünde durakladığım tablo

Bu sergiyi gezerken doğal olarak bazı tabloların önünde durdum.
İnsan hayatının her gününde bir Osman Hamdi görmüyor.
Bir birçoklarının önünde durdum ama bir tablo önünde fotoğraf çektirdim.
O da gördüğünüz bu tablo…

Herhalde siz de bu adamı görür görmez tanıdınız

Herhalde tablodaki kişiyi siz de tanıdınız.
Kim tanımaz ki, 21. yüzyılda yükselen diktatörler çağının bu en tanınmış karakterlerinden birini…
Hitler’in bıyığı kadar kadar tanıdık bir saç formu var.
Evet Güney Kore’nin, babayla başlayan diktatör hanedanının yeni üyesi…
Her hafta durmadan yeni bir füze deneyi ile dünyanın yüreğini ağzına getiren, istediği insanı anında yok eden Kuzey Kore diktatörü.

Kulak verin bu adam gitgide yaklaşıyor

Tablonun adı “Kim Jong-Un”
Ancak bu ismin yanında şöyle bir ifade var:
“Listen: It’s Getting Closer…”
“Kulak ver: Gitgide yaklaşıyor”
Ürkütücü bir ifade değil mi…
İnsanın aklına şüphe düşürüyor.
Bu adam nereye yaklaşıyor?
Türkiye’ye mi…
Aman Allah korusun dedirtiyor insana.

Biraz abartsam Türkiye’nin “Medici ailesi” diyeceğim

Sözünü ettiğim stant Taviloğlu ailesinin özel koleksiyonu…
Koleksiyon deyince aklınıza bir ailenin evine sığacak kadar tablo gelmesin gözünüzün önüne…
3 binden fazla tablo, heykel ve en enstalasyondan söz ediyorum.
Biraz abartsam İtalyan kültürünün kurucusu olan Medici ailesi diyeceğim.
Tabii ne Mustafa Taviloğlu ne eşi Lüset öyle prenslik yöneten bir aileden geliyor.
Ama 52 yıl boyunca topladıkları eser ve sanata verdikleri destek, çaba olarak onlarınkinden hiç de ayağı değil.

7 ayrı mekanda 2 bin 400’den fazla eser sergileniyor

İstanbul’da 7 ayrı yerde sergileniyor bu eserler ve 6 Aralık’a kadar açık kalacak.
Geçen salı bunlardan sadece 3’ünü gezebildim.
Yedi saatimi aldı.
Bu tabloyu standın Devlet Fotoğraf Heykel Müzesi’nin salonlarındaki kısmında gördüm.
Tablolar arasında dolaşırken bunu gördüğüm an önünde takılıp kaldım.
Bir sefer çok çarpıcı bir tablo…
Sanatın popüler kültür sonlarında dolaşıyor.
Tabii ki Van Gogh biçimi sarı renk insanın bilinçaltını harekete geçiriyor.
Hemen bir sandalye çekip önüne oturdum.

Zeyrekten fırlamış bir sokak sanatkarının yapıtı gibi çarpıcı 

Tablo, güya zeyrek duvarlarından fırlamış bir sokak ressamının elinden çıkmış üzereydi.
Hemen yanında Mao’ya ait bir başka çok çarpıcı bir tablo vardı…
Ama pop sosyolog yanım beni bu tabloya çekti.
Zaman zaman Hitler’e, ve Mussolini’ye ait bazı tablolar gördüğümde de aynı soru aklıma gelir.
Böyle adamlardan sanat yapıtı konusu çıkar mı…
Tabi ki çıkar ama 21’inci yüzyılda yeniden yükselen totaliter rejimler bende öylesine büyük endişe yarattı ki, o figürleri sanat yapıtı nesnesi olarak karşımda görünce ilimde değil düşünüyorum.
Sanatta özgürlükçü tarafımla, siyasetteki telaşlarım tartışmaya başlıyor.

Mustafa Taviloğlu

Bu yapıtı bir sanat fuarını online olarak gezerken görüp almış

Sergiyi bana Mustafa Taviloğlu gezdirdi.
Ona bu tablonun kıssasını sordum.
Bu eser 2020 yılında Contemporary İstanbul sanat fuarı sırasında getirilmiş.
Türk asıllı Alman küratör Marcus Graf fuarın online cinsini yaptırırken Taviloğlu ekranda bunu görünce hemen bunu istiyorum demiş.
Eserin sanatçısı Tayyar Tekin….
Tabi ki hazır sandalyeyi çekmişken önünde bu fotoğrafı da çektirdim.

Huri Kiriş’in “Oscar” tablosu

Paris yıllarımdan iki sanatçı konu modeli olarak karşımda

Sergide dikkatimi çeken yapıtlardan biri de Alaettin Aksoy’un “Üç Ressam” isimli tablosu oldu.
Tablo güya bir dönem Türk fotoğrafının hatıra fotoğrafıydı.
Alaettin Aksoy’un yanından Paris yıllarımdan şahsen tanıdığım iki sanatçı Komet ve Mehmet Güleryüz vardı.
İkisini de yakın zamanda kaybettik.
Paris yıllarımdan bir Utku Varlık eksikti güya.
Sosyolog gözüyle baktığımda dikkati çeken bir eser de Huri Kiriş’in “Oscar” isimli tablosuydu.
Geçen ay Paris’te yapılan Paralimpik Oyunları için sembol olacak kadar güzel bir eserdi.

