Marine Le Pen’in aşırı sağcı, göçmen karşı Ulusal Birlik Partisi, erken parlamento seçimlerinin birinci çeşidinde tarihinin en yüksek oyunu aldıktan sonra, Fransız Parlamentosu’ndaki en büyük siyasi güç olmaya çok yakın.
Pazar akşamı sonuçların şekillenmeye başlamasından sonra merkez sağ ve sol siyasetçiler çabucak seçimlerin ikinci tipinde “taktiksel oy kullanma” için davette bulundu.
Kamuoyu araştırması şirketleri IFOP, Ipsos, OpinionWay ve Elabe’nin son projeksiyonlarına göre aşırı sağcı Ulusal Birlik yaklaşık yüzde 34, solcu ittifak Yeni Halk Cephesi yüzde 29 ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un merkez sağ Birlikte İttifakı yüzde 20.3 oy aldı.
Ulusal Birlik, oylarını yaklaşık 12 milyona çıkardı. Aşırı sağcı parti, 2022’de yapılan parlamento seçimlerindeki 4.2 milyonluk oyunu neredeyse üç katına çıkarmış oldu.
Sandıklar kapandıktan sonra konuşan Ulusal Birlik’in parlamento grup başkanı ve de-facto lideri Marine Le Pen, “Fransız halkı, bu oylamayla Macron’un kötü ve zararlı cumhurbaşkanlığını geçmişte bırakma isteğini göstermiştir” dedi. Le Pen, Ulusal Birlik’in Macron’un desteklediği merkezcileri neredeyse “haritadan sildiğini” ifade etti.
Aşırı sağın sandıktan birinci çıkmasının ardından gözler 7 Temmuz’da yapılacak olan ikinci tura çevrildi. La Pen de Ulusal Birlik Genel Başkanı Jordan Bardella da maksatlarının parlamentonun alt kanadı Ulusal Meclis’te salt çoğunluğu sağlamak olduğunu belirtti. Partinin bunun için ikinci cinste 289 sandalyeye ulaşması gerekiyor.
Kamuoyu araştırması şirketi Elabe’nin BFM TV’de yayımlanan bir projeksiyona göre Ulusal Birlik ve müttefikleri, 7 Temmuz’da 260 ila 310 sandalye kazanacak. Ipsos ise Ulusal Birlik ve müttefiklerinin 230 ila 280 sandalye kazanacağını öngördü.
Cumhurbaşkanı Macron, 8-9 Haziran Avrupa Parlamentosu seçimlerinde merkez partilerin aşırı sağın gerisinde kalmasının ardından bir erken seçim çağrısında bulunmuştu. Aşırı sağ, parlamento seçimlerinin ilk cinsinde da 1. sıradaki yerini muhafazayı başardı. Şayet ikinci çeşitte da benzer sonuçlar çıkarsa Fransa’da ilk kez bir aşırı sağcı parti seçimde parlamento çoğunluğunu kazanmış olacak. Aşırı sağın tek başına hükümet kuracak güce ulaşması durumunda 28 yaşındaki Ulusal Birlik Genel Başkanı Jordan Bardella’nın başbakan olması gündemde. Bu senaryoda Macron, topal ördek pozisyonuna düşecek.
Bardella seçim sonuçları şekillendikten sonra “Tüm Fransızların başbakanı olmak istiyorum” dedi.
Bardella, sadece partisi salt çoğunluğa ulaşırsa başbakan olacak. İki ittifak da kendisiyle koalisyon kurmayacağını söyledi.
Seçimde aşırı sağa karşı birleşen sol partilerden oluşan Yeni Halk Cephesi’ndeki Eğilmeyenler Partisi’nden Clementine Autain, “Aşırı sağın iktidara gelmesini önlemek için bir haftamız var. Yeni Halk Cephesi’nin ardında mobilize olmalıyız” dedi.
Öte yandan, aşırı sağın ilk tıp zaferinin ardından Paris, Lyon, Lille, Nantes ve Strazburg gibi kentlerin merkezlerinde protesto şovları düzenlendi. Başkent Paris’teki Cumhuriyet Meydanı’nda solcu ittifakın başkanları aşırı sağa karşı bir konuşma yaptı.
Paris’te yapılan bazı gösterilerde yolların bloke edildiği, havai fişekler atıldığı, araçların ateşe verildiği görüldü.
Ulusal Birlik’in ikinci çeşitte dorukta kalabilmesi için müzakere masasına oturması gerekecek. Geçmişte klâsik sağ ve sol partiler, aşırı sağın kazanmasını önlemek için bazı noktalarda tek aday belirlemeyi kabul etmişti. Lakin bu sefer Ulusal Birlik’e karşı böyle bir güç birliği yapılıp yapılmayacağı belirsizliğini koruyor.
Macron, seçimlerden sonra yaptığı yazılı açıklamada seçmenleri “açıkça cumhuriyetçi ve demokrat olan adayların gerisinde toplanmaya” davet etti.
Başbakan Gabriel Attal da benzer bir açıklama yaparak, Ulusal Birlik’in iktidara yakın olduğunu; bu sebeple de ikinci tıpta üçüncü sıradaki adayların çekilmeyi düşünmesi gerektiğini söyledi. Attal, “Ulusal Birlik’e tek bir oy bile gitmemeli. Ne yapılması gerektiği belli; Ulusal Birlik salt çoğunluğa ulaşmamalı” diye konuştu.
Seçimlere iştirakin yüzde 69 düzeyinde olduğu belirtildi. Bu, ilk çeşit seçimlerini Fransızların yaklaşık 40 yıldır en çok ilgi gösterdiği seçimler yaptı. 2022’de katılım yüzde 47.5 düzeyindeydi.
13:13
