Futbol Hakemliğinde Yapay Zeka Tartışmaları Yaşanıyor

Hızlı tempolu maçlarda hakemlerin bazı kararları, tartışmalara yol açarak turnuvaların bahtını belirleyebiliyor.

Yapay zeka, gol çizgisi teknolojisinden video yardımcı hakem (VAR) sistemine kadar hakem kararlarına yön veren ögelerden biri haline geldi.

Yapay zekanın hakem kararlarındaki rolü sırf futbolla da sınırlı kalmadı.

BİRÇOK SPOR KOLUNDA ETKİLİ

2000’li yıllarda teniste kullanılmaya başlanan Hawk-Eye teknolojisi, bugün birçok turnuvada çizgi hakemlerinin yerini aldı.

Basketbolda ise yapay zeka destekli kameralar, topun saha dışına çıkıp çıkmadığını tespit etmek ve oyuncu hareketlerini izlemek için kullanılıyor.

2009 yılında Thierry Henry’nin elle oynadığı konumun hakemler tarafından fark edilememesi ve Fransa’nın İrlanda’yı eleyerek 2010 Dünya Kupası’na katılmasını sağladı. Bu olay karar alımında video takviyesine dikkati çekti.

2022 FİFA Dünya Kupası’nda yarı otomatik ofsayt teknolojisi (SAOT) devreye girdi. Yapay zeka destekli bu sistem, ofsayt kararlarını daha hızlı ve kesin vermeyi amaçlayarak oyunun adil ve akıcı kalmasını sağladı.

“YETERİNCE GELİŞMİŞ DEĞİL”

Sporda yapay zeka alanında çalışmalarıyla tanınan Virginia Lynchburg Üniversitesi Profesörü John Eric Gtff, yapay zekanın şimdi alandaki bir hakem gibi oyuncuların yüz ifadelerini okuyarak veya el hareketlerini kıymetlendirerek karar verecek düzeyde olmadığını söyledi.

Gtff, yapay zekanın objektif kararlar vermede başarılı olduğunu ancak hisleri okuma konusunda yetersiz kaldığını belirtti.

Yapay zekanın insan hislerini anlamakta zorlandığına dikkati çeken Gtff, şunları dedi:

Bir futbol maçında kırmızı veya sarı kart gerektiren bir konumun kıymetlendirilmesi, oyuncunun niyetinin belirlenmesi genellikle bir insan hakemin kararıdır. Algoritmalar şu an için yüz ifadelerini okumak veya el hareketlerini analiz etmek gibi mevzularda gereğince gelişmiş değil.

ZAMAN ALACAĞINI BELİRTTİ

Gtff, taraftarların hala VAR gibi yapay zeka destekli teknolojilere alışmakta zorlandığını çünkü VAR’a tam manasıyla güvenmediklerini ve değişikliklere adaptasyonun zaman alabileceğini dile getirdi.

Mevcut konjonktürde taraftarların, insan ögesi olmadan bir robotun hakemlik yapacağına inanmadığını aktaran Gtff, ancak uzun vadede bazı kararların insan hakemler yerine yapay zeka tarafından verileceğine alışmak zorunda kalabileceklerini söyledi.

Gtff, Video Yardımcı Hakem (VAR) sistemi teknolojisinin yeterli, hassas hale geldiğinde yapay zekanın daha doğru sonuçlar verebileceğinin ve kararlarının daha az tartışmaya sonuç açarak kabul edebileceğinin altını çizdi.

“İNSAN HAKEMLERİN VAR OLMASINI UMUYORUZ”

Etik açıdan bakıldığında, en büyük kaygının yapay zekanın insanların işlerini ellerinden alması tehlikesi olduğunu belirten Gtff, şu ifadeleri kullandı:

Spor dünyasında hala insan hakemlerin var olmasını umuyoruz. Ancak dijitalleşme ile birlikte, spor oyunlarının sanal dünyada oynanması daha cazip hale gelebilir. Gerçek sporun, yapay zeka destekli simülasyonlarla tamamen yer değiştirmemesi dileğinde bulunuyorum.

“BELİRSİZLİK YAŞIYOR”

Yapay zekanın sporun yanı sıra birçok kesimde iş kaybı tasalarını de beraberinde getirdiğini anlatan Gtff şunları dedi:

Hakemler de teknolojinin ilerlemesiyle mesleklerinin geleceği konusunda belirsizlik yaşıyor.

“UMARIM HALA SAHADA HAKEMLERİMİZ OLUR”

Durumun sadece sporla sınırlı kalmadığını ve farklı bölümleri de etkilediğini aktaran Gtff, spor alanında çalışan uzmanlara göre yapay zekanın hakemlerin yerini tamamen almayacağını, ancak onlarla birlikte çalışacağı bir modelin daha olası olduğunu düşündüklerini söyledi.

Gelecek adına karamsar olmadığını dile getiren Gtff, değerlendirmesini şöyle tamamladı:

Umarım hala sahada hakemlerimiz olur.