Bu bir stant değil Türk Fotoğraf sanatının bienal gibi tarihi 

Mustafa Taviloğlu, tablo satın almaya 1972 yılında başlamış.
Yani gerisinde 52 yıl gibi uzun bir süre var.
Tekrar edeyim. Sergide 7 ayrı yerde 2 bin 400’den fazla eser sergileniyor.
Türk fotoğraf sanatının 19. yüzyıl sonundan günümüze bir retrospektifi olmuş.

Mustafa Taviloğlu

Onu yıllardır tanıyorum, elinde böyle gizli bir hazine olduğunu bilmiyordum

Taviloğlu’nun yıllardır tanıyorum.
Elinde bu kadar çok hoca Ali Rıza, Şevket Dağ gibi ilk dönem sanatkarlarının tabloları olduğunu bilmiyordum.
Koleksiyonunda çok sayıda Fikret Mualla, Komet ve Mehmet Güleryüz var.
Komet’in hiç bilmediğim periyotlarına ait tablolar gördüm ilk kere.
Ama en çok hoşuma giden, Taviloğlu’nun genç sanatkarlara verdiği önem oldu.
Sergilerde o kadar çok tanımadığım genç çağdaş kesim sanatçısı öğrendim ki…
İşte o nerenle her dereceden öğrencinin götürülüp, bir gün hatta iki üç gün eğitim olarak gezdirilmesinin faydalı olacağını söylüyorum.

Türk iktisadının krizlerinde bile tek tablo satmadı

Mustafa Taviloğlu’nun en takdir edilecek yanı, bu koleksiyonuna olan tutkulu bağlılığı.
Türk iktisadı bu 50 yılda birçok kriz geçirdi.
Şirketler zor durumda kaldı.
Taviloğlu’nun da zor vakitleri oldu.
Bu koleksiyonu satsa bütün o zorluklarla mücadele etmesine hiç gerek kalmazdı.
Gerçi Mudo sağlam bir markadır ve her kriz periyodunu aştı.
Ama bütün o dönemlerde Mudo tek bir yapıtını satmadı.
Şimdi gelecek kuşaklara böyle bütün halde bırakmak istiyor.
Vaktiniz varsa sergiyi kesinlikle gezin derim.
Hem çok seveceksiniz hem çok öğreneceksiniz.

Mustafa Taviloğlu

Merkezi hükümet ve yerel yönetimler ve özel sektör harika bir iş birliği yapmış

Hazır bu stantları anlatmaya başlamışken, stant salonları hakkındaki birkaç gözlemimi de yazayım.
Bu sergide merkezi hükümet ile yerel yönetimler ve bir de özel kuruluşların çok güzel ve insana umut veren bir iş birliğini gördüm.
Devlet Fotoğraf Heykel Müzesi salonlarını Taviloğlu standına açmış.
Çok güzel bir stant yeri burası.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Eyüpsultan ilçe belediyesi de kendine ait kültür ve sanat yerlerini açmış.
Eyüp Sultan Belediyesi’nin stant yeri haline getirilen binasını çok beğendim.
İBB’nin Feshanesini anlatmama zati gerek yok.
Tersane’deki stant salonları da çok iyi olmuş.

CHP’li belediyelerin yerlerini gezerken dikkatimi çeken şeyler

Ancak CHP’li belediyelere ait bu iki mekanda dikkatimi çeken ve çok hoşuma giden bir gözlemimi aktarmak istiyorum.
Her iki mekanda da çalışan kadın sayısı yüksekti.
Neredeyse erkek görevlilere yakın kadın vardı.
İkincisi ise her iki mekanda da çok sayıda başı örtülü kadın vazifelinin çalışıyor olmasıydı.
Kadınların hepsi de işlerini severek ve güler yüzlülükle yaptıklarını gördüm.
Kadınların sanat ve kültür alanındaki işlerde çalışması bana çok umut veriyor.

O salonları gezerken Nilüfer Göle’yi hatırladım

Orada gördüğüm tablo bana şunu söyledi:
Türk toplumu artık başörtü sorununu çözmüş.
Ne muhafazakarların ne de laik kesimin artık bu mevzuyu kaşımamasını ve siyasi emelleri için kullanmamasını umut ederek bu şahane seyahatimi tamamladım.
Çıkarken aklıma Prof. Nilüfer Göle geldi.
Onun “ Çağdaş Mahrem” kitabını ve teorisini hatırladım.
90’lı yıllarda üniversitelerde başörtü yasakları varken, “Bırakın isteyen kız okula başı örtülü girsin. Bu onların toplumsal hayata girmesini kolaylaştıracak” derken laik bölümden çok ağır eleştiriler almıştı.
Meğer ne kadar haklıymış…
Taviloğlu ailesine çok teşekkürler…
Sadece ailelerine değil, Türkiye’ye de çok güzel ve zengin bir koleksiyon kazandırmışlar.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber