Gazze’de Ateşkes Görüşmeleri: İlk Aşama 45 Gün Sürecek

İsrail medyasında, İsrail hapishanelerinden yüzlerce Filistinli tutuklunun serbest bırakılması, uzun süreli ateşkes sağlanması ve Gazze Şeridi’ne insani yardımların girmesi karşılığında yaklaşık 10 sağ ve çok sayıda ölü İsrailli esirin serbest bırakılması için görüşmeler yapıldığı haberlerine yer verildi.

Haberlere göre, İsrail, “Hamas anlaşmayı kabul ederse ABD’nin arabulucular vasıtasıyla harekete, Tel Aviv’in muahedenin ikinci basamağına, yani saldırıların sona erdirilmesine yönelik müzakerelere katılacağına dair taahhütte bulunduğunu.” kabul etti.

Bu durum, İsrail’in daha önce reddettiği bu talebi artık dikkate alması nedeniyle müzakerelerde önemli bir dönüm noktası olarak bedellendiriliyor.

HAMAS HEYETİ KAHİRE’DEN AYRILDI

Katar merkezli Arabi el-Cedid gazetesinin haberine göre, İsrail ile ateşkes müzakerelerini yürüten Hamas heyeti, Mısırlı yetkililerle görüştükten sonra istişare için Kahire’den ayrıldı.

Ateşkesin ilk evresinde Hamas’ın Gazze’deki 8 İsrailli sağ esiri serbest bırakması karşılığında İsrail’in hapishanelerdeki 66 müebbet mahkum ve Gazze’den alıkoyduğu yüzlerce Filistinli esiri serbest bırakacağı ve Gazze’ye insani yardım sevkiyatının başlayacağı belirtildi.

Al Jazeera’ya konuşan Hamas kaynakları, Mısır’ın sunduğu yeni teklifte, muahedenin ilk haftasında Gazze Şeridi’ndeki sağ veya ölü İsrailli esirlerin yarısının serbest kalması karşılığında 45 günlük bir ateşkes ve Gazze’ye insani yardım sevkiyatının başlaması yer alıyor.

Teklife göre, 45 günün sonunda Hamas’ın Gazze’deki İsrailli esirleri bırakmasıyla ateşkesin uzaması öngörülüyor.

Mısır’ın sunduğu teklifte, “Hamas’ın silah bırakmasının” açıkça yer alması karşısında şaşkınlık duyduklarını ifade eden Hamas kaynakları, Mısır tarafına bu şartı kabul etmeyeceklerini ilettiklerini belirtti.

Hamas’ın Mısır’ın teklifine karşılık “anlaşmaya giden yolun saldırıların durması ve İsrail ordusunun Gazze’deki işgaline son vermesinden geçtiğini Mısırlılara ilettiği.” aktarıldı.

HAMAS’TAN GAZZE ŞARTI

Hamas’tan bir yetkili ise İsrail’in sunduğu yeni teklifin “tam bir ateşkes” öngörmediğini, sırf İsrailli rehineleri geri almak amacı taşıdığını iddia etti. Aynı yetkili, “İsrail savaşı sona erdirir ve Gazze’den tamamen çekilirse, elimizdeki rehineleri tek seferde teslim etmeye hazırız.” ifadelerini kullandı.

Hamas yetkilisi, “(İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu kendi siyasi geleceği için çalışıyor ve (ABD Başkanı Donald) Trump da Gazzelileri öldürmede onun ortağıdır.” ifadelerini kullandı.

“İKİ HAFTA İÇİNDE ANLAŞMA YAPILMASI MUHTEMEL”

İsrail’den Yediot Ahranot gazetesine konuşan kaynaklar, tarafların kaç esir bırakılacağı konusunu geçerek, Hamas’ın savaşın bitmesine ve kalıcı ateşkese ilişkin garanti taleplerinin görüşüldüğünü paylaştı.

İsrail’in Kanal 12 televizyonunun haberine göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrailli esirlerden Eitan Mor’un ailesine, “Hamas’la süren Gazze’de ateşkes ve esir takası muahedesinin yenilenmesine ilişkin müzakerelerde tek seferde Gazze’deki 10 İsrailli esirin serbest bırakılmasını amaçladıklarını.” söyledi.

