Artan hayat pahalılığı ve ekonomik kriz Kurban Bayramı’nda da esnafı olumsuz etkiledi. Dünyanın en eski çarşılarından biri olan İzmir’in 2 bin 400 yıllık Kemeraltı Çarşısı’nda esnaf Kurban Bayramı’nda umduğunu bulamadı.
Kemeraltı esnafı, işlerinin yarı yarıya düştüğünü ifade ederken; Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin ise esnafın işlerinin berbata gitmesinde ekonomik kriz ve iktisadın kötü yönetilmesini münasebet gösterdi.
“İNSANLARIN MADDI DURUMU YOK”
Bayramda işlerin umdukları gibi gitmediğini belirten Kemeraltı esnaflarından Ekrem Altın, şunları kaydetti:
“Bu bayram hiç mutlu değiliz. İşler kötü gidiyor. Geçen yıllarda daha hoştu. Bu bayram hiç güzel değil. İnsanların maddi durumu yok, para yok, her şey ateş değerlisi. Et değerli. Esnaf olarak hepimiz zarardayız.”
“ÜRETİM OLMADIĞI ZAMAN TÜKETIM OLMAZ”
İşlerinde sadece bayramda değil genel prestijiyle gerileme olduğunu ifade eden esnaf Mesut İnler, şunları söyledi:
“İşler bayramla alakalı olmasa da bazı ekonomik sebeplerden ötürü geriye doğru gitmektedir. Bu, faizin artırılmasından ötürü oluşan sebeplerdendir. Zira üretim olmadığı zaman tüketim olmaz. Tüketim olmadığı vakitte da insanlar da mutlu olmaz.”
“TÜKETİM KALEMLERİNİN ARTMASI EKSTRA KALEMLERI AZALTTI”
Seneler içerisinde Kemeraltı’nın eski hareketliliğini ve iş kapasitesini yitirdiğini kaydeden esnaf Bahri Kayabaşı ise şu sözleri kullandı:
“İşler orta şeker. Günlük işlerimiz oluyor. Geçen yıllardaki gibi ekstra bir yüklenme yok. Daha evvelki yıllarda Kemeraltı daha çok bilinen bir yerdi. İnsanların en çok tercih ettiği yerlerden biriydi. Ama kesimler azalınca buraya gelen insan sayısı azaldı. Sektör sayısı, hizmet kalitesi azaldı. Yaşam kalitesi düştü. İktisadın de etkisi var. Ev kiralarının yüksek olması, karların azalması… Tüketim kalemlerinin artması ekstra kalemleri azalttı.”
“İNANILMAZ DERECE BİR DURAĞANLIĞIMIZ VAR”
Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin ise Kemeraltı esnafı ismine genel bir değerlendirme yaparken, esnafın bayramda umduğunu bulamadığını söyledi. İktisat idaresinin kötü olduğunu ifade eden Girgin, esnafın karının günden güne azaldığını ifade etti.
Bayram öncesi periyodun son 25 yılın en kötü dönem olduğunu belirten Girgin, şöyle konuştu:
“Tatilden öncesine bakmak lazım. Tatilden evvelki arifelerde biz 3-4 yıl öncesinde çok iş yapardık. Tatilden evvelki periyotta borçlarımızı ödemek için artı bir kazanımımız olurdu. Çok uzun yıllardan beri tahminen de 25 yıldan beri esnafın söylediği bu kadar durağan, bu kadar sakin bir bayram öncesi yaşamadık. Bu bizim için çok değerliydi. Hayat şartlarından ve iktisattan ötürü bunu çok iyi değerlendiremedik. Bayramda da dışarıdan gelenler, turistler ve İzmirliler çarşıya geliyorlar. Ama alım gücüyle ilgili sıkıntı yaşadığımız için inanılmaz derece bir durağanlığımız var. Esnafın istediği insan sayısı var ama dükkanlara giren, maddiyat olarak bir karımız yok. Bizim Kurban Bayramı öncesindeki hayalimiz tutmadı. Neden? Bayramın uzunluğu, Babalar Günü, sıcaklar ve okulların kapanmasıyla tatillerin bir araya gelmiş olması… Bu dört bileşen esnafın üzerindeki yarar kapısını biraz kapattı. Bu bayramı da böyle yaşadık.”
“İNSANLAR GİYİNMEKTEN VE YİYECEKTEN KENDİNİ BÜYÜK ORANDA GERİ ÇEKTİ”
Esnafın karının masraflarını karşılamaya yetmediğini belirten Girgin, şu sözleri kullandı:
“Bugün geldiğimiz noktada insanların işyerlerindeki ciroları değil karlarımızı karşılaştırmamız lazım. Karlarımız azaldı. İnsanların cebinde para olmadığı için… Emeklinin parası artmadı, asgari ücret insanlara yetmiyor. Esnafa gelecek olan kitlenin parası o kadar değerli ki… Ona vereceği eserin de sabit bir fiyatı yok artık. O da yeni değişiyor. Bu makas iyice açıldı. İnsanlar giyinmekten ve yiyecekten kendini büyük oranda geri çekti.”
“BUNUN ÇÖZÜLMESI DEVLET ELIYLE OLMALI”
Esnafın iş oranın düşmesinde en etkili nedenlerden birinin mevcut iktisat olduğunun altını çizen Girgin, çözüm için hükümeti işaret ederek şunları söyledi:
“En etkili neden iktisattır. Kendi ülkemizdeki iktisadın darlığı, yönetimsel olarak eksiklerimiz reelde tabanda bunu insanın cebine yansıtıyor. Biz iktisatta hala bir formül bulamadık. Daima formül değiştirdik. O formül değişikliklerinin de vermiş olduğu bir yara var. Ülkemizde istediğimiz bir tertibi oturtamadık. Bunun hatalısı insanlar ve esnaf değil. Burada yönetimsel bir sıkıntı var. Bunun çözülmesi devlet eliyle olmalı. Kemeraltı’nda işler daima böyle gidecek olursa… Biz daima dış sermayeden, sabırla, ‘Hadi yarın iyi olur, bayramda toparlarız’ diye diye bugünlere geldik. Bundan sonra gelecek olan günler, bizi mutlu edecek günler değilse o borçla nasıl yürüyeceğiz? Bir an önce doğru adımları atıp doğru iktisatla mevzuatları yenilememiz lazım ki biz de nefes alalım. Esnafın üzerinde inanılmaz bir yük var. Bu yükün azaltılması da hükümete bağlı.”
13:11
