Türk Milli Kadrosu oyuncusu Merih Demiral’ın, EURO 2024’te Avusturya’ya attığı gol sonrasında bozkurt işareti yapması Almanya kamuoyunda büyük bir tartışma başlattı, Berlin-Ankara sınırında da diplomatik tansiyona yol açtı. UEFA’nın Demiral hakkında “uygunsuz davranış” sergilediği iddiasıyla Disiplin Yönetmeliği’nin 31(4) unsuru uyarınca başlattığı soruşturmanın sonuçlanması bekleniyor. Merih Demiral’ın Avusturya maçı sırasında gol sevincini bozkurt hareketi ile ifade etmesi Türk kamuoyunda olduğu gibi Türkiye’de de reaksiyona yol açtı.Fotoğraf: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance Bu ortada gözler, Cumartesi günü Berlin Olimpiyat Stadyumu’nda yapılacak Hollanda-Türkiye çeyrek final maçına çevrildi. Demiral gerilimiyle birlikte Türkiye’deki siyasi kutuplaşmanın Almanya’ya taşınmasından, kamu güvenliğine tehdit oluşturmasından, endişe ediliyor.
Alman güvenlik makamları teyakkuzda Alman güvenlik makamları, maç öncesi ve sonrasında, farklı siyasi görüşten gruplar arasında gerginlik yaşanmaması için tedbirlerini artırıyor. Gerilimin tırmandırılmasından kaçınılması ve Avrupa Futbol Şampiyonası’nın Türkiye’nin iç siyasi gerilimleriyle gölgelenmemesi için perde ardında görüşmeler yürütüldüğü belirtiliyor. Türk Milli Takımı’nın EURO 2024 kapsamındaki maçlarına Almanya’daki Türk toplumu büyük ilgi gösteriyor.Fotoğraf: Braima Darame/DW EURO 2024’ün güvenliğini sağlamaya destek olmak için Türkiye dahil turnuvaya katılan tüm ülkelerden Almanya’ya yaklaşık 580 polis memuru gelmişti. Alman güvenlik makamlarının bozkurt işareti gerilimi sonrasında Türkiye’den gelen 21 çevik kuvvet polisi ile Berlin’de oynanacak maç öncesinde ne cins hazırlıklar yapıldığı merak konusu.
Demiral Almanya’da adeta infial yarattı Bu ortada Merih Demiral’ın Leipzig stadyumundaki bozkurt işaretli gol sevinci, Almanya’da davacıların ve bozkurt işaretinin yasaklanması tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı. Müsabakanın yapıldığı Salı akşamından itibaren Alman hükümetine bu yönde adım atılması için arka arda davetler yapılıyor. Bochumlu siyaset bilimci İsmail Küpeli, bozkurt işaretinin Türkiye’deki aşırı sağcıların sembolü olduğunu, bunun herkes tarafından bilindiğini, Demiral’ın bu işareti yapmasının bir sevinç jesti olarak çarpıtılmasına izin verilmemesi gerektiğini savundu. Özellikle Almanya’nın batısında çok güçlü bir şekilde örgütlü olan Davacıların arasında şiddet eğilimli ve şiddet yanlısı kişilerin de bulunduğunu söyleyen Küpeli, bu görüşteki insanları çatısı altında toplayan derneklerin yasaklanmasının önemli bir adım olabileceğini kaydetti. Küpeli, Ülkücü ideolojinin Kürtler ve gayrimüslimleri olduğu kadar Hristiyan ve Musevileri de hedef aldığını sözlerine ekledi. Almanya’daki Kürt örgütleri de Demiral’a tepki gösterdi. Almanya Türk Toplumu Başkanı Ali Ertan Toprak, Demiral’ın derhal Avrupa Şampiyonası’ndan ihraç edilmesi gerektiğini savundu, “Aksi takdirde UEFA güvenilirliğini tamamen yitirecektir” dedi.
Yeşiller partili Tarım Bakanı Cem Özdemir ise sosyal medya paylaşımında Demiral’ın bozkurt işareti için “Mesajı aşırı sağcı, terör ve faşizm yanlısı” değerlendirmesini yaptı. Özdemir ayrıca “Kendime bizde hala bozkurt işaretinin neden çoktan yasaklanmadığı sorusunu soruyorum” tabirlerine de yer verdi. Sol Partili Katina Schubert de Federal Hükümet’e “Faşist terör örgütü Davacıları yasaklama” çağrısı yaptı.
Ülkücüleri yasaklama tartışmalarını yeniden alevlendirdi Ülkücülerin Almanya’da yasaklanması davetler yeni değil.
Kamuoyunda artan baskılar üzerine Kasım 2020’de Federal Meclis’te “Milliyetçiliğe ve ırkçılığa karşı durmak- Ülkücü hareketinin nüfuzunu geri püskürtmek” başlıklı önerge kabul edilmişti. Önerge, o dönem koalisyon hükümetini oluşturan Hristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ve Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) yanı sıra muhalefette yer alan liberal Hür Demokrat Parti (FDP) ile Yeşiller tarafından ortaklaşa sunulmuştu. Önergede Ülkücü hareketinin köklerinin “PanTürkizm ve Turancılığa uzanan milliyetçi ve ırkçı bir ideolojiye dayandığı” belirtiliyor, bu ideolojide antisemitizmin merkezi bir yer işgal ettiği kaydedilerek, “Aynı zamanda özellikle Ermeniler ve Kürtler aşağılanıyor, Türklüğün düşmanı ilan ediliyor” tabirleri yer alıyor.