İsrail Başbakanı Netanyahu, “Anlaşmanın şimdi katılaşmadığını ancak hükümetin tüm esirlerin geri getirilmesi konusunda kararlı olduğunu.” ifade etti.

Bu açıklama İsrail’in Hamas’ın son teklif hakkındaki cevabını beklediğine dair raporlarla örtüşüyor. İsrailli üst seviye kaynaklar “henüz bir ilerleme yaşanmadığını ancak önemli gelişmeler olduğunu” ileri sürüyor.

Ayrıca haberde, son günlerde ABD’li ve İsrailli yetkililerle görüşen İsrailli esirlerin ailelerine de “önemli ilerlemeler sağlandığı ve iki hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceği” bilgisi verildiği aktarıldı.

MÜZAKERELERDE ABD GÜVENCESİ

İsrail’in önde gelen gazetelerinden Yediot Aharonot’un haberinde ise “İsrailli yetkililerin esir takası müzakerelerinde somut bir ilerleme kaydedildiğine ve Hamas’ın tavrında olası bir değişim olduğuna inandığı” tabirine yer verildi.

Yediot Aharonot’un haberine göre, bu son teklif 9 ila 10 sağ İsrailli esirin serbest bırakılmasını öngörüyor.

Belirtilen rakamlar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witktff’un daha önce önerdiği plana hayli yakın. Planda, ABD vatandaşı olan asker Edan Alexander da dahil olmak üzere 11 esirin serbest bırakılması öngörülüyordu. Ayrıca İsrail, yaklaşık 10 esirin naaşının da geri verilmesini talep ediyordu.

“ATEŞKES MUAHEDESİNİ İSRAİL BOZDU”

Bu bağlamda Haaretz gazetesinin önde gelen analistlerinden Amos Harel, Gazze Şeridi’nde hala 59 İsrailli esirin olduğunu ve bunlardan 21’inin hala hayatta olduğunun varsayıldığına işaret ederken, “Mısır’ın masada yeni bir önerisi var. Bu teklif, İsrail ile Hamas’ın talepleri arasında orta yol buluyor. 8 İsrailli esirin serbest bırakılması karşılığında çok sayıda Filistinli esirin serbest bırakılmasını ve yaklaşık iki aylık ateşkes sağlanmasını öngörüyor.” dedi.

Harel, Trump yönetiminin İsrail Başbakanı Netanyahu’yu çıkmaza sürüklemeyi umduğunu belirterek, “Çatışmalar bittikten sonra kendisine o kadar baskı uygulanacak ki tekrar savaşmaya gücü yetmeyecek.” ifadelerini kullandı.

Analist Harel, “Ocak ayında varılan ateşkesi önemli şekilde ihlal edenin Hamas değil, İsrail olduğu belirtilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.

Hamas yetkililerinin de Washington ile Tel Aviv arasında yeniden gerginliğin başladığını hissettiğini ifade eden Harel, İsrail’in Gazze Şeridi’nin kuzeyinde ve güneyinde giderek daha geniş alanların denetimini ele geçirirken, Hamas’ın açıkça İsrail kara güçleriyle çatışmaktan kaçındığını öne sürdü.

Harel, İsrail’in şu süreçte tek taraflı bir savaş yürüttüğüne işaret ederek, “Hamas, daha fazla kaybı önlemek amacıyla Refah’ın kuzey bölgesindeki savaşçılarının bir kısmını, güvenli bölge olduğu söylenen Mevasi’ye gönderdi.” argümanında bulundu.

Hamas’ın birliklerini korurken İsrail askerlerinin konuşlanmasının zaaflarından faydalanmak için beklediğine dikkati çeken Harel, Hamas’ın ABD’nin en kısa zamanda müdahale edip savaşı sona erdirmesini umduğunu belirtti.

Harel, “İsrail de teyakkuzda. Muhtemelen genelkurmay başkanlığının yedek askerlerin operasyonları ne ölçüde destekleyebileceği konusundaki tasalarından etkilenmiş durumda.” ifadelerini kullandı.