“Ülkücü hareketin siyasi anlayışı insan onurunu hiçe saymaktadır” denilirken, bu ideolojinin Almanya’nın temel Anayasal kıymetleriyle bağdaşmadığı ve hareketin “bölücü ajitasyonunun” da aynı zamanda iç güvenlik için önemli bir tehdit oluşturduğu vurgulanıyor. Essen kentinde bulundukları otomobilde bozkurt işaretini yapan futbol taraftarları.Fotoğraf: Gottfried Czepluch/imago images Önergede bu münasebetler ışığında ülkücü hareketinin örgütlendiği derneklerin yasaklanmasının incelenmesi talep ediliyor. Dönemin İçişleri Bakanı Horst Seehofer, bu talep üzerine yaptığı açıklamada Davacıların bir hareket olduğunu, tek ve bariz bir yapıya sahip bir örgüt olmadığını söyleyerek yasaklanmasının mümkün görünmediğini söylemişti. Ancak dört yıldır belli aralıklarla konu yeniden gündeme geliyor, 2021’deki seçimlerden sonra SPD, FDP ve Yeşiller’in kurduğu koalisyon hükümetine verilen soru önergelerinde de 2020 yılında talep edilen yasaklama talebine ilişkin incelemenin hangi basamakta olduğu soruluyor. Dün, Demiral’ın bozkurt işaretinin Alman kamuoyunda yol açtığı yoğun tepki sonrasında konu Alman hükümetinin olağan basın toplantısında da yeniden gündeme geldi.
Scholz hükümeti yasaklama talepleri için ne diyor? İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Maximilian Kall’a Davacılar ve bozkurt işaretinin Almanya’da neden yasaklanmadığı soruldu.
İçişleri Bakanı Nancy Faeser’ın, “Stadyumlarımızda Türk aşırı sağcıların sembollerine yer yok” açıklamasını tekrarlayan Kall, UEFA’nın soruşturmasını beklediklerini söyledi. Alman güvenlik makamlarının hem federal hem eyaletler seviyesinde Türk aşırı sağcıları gözünü kırpmadan ve büyük bir dikkatle izlediklerini, aynı zamanda da kapsamlı tedbirlerin alınmakta olunduğuna işaret eden sözcü, yasaklama taleplerine ilişkin de şu sözleri kullandı: “Söz konusu önlemleri tehlikeyi atmamak için mümkün yasaklama önlemleri hakkında açıklama yapmıyoruz.” Fotoğraf: Juergen Engler/nordphoto GmbH/picture alliance Ancak sözcünün açıklamasını yeterli bulmayan gazeteci, “Peki madem Bakan Faeser, bu sembollere Almanya’da yer olmadığını söylüyor. O zaman bunlar neden yasaklanmıyor? Bu çok mantıklı bir soru değil mi?” sorusunu yöneltti. Sözcü Kall ise yine “muhtemel yasaklama önlemleri hakkında açıklama yapamayacağı” karşılığını vermekle yetindi.
Ülkücüler Anayasal nizama tehdit olarak görülüyor Almanya’da iç istihbarattan sorumlu Anayasayı Koruma Teşkilatı (BfV), davacıları “özgürlükçü demokratik Anayasal tertibi hedef alan önemli bir tehdit” olarak sınıflandırıyor ve izliyor. Hatta son yıllarda Alman istihbaratı Davacılara yönelik istihbarat takibi ve nezaretini ağırlaştırdı, kaynaklarını bu amaç doğrultusunda arttırdı. BfV’nin 2023 yılı raporunda Almanya’daki Ülkücü yapılanmalar hakkında detaylı bilgilere yer veriliyor, “bozkurt işaretinin de bu hareketin en bilinen sembolleri arasında yer aldığı” kaydediliyor. Almanya’da yaklaşık 12 bin 500 davacının yaşadığı, 10 bin 500’ünün Almanya Demokratik Ülkücü Türk Dernekleri Federasyonu (ADÜTDF), Avrupa Türk İslam Dernekleri Birliği (ATİB) ve Avrupa Nizam-ı Alem Federasyonu (ANF) isimli üç ana dernek çatısı altında örgütlü olduğu belirtiliyor. Ülkücüler Alman iç istihbaratı tarafından izleniyor.Fotoğraf: Imago/ZumaPress/S.
Babbar Bunlardan ikisinin aşırı milliyetçi Türk siyasi partilerinin yurtdışındaki yapılanmaları olduğuna vurgu yapılan raporda, ADÜTDF’nin MHP’nin çıkarlarını temsil ettiği, ANF’nin ise BBP’nin Avrupa yapılanması olduğu belirtiliyor. MHP ve BBP Cumhur İttifakı’nın ortakları yani fiilen AKP iktidarının ortağı konumundalar. Dolayısıyla bu derneklerin Almanya’da yasaklanması halinde, Türkiye-Almanya bağları yeni tansiyonlara sahne olabilir. DW, epd, KNA/DA, JD DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?
17:11
